Konarski, Schmidt: Koordynator do spraw usług cyfrowych jako nowy regulator internetu w Polsce

Do 17 lutego 2024 r. Polska powinna wyznaczyć koordynatora do spraw usług cyfrowych, który ma sprawować nadzór nad przestrzeganiem przepisów unijnego rozporządzenia pt. Akt o usługach cyfrowych („Rozporządzenie”, „AUC”).

Nadzór nad aktem o usługach cyfrowych

Podstawowym celem uchwalenia aktu o usługach cyfrowych było ustanowienie zharmonizowanych przepisów dotyczących „bezpiecznego, przewidywalnego i budzącego zaufanie środowiska internetowego” (art. 1 ust. 1). Realizacji tego celu służyć ma wprowadzenie systemu odpowiedniego nadzoru nad internetowymi dostawcami usług pośrednich, zapewniającego organom regulacyjnym instrumenty prawne pozwalające na efektywne sprawowanie tej kontroli.

Czytaj więcej

Konsumenci

Internet z nową unijną konstytucją. Kto najbardziej odczuje zmiany

Lepsza ochrona i większe prawa konsumentów – taka przede wszystkim ma być konsekwencja wejścia w życie unijnego aktu o usługach cyfrowych (Digital Services Act – DSA) powszechnie nazywanego „konstytucją internetu”.

Zgodnie z rozwiązaniem przyjętym w akcie o usługach cyfrowych nadzór nad pośrednikami internetowymi sprawowany będzie na dwa sposoby. Po pierwsze, bezpośrednio przez Komisję Europejską w stosunku do tzw. bardzo dużych platform internetowych i bardzo dużych wyszukiwarek internetowych (art. 56 ust. 2). Chodzi o podmioty, których średnia liczba aktywnych użytkowników miesięcznie wynosi co najmniej 45 milionów i których status został potwierdzony decyzją Komisji Europejskiej (art. 33 ust. 1 i 3). W chwili obecnej są to 22 podmioty, mające siedziby głównie w Stanach Zjednoczonych. Po drugie, organy krajowe mają sprawować nadzór nad pozostałymi dostawcami usług internetowych działającymi na terytorium Unii Europejskiej (art. 56 ust. 1).

Obowiązek wyznaczenia regulatora internetu, kontrolującego działalność pośredników internetowych i wyposażonego w szereg niezależnych kompetencji, stanowi istotne novum. W dotychczasowym stanie prawnym, określonym przepisami dyrektywy nr 2000/31/WE o handlu elektronicznym, nie było bowiem takiego wymogu. W konsekwencji w większości państw Unii Europejskiej, w tym w Polsce, nie funkcjonowały tego rodzaju organy regulacyjne. Zgodnie z art. 49 ust. 3 aktu o usługach cyfrowych stan ten musi się zmienić do 17 lutego 2024 r., do tej bowiem daty państwa członkowskie są zobowiązane do „wyznaczenia koordynatorów do spraw usług cyfrowych”.

Zadania i zasoby

Wyznaczając dany organ jako koordynatora ds. usług cyfrowych, państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązane są do zapewnienia mu niezależności jego funkcjonowania (art. 50 ust. 2). Wiąże się z tym obowiązek wyposażenia go w odpowiednie zasoby do wykonywania tych zadań, w tym wystarczające zasoby techniczne, finansowe i kadrowe, a także autonomię w zarządzaniu budżetem (art. 50 ust. 1).

Kompetencje koordynatora ds. usług cyfrowych można podzielić na trzy podstawowe obszary.

Po pierwsze, sprawowanie nadzoru i egzekwowanie obowiązków określonych w rozporządzeniu (art. 49 ust. 2). Obejmuje on między innymi uprawnienia do dokonywania czynności sprawdzających, a także uprawnienia do nakazania zaprzestania naruszeń czy nakładania grzywien (art. 51 ust. 1–2). Koordynator jest również wskazany jako organ właściwy w sprawach skarg na działalność dostawców usług pośrednich (art. 53), do jego kompetencji należy również podejmowanie decyzji w sprawie zatwierdzania tzw. zaufanych podmiotów sygnalizujących (art. 22 ust. 2) czy certyfikacji pozasądowych organów rozstrzygania sporów pomiędzy platformami internetowymi a odbiorcami usług (art. 21 ust. 3).

Po drugie, koordynacja innych organów krajowych, którym powierzono nadzór nad wykonaniem poszczególnych przepisów AUC (art. 49 ust. 2 zdanie drugie).

Po trzecie, realizacja obowiązków i uprawnień związanych z koordynacją i współpracą na poziomie międzynarodowym. Obejmuje to w szczególności współpracę z koordynatorami ds. usług cyfrowych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, jak i z Komisją Europejską oraz z europejską Radą ds. Usług Cyfrowych. (art. 57–63).

Czytaj więcej:

Biznes

Ciemne wzorce – zwodnicze praktyki dostawców usług internetowych

Europejska Rada Ochrony Danych przyjęła niedawno wytyczne w sprawie zwodniczych wzorców projektowych w interfejsach platform mediów społecznościowych. Wskazuje w nich jak takie praktyki rozpoznać i jak można ich uniknąć.

Pro