Masz stary dom? Ulgi w PCC na nowy nie będzie

Nabywca nieruchomości nie skorzysta ze zwolnienia z PCC, jeśli ma już własne lokum. Nawet jeśli nie nadaje się ono do mieszkania.

Publikacja: 03.04.2024 04:30

Masz stary dom? Ulgi w PCC na nowy nie będzie

Foto: Adobe Stock

Dom, który nie ma ogrzewania, wody, szamba i okien, to nadal dom. Dlatego jego właściciel, który chce kupić nową nieruchomość, nie skorzysta ze zwolnienia z PCC przysługującego na zakup pierwszego lokum. Takie są wnioski z interpretacji skarbówki.

Zwolnienie z PCC na zakup pierwszego mieszkania

Chodzi o ulgę dla osób, które kupują dom/mieszkanie na rynku wtórnym. Jeśli jest to ich pierwsza nieruchomość, mogą skorzystać z obowiązującego od 31 sierpnia 2023 r. zwolnienia z PCC (który wynosi 2 proc. i płaci go kupujący). Szczegóły ulgi znajdziemy w art. 9 pkt 17 ustawy o PCC.

Przepis ten wymienia prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Nabywca nie płaci PCC, jeśli w dniu transakcji oraz wcześniej nie przysługiwało mu żadne z tych praw (ani udział). Od tej zasady jest wyjątek. Otóż kupujący może mieć w dniu transakcji (albo wcześniej) połowę (lub mniej) nieruchomości otrzymanej w spadku. Nie wyklucza to zwolnienia.

Czy można skorzystać z ulgi, jeśli mam już nieruchomość, ale nie nadaje się do zamieszkania? O to zapytała skarbówkę kobieta, która jest od 20 lat współwłaścicielką gospodarstwa. Dostała je w darowiźnie. W gospodarstwie jest murowany, parterowy domek o powierzchni 90 metrów kwadratowych. Ostatnio był zamieszkiwany w 2001 r. Domek jest w bardzo złym stanie, nie ma w nim wody, gazu, ogrzewania. W podłodze są dziury, z sufitu odpada tynk, wszędzie jest pleśń i grzyb. Jednym słowem – nie nadaje się do mieszkania. Wyremontowanie domku kosztowałoby więcej, niż jest wart. Przeprowadza się w nim jedynie prace zabezpieczające przez zawaleniem.

Kobieta chce kupić razem z mężem dom jednorodzinny. Podkreśla, że będzie to jej pierwsze lokum, ponieważ w budynku, którego jest współwłaścicielką, nie mogła i nie może mieszkać. Dlatego uważa, że ma prawo do zwolnienia z PCC.

Czytaj więcej

Mieszkanie bez PCC. Ale musi być pierwsze

Potrzebna decyzja o rozbiórce lub zakazie użytkowania

Fiskus miał jednak inne zdanie. Odwołał się do przepisów prawa budowlanego i stwierdził, że skoro nie została wydana decyzja organu nadzoru budowlanego nakazująca rozbiórkę budynku lub zakazująca jego użytkowania (do czego kobieta przyznała się we wniosku o interpretację), to jest on nadal budynkiem służącym zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Przy ocenie jego statusu nie możemy opierać się jedynie na subiektywnej opinii współwłaścicielki – podkreśliła skarbówka.

Oznacza to, że kobieta nie może skorzystać z ulgi. Posiada już bowiem dom, a to, że nieruchomość wymaga kapitalnego remontu, nie ma w tej sprawie znaczenia. „Ustawodawca nie zawarł bowiem zastrzeżeń, w jakim stanie funkcjonalnym powinien być budynek” – czytamy w interpretacji (nr 0111-KDIB2-2.4014.26. 2024.3.MM).

Budynek sprzed wojny

Podobnie było w sprawie mężczyzny, który w zeszłym roku dostał budynek jeszcze sprzed II wojny światowej. Planuje go w przyszłości rozebrać, ponieważ nie może być użytkowany (nie ma kanalizacji, ogrzewania, okna są powybijane, stropy przegniłe, przecieka dach, wszechobecny jest grzyb).

Czy posiadanie takiego „domu” wyklucza zwolnienie z PCC na zakup mieszkania? Fiskus uznał, że tak, ponieważ nie ma decyzji organu nadzoru budowlanego nakazującej rozbiórkę budynku lub zakazującej jego użytkowania. Oznacza to, że mężczyzna jest właścicielem budynku mieszkalnego i nie spełnia warunków ulgi (interpretacja nr 0111-KDIB2-3.4014.12. 2024.3.AD).

Czytaj więcej

Skarbówka: ulga w PCC tylko na pierwsze mieszkanie

Procedury

Gdy notariusz nie pobierze podatku

Zgodnie z ustawą o PCC płatnikiem podatku od czynności dokonywanych w formie aktu notarialnego (czyli przenoszących własność nieruchomości) jest notariusz. Odpowiada więc za jego prawidłowe rozliczenie. Co będzie, jeśli nie pobierze PCC, choć powinien? Błędne zastosowanie zwolnienia przez notariusza nie zwalnia nabywcy nieruchomości z obowiązku uiszczenia podatku. Jeśli zrobi to po terminie, musi też zapłacić odsetki za zwłokę. Taka jest konkluzja interpretacji w sprawie kobiety, która kupiła wraz z mężem dom w stanie surowym zamkniętym. Notariusz nie pobrał podatku, skarbówka uznała jednak, że ulga w tej sytuacji nie przysługuje. Nieruchomość nie jest bowiem jeszcze budynkiem mieszkalnym. Kobieta podkreślała, że notariusz wiedział, w jakim stanie jest budynek, dla fiskusa nie miało to jednak znaczenia (interpretacja nr 0111-KDIB2-2.4014.5.2024.1.PB).

PCC obciąża kupujących na rynku wtórnym. Nabycie od dewelopera jest opodatkowane VAT. Wtedy nie płacimy PCC. Od tej reguły jest wyjątek dotyczący kupujących mieszkania hurtowo.

Dom, który nie ma ogrzewania, wody, szamba i okien, to nadal dom. Dlatego jego właściciel, który chce kupić nową nieruchomość, nie skorzysta ze zwolnienia z PCC przysługującego na zakup pierwszego lokum. Takie są wnioski z interpretacji skarbówki.

Zwolnienie z PCC na zakup pierwszego mieszkania

Pozostało 94% artykułu
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach