Rusza strefa czystego transportu w stolicy. Przybędzie zakazów

Od 1 lipca w Warszawie obowiązuje strefa czystego transportu. Kraków odsunął wprowadzenie swojej strefy o rok, Wrocław jeszcze nie może się zdecydować.

Publikacja: 28.06.2024 04:30

Rusza strefa czystego transportu w stolicy. Przybędzie zakazów

Foto: Bloomberg

Stołeczna strefa będzie pierwsza w Polsce, nie licząc nieudanego eksperymentu w Krakowie w 2019 r. Obejmie większość Śródmieścia i fragmenty otaczających je dzielnic (37 km kw., czyli 7 proc. powierzchni miasta), gdzie ograniczony zostanie wjazd pojazdów z silnikiem benzynowym (w tym LPG) starszych niż 27 lat lub niespełniających normy Euro 2 oraz tych z silnikiem Diesla ponad 19-letnich lub niespełniających normy Euro 4.

Czytaj więcej

Strefy Czystego Transportu – spójrzmy na fakty

Mimo początkowych obaw wprowadzenie obostrzeń nie zablokuje centrum miasta dla dużej liczby aut. Zwłaszcza że przez pierwsze trzy i pół roku funkcjonowania z zakazu wjazdu starymi samochodami zwolnieni będą mieszkańcy miasta (zameldowani), rozliczający w nim podatki. Do tego dojdą osoby, które ukończyły 70 lat i niepełnosprawne. W rezultacie strefowe wymogi – jak podaje Zarząd Dróg Miejskich – będą dotyczyły 3 proc. pojazdów w Warszawie. Posiadacze aut niespełniających wymogów, ale zwolnieni z obostrzeń muszą zaopatrzyć się w specjalną nalepkę. Pozostałe 97 proc. samochodów nie będzie jej potrzebować.

Strefa czystego transportu w Warszawie. Będą kolejne

Warszawa to początek, bo strefy czystego transportu będą powstawać w kolejnych miastach. W projekcie nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, który znalazł się w wykazie prac rządu i ma być przyjęty w czwartym kwartale obecnego roku, założono, że strefy będą konieczne w najbardziej narażonych na zanieczyszczenie powietrza miastach liczących powyżej 100 tys. mieszkańców. Związany z realizacją kamieni milowych KPO projekt przyjmuje jako kryterium przekroczenie dopuszczalnego średniorocznego stężenia tlenków azotu (NO2). Według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska za 2023 r. obecnie znowelizowane przepisy obejmą cztery miasta: Warszawę, Kraków, Wrocław oraz Katowice.

Czytaj więcej

Romet inwestuje 100 mln zł. Chce mieć najnowocześniejszą fabrykę rowerów w Europie

Strefa w Krakowie miała zacząć działać także od lipca 2024 r., ale uchwałę radnych w styczniu tego roku unieważnił wojewódzki sąd administracyjny, który stwierdził jej wadliwość przez brak określenia granic strefy. Przedsięwzięcie zostało więc przesunięte o rok – nową datą dla prowadzenia strefy w Krakowie ma być 1 lipca 2025 r., wcześniej zostanie przygotowana nowa uchwała Rady Miasta. – Nowe przepisy mają skonsumować zarówno to, czego chcą Krakowianie, jak i to, co zapowiadał w swojej kampanii wyborczej prezydent Aleksander Miszalski – mówi Maciej Piotrkowski z Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie.

Nadmiar obostrzeń w Krakowie

Kraków już próbował wprowadzić strefę w dzielnicy Kazimierz pięć lat temu. Projekt spalił na panewce, bo był źle przygotowany – w praktyce doprowadzono do zamknięcia dzielnicy dla samochodów, dopuszczając do niej wyłącznie auta nisko- i zeroemisyjne. Efektem była tak silna fala protestów, że po niespełna trzech miesiącach obostrzenia zliberalizowano, po wnioskach zarówno mieszkańców, jak i naciskach działających na obszarze objętym strefą przedsiębiorców. We wrześniu 2019 r. strefa przestała obowiązywać.

