Nagroda Nobla z medycyny w 2023 r. za przełom, który może pomóc w leczeniu raka

- Odkrycie, za które przyznano nagrodę Nobla dotyczyło modyfikacji mRNA, która sprawiło, że stało się ono bardziej stabilne i trudniejsze do zdegradowania w komórkach i tkankach - tłumaczy prof. dr hab. Marią Ciemerych-Litwinienko, dyrektorką Instytutu Biologii Rozwoju i Nauk Biomedycznych Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Publikacja: 02.10.2023 16:22

Laureaci Nagrody Nobla z dziedziny medycyny i fizjologii w 2023 roku:  dr Drew Weissman i Katalin Ka

Laureaci Nagrody Nobla z dziedziny medycyny i fizjologii w 2023 roku: dr Drew Weissman i Katalin Kariko

Foto: AFP

"Rzeczpospolita": Dlaczego technologia tworzenia szczepionek bazujących na mRNA ma tak duże znaczenie w medycynie?

"Technologia mRNA" to potoczne i bardzo ogólne określenie. Wiele metod opartych o mRNA wykorzystywanych jest w badaniach naukowych, które mogą doprowadzić do opracowania celowanych terapii medycznych. mRNA to bardzo niestabilna cząsteczka. Odkrycie, za które przyznano nagrodę Nobla dotyczyło modyfikacji mRNA, która sprawiło, że stało się ono bardziej stabilne i trudniejsze do zdegradowania w komórkach i tkankach. Badania prowadzone przez laureatów nagrody Nobla z fizjologii lub medycyny pozwoliło na uzyskanie stabilnego mRNA i wykorzystanie go do produkcji szczepionki przeciw COVID-19. Komórki zaczęły produkować białko wirusa, a dzięki temu nasz układ immunologiczny zaczął je rozpoznawać i niszczyć wirusa, który nas infekował. Masowe szczepienia sprawiły, że znaczny odsetek populacji nosi teraz w sobie efekt tych badań, dzięki czemu byliśmy w stanie zyskać odporność na wirusa SARS-Cov-2. Ma to więc wielkie znaczenie naukowe i praktyczne.

Czytaj więcej

Nobel z dziedziny medycyny za szczepionki mRNA

Czy pani zdaniem, pojawienie się technologii używającej mRNA skróciło czas trwania najgroźniejszej fazy pandemii COVID-19?

Oczywiście, że tak. Część z nas nabrało odporności, bo przechorowało COVID ale bardzo wiele osób nabrało jej dzięki szczepieniom. To na pewno skróciło i być może zmniejszyło ostrość przebiegu pandemii. Dzięki szczepieniom odporność populacyjna zaczęła się szybciej rozwijać, zmniejszyła się także liczba ofiar śmiertelnych. Miało to więc niesłychanie pozytywny skutek dla społeczeństwa.

Pamiętajmy, że odkrycia noblistów mogą mieć wiele zastosowań. Jako naukowczyni badającą komórki macierzyste, także widzę w tym potencjalne zastosowanie w badaniach nad modyfikacjami różnicowaniach tych komórek

Prof. dr hab. Marią Ciemerych-Litwinienko, dyrektorka Instytutu Biologii Rozwoju i Nauk Biomedycznych Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

Do czego w przyszłości będzie można stosować tę technologię?

To jest świetne odkrycie aplikacyjne, które doprowadzi nie tylko do uzyskiwania szczepionek przeciw wirusom i patogenom zagrażającym człowiekowi. Na podstawie tej technologii można będzie uzyskać terapeutyki, które będą wykorzystywane, np. w terapiach przeciwnowotworowych. Właśnie takie badania prowadzą naukowcy z Warszawy. Nobliści Katalin Karikó i Drew Weismann byli oczywistymi kandydaturami. Ale ja miałam nadzieję, że dołączy do nich prof. Jacek Jemielity z Uniwersytetu Warszawskiego, który od wielu lat stabilizuje mRNA, ma patenty w tej dziedzinie, a jego osiągnięcia mają znaczenie nie tylko naukowe, ale też aplikacyjne. Może następnym razem. Pamiętajmy, że odkrycia noblistów mogą mieć wiele zastosowań. Jako naukowczyni badającą komórki macierzyste, także widzę w tym potencjalne zastosowanie w badaniach nad modyfikacjami różnicowaniach tych komórek. Takie metody na pewno z czasem trafią do terapii przeciwnowotworowych.

"Rzeczpospolita": Dlaczego technologia tworzenia szczepionek bazujących na mRNA ma tak duże znaczenie w medycynie?

"Technologia mRNA" to potoczne i bardzo ogólne określenie. Wiele metod opartych o mRNA wykorzystywanych jest w badaniach naukowych, które mogą doprowadzić do opracowania celowanych terapii medycznych. mRNA to bardzo niestabilna cząsteczka. Odkrycie, za które przyznano nagrodę Nobla dotyczyło modyfikacji mRNA, która sprawiło, że stało się ono bardziej stabilne i trudniejsze do zdegradowania w komórkach i tkankach. Badania prowadzone przez laureatów nagrody Nobla z fizjologii lub medycyny pozwoliło na uzyskanie stabilnego mRNA i wykorzystanie go do produkcji szczepionki przeciw COVID-19. Komórki zaczęły produkować białko wirusa, a dzięki temu nasz układ immunologiczny zaczął je rozpoznawać i niszczyć wirusa, który nas infekował. Masowe szczepienia sprawiły, że znaczny odsetek populacji nosi teraz w sobie efekt tych badań, dzięki czemu byliśmy w stanie zyskać odporność na wirusa SARS-Cov-2. Ma to więc wielkie znaczenie naukowe i praktyczne.

Nauka
Przełomowe ustalenia badaczy. Odkryto życie w najbardziej „niegościnnym” miejscu na Ziemi
Nauka
Wyjątkowa pełnia już dziś. O której na niebie pojawi się Księżyc Bobrów?
Nauka
Skąd wzięły się dziwne kratery na Syberii? Badacze mają nową hipotezę
Nauka
Kiedy wybuchnie superwulkan Yellowstone? Najnowsze obliczenia amerykańskich badaczy
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Nauka
Ewolucja na oczach naukowców. Niezwykłe wyniki 30-letniego eksperymentu