Jak wydatki publiczne uratowały polską gospodarkę

W lutym, jak szacują przeciętnie ankietowani przez nas ekonomiści, inflacja w Polsce wyhamowała do 3,2 proc. rok do roku z 3,9 proc. w styczniu. Taki wynik oznaczałby, że wzrost cen po raz pierwszy od marca 2021 r. wrócił do pasma dopuszczalnych odchyleń od celu NBP (2,5 proc. +/- 1 pkt proc.).

Ekonomiści zakładają też, że po zaskakującym pod tym względem styczniu, w lutym zwolnił nieco wzrost wynagrodzeń. Przeciętnie szacują, że średnia płaca w sektorze przedsiębiorstw zwiększyła się o 11,3 proc. rok do roku po 12,8 proc. w styczniu. Taki wynik oznaczałby, że siła nabywcza płac wzrosła o około 7,8 proc. rok do roku, nieznacznie mniej niż w styczniu, gdy ten wzrost był największy od wiosny 2008 r. Biorąc pod uwagę dodatkowo wzrost transferów społecznych (np. waloryzację świadczeń rodzinnych), analitycy z Banku Ochrony Środowiska oceniają, że w całym I kwartale realne dochody gospodarstw domowych zwiększą się o ponad 10 proc. rok do roku.

Tak szybki wzrost siły nabywczej dochodów stoi za dominującymi wśród ekonomistów prognozami, że 2024 r. przyniesie mocne odbicie wydatków konsumpcyjnych. Wyniki polskiej gospodarki w IV kwartale 2023 r., których szczegóły GUS przedstawił w czwartek, sugerują jednak, że popyt może się zbierać do skoku dość wolno.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

GUS podał najnowsze dane o polskim PKB. Mocne hamowanie w 2023 roku

Aktywność w polskiej gospodarce wzrosła w 2023 r. o zaledwie 0,2 proc. zamiast o 0,5 proc., jak szacowali ekonomiści pod koniec grudnia. Choć różnica jest niewielka, wskazuje na to, że IV kwartał ub.r. nie przyniósł oczekiwanego przyspieszenia wzrostu gospodarczego.

Produkt krajowy brutto Polski, czyli szeroka miara aktywności w gospodarce, wzrósł w IV kwartale realnie (tzn. w cenach stałych) o 1 proc. rok do roku po zwyżce o 0,5 proc. w III kwartale i zniżkach w poprzednich dwóch kwartałach. To nie jest informacja nowa, znana jest od dwóch tygodni. Ale w strukturze wzrostu PKB, o której GUS poinformował w czwartek, trochę niespodzianek można znaleźć.

Konsumpcja pod koniec roku zmalała

Jeszcze pod koniec stycznia ankietowani przez nas ekonomiści przeciętnie oceniali, że wzrost PKB w IV kwartale przyspieszył do 2 proc. rok do roku. Zakładali wtedy, że popyt konsumpcyjny gospodarstw domowych zwiększył się o 2,1 proc. rok do roku po zwyżce o 0,8 proc. w III kwartale. Tymczasem, jak podał GUS, konsumpcja pod koniec roku zmalała o 0,1 proc. rok do roku. Co więcej, po korekcie o wpływ czynników sezonowych wydatki gospodarstw domowych zmalały także w stosunku do poprzedniego kwartału, i to o 0,9 proc., najbardziej od roku. Stało się tak, chociaż dzięki wyhamowaniu inflacji siła nabywcza przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw podskoczyła o 4,6 proc. rok do roku.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Ożywienie polskiej gospodarki słabsze od oczekiwań. To nie jest zła wiadomość

Wstępny szacunek PKB w 2023 r. sugeruje, że w IV kwartale ożywienie było znacznie słabsze, niż można było oczekiwać. To nie jest wcale zła wiadomość.

Słabość popytu konsumpcyjnego w IV kwartale sugeruje, że gospodarstwa domowe wzrost realnych dochodów w pierwszej kolejności wykorzystały do odbudowy oszczędności nadwątlonych przez wysoką inflację. Ekonomiści wciąż jednak uważają, że konsumenci będą stopniowo odzyskiwali skłonność do wydatków. Większość z nich przewiduje, że w całym 2024 r. popyt konsumpcyjny zwiększy się o około 4 proc. Taki wynik byłby wciąż spójny ze zwiększoną skłonnością do oszczędzania. W 2008 r., gdy realne płace poprzednio rosły tak szybko, jak można oczekiwać w tym roku, dynamika konsumpcji była zbliżona do 7 proc. Dziś takiego boomu nikt nie oczekuje właśnie z powodu większej przezorności gospodarstw domowych.

Osobną kwestią jest to, że stagnacji popytu konsumpcyjnego towarzyszył ostatnio szybki wzrost spożycia w sektorze publicznym. W IV kwartale zwiększył się o 5,7 proc. rok do roku po zwyżce o 3,3 proc. w III kwartale. Większy wzrost nieinwestycyjnych wydatków sektora publicznego GUS odnotował poprzednio w II kwartale 2021 r., czyli jeszcze w okresie zmagań z pandemią Covid-19 i zwiększonych nakładów na służbę zdrowia. Ten wzmożony popyt publiczny dodał do do rocznej zmiany PKB 1,1 pkt proc. Można więc powiedzieć, że to był czynnik, który zapobiegł zniżce PKB.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

KE: Polska jest w stagnacji, poniżej unijnej średniej. Ale pomoże konsumpcja

Zaledwie 0,2 procent zwiększył się polski PKB w 2023 roku, to poniżej unijnej średniej – ocenia Komisja Europejska. W tym roku przewiduje odbicie do 2,7 proc., co dałoby czwarte miejsce w Unii.