Służby udoskonalają swoje metody działania. DNA od cudzoziemca po nowemu

Odciski palców, wymaz do określenia profilu DNA, zdjęcie twarzy – takie dane służby pobierają od cudzoziemców, do których mają zastrzeżenia. Nowe przepisy to porządkują.

Publikacja: 05.07.2024 04:30

Rząd doprecyzowuje zasady, na jakich ma się odbywać zbieranie danych o cudzoziemcach. Na zdjęciu: po

Rząd doprecyzowuje zasady, na jakich ma się odbywać zbieranie danych o cudzoziemcach.

Rząd doprecyzowuje zasady, na jakich ma się odbywać zbieranie danych o cudzoziemcach. Na zdjęciu: pobieranie odcisków palców od Łotyszki, podejrzanej o przemyt ludzi przez wschodnią granicę Polski

Foto: Policja

MSWiA chce, żeby odbywało się to prościej, szybciej i według ujednoliconych zasad – taki jest cel nowelizacji rozporządzenia „w sprawie pobierania i przekazywania obrazów linii papilarnych i materiału biologicznego oraz utrwalania i przekazywania wizerunku twarzy osoby niebędącej obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej” – do ustawy o działaniach antyterrorystycznych (z 10 czerwca 2016 r.)

Ustawa ta budziła kontrowersje jako zbyt mocno ingerująca w prywatność i prawa obywatelskie, jednak obecny rząd się z niej nie wycofał, ale jeszcze w rozporządzeniu wprowadza zmiany, które doprecyzowują, w jaki sposób ma się odbywać gromadzenie danych na ich temat.

Czytaj więcej

Przestępstwa cudzoziemców w Polsce: Co piąte popełnili Gruzini

Zgodnie z ustawą, policja, ABW, Straż Graniczna mogą zbierać wrażliwe dane – w tym odciski palców, zdjęcia sygnalityczne twarzy i próbki biologiczne do oznaczenia DNA wtedy, kiedy istnieją wątpliwość co do tożsamości cudzoziemca, podejrzenia, że nielegalnie przekroczył on granicę czy też ma związek ze zdarzeniem o charakterze terrorystycznym lub szkolił się w takim celu.

Te informacje trafiają do prowadzonych przez służby systemów, w tym po ustaleniu profilu genetycznego – do bazy danych DNA. Na 275 tys. figurujących obecnie profili zaledwie 30 – jak podaje nam Komenda Główna Policji – należy do cudzoziemców zarejestrowanych na podstawie ustawy o działaniach antyterrorystycznych. Większa jest skala informacji o nich zgromadzona w systemie AFIS (zawiera dane daktyloskopijne) czy pobranych wizerunków – ile z nich dotyczy cudzoziemców, nie ma takiego wyodrębnienia.

Lepsza technologia pobierania i utrwalania materiału biologicznego

Rozporządzenie ujednolica terminologię, uaktualnia, ale także usprawnia i upraszcza przekazywanie do KGP profili DNA i danych osób, od których pobrano materiał biologiczny.

Zmiany w zakresie DNA – jak wskazuje nam KGP – wynikają m.in. „z przejścia na bardziej wydajną technologię pobierania i utrwalania materiału biologicznego w postaci wymazu ze śluzówki policzków od osób”.

W przeciwieństwie do poprzednio stosowanych wymazówek materiał biologiczny utrwalony na kartach FTA pozwala na dłuższe przechowywanie, zajmuje mniej miejsca oraz skraca i upraszcza proces badawczy

Katarzyna Balcer, rzeczniczka Komendy Głównej Policji

Wcześniej próbki pobierano na dwie tzw. wymazówki wchodzące w skład pakietu kryminalistycznego. „Jedna z wymazówek była wykorzystywana na badania w celu oznaczania profilu DNA, a druga przekazywana do KGP wraz z oznaczanym profilem i pozostałą dokumentacją w celu rejestracji w zbiorze danych DNA”. Dziś materiał biologiczny pobierany jest na jedną kartę FTA, by w badaniu ustalić profil DNA.

– W przeciwieństwie do poprzednio stosowanych wymazówek materiał biologiczny utrwalony na kartach FTA pozwala na dłuższe przechowywanie, zajmuje mniej miejsca oraz skraca i upraszcza proces badawczy – wyjaśnia Katarzyna Nowak, rzeczniczka Komendy Głównej Policji.

Polska baza DNA (stworzona w 2007 r.) obecnie zawiera ponad 275 tys. profili genetycznych

Inna zmiana to rezygnacja z formularza tzw. karty rejestracyjnej profilu DNA. Obecnie bowiem „oznaczony profil DNA jest przekazywany najczęściej w postaci tzw. elektroforegramu, czyli graficznego wydruku maszynowego, co eliminuje ryzyko błędów związanych z ręcznym przepisywaniem profilu na kartę rejestracyjną profilu DNA” – wyjaśnia KGP.

Cudzoziemcy w Polsce na fałszywej tożsamości

Polska baza DNA (stworzona w 2007 r.) obecnie zawiera ponad 275 tys. profili genetycznych. Choć służby takich informacji nie podają, wprowadzone zostały do niej np. dane Rosjanina narodowości czeczeńskiej zatrzymanego w lutym tego roku przez ABW, podejrzanego o działalność terrorystyczną. Dekadę temu Alvi A. wyjechał do Turcji, skąd przez „zieloną granicę” dostał się do Syrii. Przystał do grupy walczącej w składzie ISIS. Po przyjeździe do Polski był już prawomocnie karany za przemyt ludzi.

Czytaj więcej

ABW zatrzymała Czeczena. Jest podejrzany o terroryzm

W bazach figuruje również Mourad T. – pierwszy cudzoziemiec, wobec którego wykorzystano ustawę antyterrorystyczną. Marokańczyk, który pod fałszywą tożsamością przyjechał do Polski. Gromadzone odciski palców, wizerunki (nowe rozporządzenie określa jak je wykonywać) i właśnie profile DNA, pozwalają w wielu przypadkach ustalić prawdziwą tożsamość osoby.

Zresztą służby w tym zakresie współpracują. Od ponad dekady Polska prowadzi automatyczną wymianę danych DNA z państwami UE w ramach współpracy w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości transgranicznej. W Zakładzie Biologii CLKP działa zajmujący się tym Krajowy Punkt Kontaktowy (KPK) ds. automatycznej wymiany takich danych.

MSWiA chce, żeby odbywało się to prościej, szybciej i według ujednoliconych zasad – taki jest cel nowelizacji rozporządzenia „w sprawie pobierania i przekazywania obrazów linii papilarnych i materiału biologicznego oraz utrwalania i przekazywania wizerunku twarzy osoby niebędącej obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej” – do ustawy o działaniach antyterrorystycznych (z 10 czerwca 2016 r.)

Ustawa ta budziła kontrowersje jako zbyt mocno ingerująca w prywatność i prawa obywatelskie, jednak obecny rząd się z niej nie wycofał, ale jeszcze w rozporządzeniu wprowadza zmiany, które doprecyzowują, w jaki sposób ma się odbywać gromadzenie danych na ich temat.

Pozostało 87% artykułu
Policja
Rząd chce walczyć z piratami na drogach. Czy zaostrzenie przepisów coś zmieni?
Policja
KGP bada wypadek na ćwiczeniach w tłumieniu zamieszek
Policja
Pospieszyli się z zarzutami dla Szymczyka za granatnik?
Policja
Policjant szybciej awansuje. Rząd chce uatrakcyjnić służbę?
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Policja
Zablokowany prom w Świnoujściu. Na pokładzie pojawił się mężczyzna z nożem