W stulecie niepodległości warto zadbać o nasze symbole

Na liście konwencji paryskiej umieściliśmy tylko oznaczenia do sygnowania złota, srebra i platyny

Aktualizacja: 01.12.2018 13:48 Publikacja: 01.12.2018 08:00

W stulecie niepodległości warto zadbać o nasze symbole

Foto: Adobe Stock

Przy okazji obchodów stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości trzeba zwrócić uwagę, że dotychczas na listę symboli chronionych na gruncie art. 6ter konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej z 2 marca 1883 r. nie zostały wpisane przez nasze państwo żadne symbole o charakterze państwowym.

Konwencja paryska jest pierwszą wielostronną umową międzynarodową regulującą kwestie związane z ochroną własności przemysłowej, w tym problematykę znaków towarowych. Obecnie związanych jest nią 177 państw (w tym wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej), które tworzą tzw. Związek Paryski. Opracowanie konwencji miało na celu m.in. ujednolicenie podstawowych zasad udzielania praw wyłącznych na znaki towarowe.

Czytaj też:

Godło Polski jest plagiatem?

Eksperci obawiają się o godło

Herby, flagi, godła państwowe

Co ważne, nie ma obowiązku rejestrowania znaków towarowych, jednak podmioty zainteresowane sformalizowaniem ochrony, a tym samym jej wzmocnieniem, mogą ubiegać się o uzyskanie monopolu prawnego na znak towarowy. W tej sytuacji konieczne jest dokonanie zgłoszenia w wyspecjalizowanym organie ds. własności przemysłowej, który po jego otrzymaniu dokonuje oceny zdolności rejestracyjnej oznaczenia. Po pozytywnej weryfikacji udziela on zgłaszającemu prawa wyłącznego na znak towarowy. Ocena ta jest dokonywana między innymi na podstawie przepisów określanych mianem bezwzględnych przeszkód rejestracji znaku towarowego.

Ze względu na doniosłość tych regulacji badanie prowadzone jest ex officio. Jednym z przepisów zaliczanych do przedmiotowego katalogu jest wskazany art. 6ter konwencji paryskiej. Zabezpiecza on przed nieuprawnionym użyciem w zgłoszonym do ochrony znaku towarowym symbolu przynależnemu państwu lub międzynarodowej organizacji rządowej.

Konwencja paryska wskazuje, iż w przypadku państw ochrona dotyczy „herbów, flag i innych godeł państwowych Państw będących członkami Związku, przyjętych przez nie urzędowych oznaczeń i stempli kontrolnych i gwarancyjnych, a także wszystkiego, co z punktu widzenia heraldycznego byłoby ich naśladownictwem". Odnośnie do międzynarodowych organizacji rządowych katalog podlegających wpisowi symboli jest w nieznacznym stopniu odmienny i nie obejmuje przykładowo urzędowych oznaczeń i stempli kontrolnych i gwarancyjnych, natomiast umożliwia ochronę skrótów nazw lub nazw tych organizacji.

Nie ma nas na tej liście

Skorzystanie z mechanizmu przewidzianego w art. 6ter konwencji paryskiej wymaga zgłoszenia przez państwo (lub międzynarodową organizację rządową) do Biura Międzynarodowego Światowej Organizacji Własności Intelektualnej symboli określonych w tym przepisie. Po dokonaniu notyfikacji o fakcie tym powiadamiani są członkowie Związku (istnieje możliwość złożenia sprzeciwu odnośnie do zgłoszonego symbolu), a następnie informacja na listę prowadzoną na podstawie art. 6ter jest upubliczniana.

Biuro Międzynarodowe WIPO udostępnia wykaz symboli na swojej stronie internetowej (www.wipo.int/ipdl/en/6ter/). Jest to istotne, ponieważ eksperci zatrudnieni w organach ds. własności przemysłowej na całym świecie i badający zgłoszenia znaków towarowych mogą zweryfikować, czy dany symbol jest chroniony.

Wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej (z wyjątkiem Luksemburga, Łotwy i Polski) uzyskały wpisy swoich symboli państwowych na listę na podstawie art. 6ter konwencji paryskiej. Zdecydowanie najwięcej wpisów zostało dokonanych na wniosek Niemiec (128 symboli), wśród których znacząca część dotyczy symboli poszczególnych landów Republiki Federalnej Niemiec. Wpisane na listę symbole mają różnorodny charakter. Znajdują się na niej przykładowo flagi państwowe (m.in. Estonia), inne godła państwowe (m.in. oznaczenie „Carabinieri" wpisane na wniosek Włoch), herby (m.in. herb Litwy przedstawiający konnego rycerza ze wzniesionym nad głową mieczem i tarczą z herbem własnym Władysława Jagiełły) czy też urzędowe oznaczenia i stemple kontrolne i gwarancyjne (m.in. oznaczenie „Spania" przeznaczone do sygnowania towarów przeznaczonych na eksport wpisane na rzecz Hiszpanii). Polska uzyskała wpis na przedmiotową listę wyłącznie na podstawie art. 7 konwencji o kontroli i cechowaniu wyrobów z metali szlachetnych z 15 listopada 1972 r. Symbole te dotyczą jednak oznaczeń używanych do sygnowania wyrobów ze złota, srebra oraz platyny i nie ma podstaw do uznania ich za symbole o charakterze państwowym. Warto odnotować, że art. 6ter konwencji paryskiej ma odpowiednio zastosowanie do wzorów przemysłowych, jednej z kategorii przedmiotów własności przemysłowej.

