Omawiane czynności sądowe powinny zostać przeprowadzone przed właściwym sądem (sądem spadku), przy czym dla poszczególnych czynności przewidziana jest niekiedy odmienna, szczególna właściwość.
Zabezpieczenie spadku
Zabezpieczenie spadku ma przeciwdziałać sytuacjom, w których z jakiejkolwiek przyczyny grozi naruszenie rzeczy lub praw majątkowych, które w chwili otwarcia spadku były we władaniu lub należały do spadkodawcy. Wszczynając to postępowanie, należy uprawdopodobnić wobec sądu w szczególności, że wspomnianym rzeczom lub prawom grozi usunięcie, uszkodzenie, zniszczenie lub nieusprawiedliwione rozporządzenie nimi.
Jak ustalić sąd spadku
Co do zasady sądem spadku jest sąd rejonowy właściwy dla ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy. Przez zwykłe miejsce pobytu spadkodawcy rozumie się zaś miejscowość, w której w ostatnim czasie przed śmiercią spadkodawcy znajdował się jego główny ośrodek życiowy. Jeżeli jednak nie da się ustalić ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy w Polsce, to sądem właściwym będzie sąd, w którego właściwości znajduje się majątek spadkowy. Jeżeli majątek spadkowy znajduje się we właściwości kilku różnych sądów, to do wnioskodawcy należy wybór sądu, przed którym zdecyduje się przeprowadzić czynności z zakresu prawa spadkowego. Jedynie w przypadku braku możliwości ustalenia właściwości sądu w ten sposób, sądem właściwym będzie Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy.
Wniosek o zabezpieczenie spadku może złożyć przede wszystkim spadkobierca, osoba uprawniona do zachowku, zapisobierca lub wykonawca testamentu oraz inne osoby wymienione w przepisach, przy czym wnioskodawca powinien uprawdopodobnić swój status przed sądem. W omawianej sprawie sądem właściwym może być sąd inny niż sąd spadku, jako że sprawę kieruje się do sądu, w którego właściwości miejscowej znajdują się rzeczy będące w chwili otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy) we władaniu spadkodawcy. Przy czym, jeżeli przedmiotem zabezpieczenia mają być prawa majątkowe, to sądem właściwym jest sąd właściwości ogólnej osoby zobowiązanej z tytułu tego prawa, a gdy osoby takiej nie ma, sądem właściwym jest sąd, w którego właściwości miejscowej znajduje się przedmiot świadczenia lub prawa. W sytuacji, gdy wykonanie prawa majątkowego związane jest z posiadaniem dokumentu, sądem właściwym jest sąd, w którego właściwości miejscowej znajduje się ten dokument. Sąd, który zabezpieczył spadek, zawiadamia sąd spadku o dokonaniu zabezpieczenia, a także o jego zmianie lub uchyleniu.
Jeżeli wnioskodawca uprawdopodobnił ww. okoliczności, a sąd uzna to za potrzebne, to zastosuje odpowiedni środek zabezpieczenia. W szczególności może zarządzić spisanie majątku ruchomego i oddanie go pod dozór, złożenie do depozytu sądowego (np. pieniędzy lub papierów wartościowych), ustanowienie zarządu tymczasowego (np. nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym) lub ustanowienie dozoru nad nieruchomością.