Czytaj więcej

Kilometrowe korki na A2. Wszystko przez budowę trzeciego pasa

W przypadku strefy we Wrocławiu żadne decyzje jeszcze nie zapadły. Jeszcze w 2022 r. eksperci wskazali osiem obszarów, do których od 2025 r. nie mogłyby wjechać 20-letnie diesle i 25-letnie samochody benzynowe. Jednak dwa etapy konsultacji z mieszkańcami nie wskazały konkretnego rozwiązania – część ankietowanych optowała za objęciem strefą całego miasta, inni byli przeciwni jakimkolwiek obostrzeniom. Zgodzono się jedynie, że potrzebne są kolejne konsultacje, w tym również z naukowcami. – Ponieważ z konsultacji obywatelskich nic nie wyszło, więc prawdopodobnie prezydent zobowiąże Radę Miasta do przeprowadzenia, albo we własnym gronie, albo z mieszkańcami kolejnych konsultacji, z których zostanie wypracowane jakieś konkretne rozwiązanie – powiedział „Rzeczpospolitej” Tomasz Sikora, zastępca dyrektora Wydziału Komunikacji Społecznej wrocławskiego Urzędu Miasta.

Ponad pół tysiąca stref czystego transportu

Możliwość utworzenia strefy czystego transportu analizuje wiele innych miast, w tym Gliwice, Lublin, Rzeszów, Toruń, Łódź czy Poznań. Katowice, gdzie pół roku temu wprowadzono nowe przepisy dotyczące stref płatnego parkowania, na razie nie mają takich planów.

W Europie liczba stref niskiej emisji (low emission zone) szybko rośnie. Jeśli w 2019 r. było ich 228, to już w 2022 r. już 320. Najszybciej rozbudowują strefy Włochy. Na początku 2023 r. funkcjonowały tam już 172 strefy, których liczba – w porównaniu z 2019 r. – niemal się podwoiła. Jedna czwarta takich stref znajduje się w Niemczech.

Do 2025 r. w Europie będzie najprawdopodobniej funkcjonować już 507 stref czystego transportu (co oznacza 58-proc. wzrost w porównaniu z czerwcem 2022 r.). Będzie to efekt głównie nowych krajowych przepisów wchodzących w życie we Francji, Hiszpanii i Polsce, które wspierają tworzenie takich rozwiązań – wynika z ubiegłorocznego raportu Clean Cities Campaign.

Zakłada się, że strefy w Polsce mogą pomóc w ograniczeniu napływu starych samochodów z zagranicy, głównego źródła zaopatrzenia polskiego wtórnego rynku. Według danych instytutu Samar w pierwszych pięciu miesiącach tego roku sprowadzono do Polski 367 tys. używanych samochodów osobowych, o przeszło jedną czwartą więcej niż przed rokiem. Ich średni wiek to ponad 12 lat.

Stołeczna strefa będzie pierwsza w Polsce, nie licząc nieudanego eksperymentu w Krakowie w 2019 r. Obejmie większość Śródmieścia i fragmenty otaczających je dzielnic (37 km kw., czyli 7 proc. powierzchni miasta), gdzie ograniczony zostanie wjazd pojazdów z silnikiem benzynowym (w tym LPG) starszych niż 27 lat lub niespełniających normy Euro 2 oraz tych z silnikiem Diesla ponad 19-letnich lub niespełniających normy Euro 4.

Pozostało 93% artykułu
Transport
Zdesperowani Rosjanie szukają samolotów. Proszą o pomoc Kuwejt i Katar
Transport
Będzie co przenosić do CPK. Rekordy na Lotnisku Chopina
Transport
Wielkie cięcia w Boeingu. Na początek do zwolnienia ci, którzy strajkowali
Transport
Są plany rozbudowy Lotniska Chopina, ale bez wielkiego rozmachu
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Transport
Jedwabny Szlak w Ameryce Południowej. Chiński megaport w Peru