Kiełbasa z orłem w koronie

Trzeba zasygnalizować, że brak polskich symboli o charakterze państwowym na omawianej liście może skutkować przypadkami udzielenia ochrony prawnej na znaki towarowe stanowiące albo zawierające w swojej treści takie symbole. Wynika to z tego, że symbole te, z wyjątkiem flag, nie są szerzej znane. Pokusa wykorzystania symbolu o charakterze państwowym w treści znaku towarowego istnieje, gdyż takie oznaczenie może skutecznie „wabić" potencjalnych odbiorców i zwiększać przychody uprawnionego.

Ponadto wpis na listę może skutecznie blokować posługiwanie się określonymi słowami, symbolami czy znakami przez konkurentów. Można wyobrazić sobie stan faktyczny, w którym przedsiębiorca prowadzący sieć sklepów spożywczych w Chicago (dużym skupisku polskiej ludności) dokonuje w amerykańskim urzędzie patentowym zgłoszenia znaku towarowego zawierającego godło Rzeczypospolitej Polskiej. W takim przypadku ekspert badający przedmiotowe zgłoszenie nie będzie mógł ustalić, czy zawiera ono symbol chroniony na gruncie art. 6ter konwencji paryskiej (nie znajdzie on bowiem stosownej informacji w wykazie udostępnionym przez Biuro Międzynarodowe Światowej Organizacji Własności Intelektualnej).

Ustawy już są

Za zasadne należy uznać podjęcie działań mających na celu wpisanie przez Polskę symboli o charakterze państwowym na przedmiotową listę. Przy wyborze tych symboli powinny zostać uwzględnione obowiązujące w Polsce przepisy, w szczególności Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. oraz ustawa z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych. Zawierają one katalog najważniejszych dla polskiej państwowości symboli. Nie jest on jednak ograniczony, ponieważ państwowość dotyczy bytu i działania państwa w licznych aspektach związanych z obronnością, sprawami wewnętrznymi czy podziałem terytorialnym i funkcjonowaniem samorządu terytorialnego. Wskazówką do ustalenia pełnego katalogu tych symboli mogą też być praktyka stosowana przez inne państwa, a także zestawienie symboli wskazane w art. 1291 ust. 1 pkt 9 ustawy z 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej. W związku z powyższym analizę mającą na celu wybór przedmiotowych symboli należałoby poszerzyć między innymi o ustawodawstwo dotyczące wyspecjalizowanych służb państwowych, w tym ustawę o Policji z 6 kwietnia 1990 r. wraz z aktami wykonawczymi, ustawodawstwo dotyczące medali, orderów i odznaczeń, w szczególności ustawę z 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach, a także prawodawstwo dotyczące samorządu terytorialnego wraz z aktami prawa miejscowego w zakresie symboli wykorzystywanych przez jednostki samorządu terytorialnego.

Wydaje się, że w czasie obchodów stulecia istnienia państwa polskiego wpisanie symboli o charakterze państwowym na listę prowadzoną na podstawie art. 6ter konwencji paryskiej powinno stanowić jeden z priorytetów w polityce ochrony własności przemysłowej.

Autor jest doktorem nauk prawnych specjalizującym się w prawie własności intelektualnej

Przy okazji obchodów stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości trzeba zwrócić uwagę, że dotychczas na listę symboli chronionych na gruncie art. 6ter konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej z 2 marca 1883 r. nie zostały wpisane przez nasze państwo żadne symbole o charakterze państwowym.

Konwencja paryska jest pierwszą wielostronną umową międzynarodową regulującą kwestie związane z ochroną własności przemysłowej, w tym problematykę znaków towarowych. Obecnie związanych jest nią 177 państw (w tym wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej), które tworzą tzw. Związek Paryski. Opracowanie konwencji miało na celu m.in. ujednolicenie podstawowych zasad udzielania praw wyłącznych na znaki towarowe.

Pozostało 90% artykułu
Opinie Prawne
Tomasz Siemiątkowski: Szkodliwa nadregulacja w sprawie cyberbezpieczeństwa
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Czy wolne w Wigilię ma sens? Biznes wcale nie musi na tym stracić
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Awantura o składki. Dlaczego Janusz zapłaci, a Johanes już nie?
Opinie Prawne
Łukasz Guza: Trzy wnioski po rządowych zmianach składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Rząd wypuszcza więźniów. Czy to rozsądne?