Polski rynek pracy czeka na cudzoziemców. Ukraińcy go nie uratują

Pomimo gorszej niż przed rokiem koniunktury na polskim rynku pracy, której osłabienie potwierdza dwucyfrowy spadek liczby ofert pracy w ujęciu rocznym, liczba pracowników z zagranicy w rejestrach ZUS z miesiąca na miesiąc rośnie.

Na koniec października już prawie 1,3 mln obcokrajowców było w Polsce objętych ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi. To o 13 tys. więcej niż we wrześniu i o ponad 61 tys. więcej niż pod koniec zeszłego roku – wynika z danych, które „Rzeczpospolita” uzyskała w ZUS.

Według nich, chociaż w październiku szybciej niż w poprzednich miesiącach roku przybywało w rejestrach ZUS Ukraińców (7,5 tys. w porównaniu z wrześniem), to od zeszłego roku większe tempo wzrostu widać w napływie cudzoziemców z innych państw. W tym z Białorusi i z Azji, na czele z Indiami.

Rośnie deficyt Polaków

Prawie połowa cudzoziemców w rejestrach zakładu przypada na trzy województwa: mazowieckie, wielkopolskie i dolnośląskie, czyli na czołowe rynki pracy z dużym udziałem inwestycji w przemysł i TSL (czyli transport logistykę). Jak wynika z danych ZUS, to właśnie w tych sektorach cudzoziemcy najczęściej ratują niedobory kadrowe.

Te niedobory są barierą w działalności dla 47 proc. przedsiębiorstw objętych w październiku br. Miesięcznym Indeksem Koniunktury – badaniem Polskiego Instytutu Ekonomicznego i BGK.

– Na rynku pracy widzimy pogłębiający się deficyt Polaków, a coraz częściej obserwujemy również istotny niedobór pracowników z Ukrainy. To powoduje, że wzrasta popyt na ręce do pracy z innych krajów – tłumaczy Krzysztof Inglot, założyciel agencji zatrudnienia Personnel Service i ekspert rynku pracy. Jak dodaje, pracowników z zagranicy potrzebuje teraz szczególnie branża automotive (czyli motoryzacja) i logistyka, lecz nie słabnie również popyt w sektorze spożywczym.

Czytaj więcej

Praca

Rekordowa liczba legalnych pracowników z zagranicy w Polsce

Już prawie milion 112 tys. obcokrajowców legalnie pracowało pod koniec września w Polsce. Najczęściej zasilali zakłady przemysłowe.

Na sezon z zagranicy

– Zapotrzebowanie na pracę cudzoziemców notujemy cały rok: zgłasza je głównie różnego rodzaju sektor produkcji, ale w szczególności spożywczy, gdyż ze względu na warunki pracy w tej branży jest duża rotacja. Cały czas cudzoziemców zatrudnia też sektor e-commerce i logistyka, gdzie pracownicy są poszukiwani non stop – twierdzi Anna Dzhobolda, dyrektorka departamentu rekrutacji międzynarodowych w agencji zatrudnienia Gremi Personal [spółka niezwiązana z Gremi Media, wydawcą „Rzeczpospolitej” – red.].

– Już nie tylko Polaków, ale także Ukraińców trudno jest dzisiaj przekonać do pracy w przetwórniach mięsa czy ryb – zwraca uwagę Tomasz Dudek, dyrektor zarządzający agencji zatrudnienia Otto Work Force Central Europe, która do pracy w logistyce i przemyśle przetwórczym sprowadza pracowników m.in. z Nepalu i Indonezji.

Anna Dzhobolda przypomina, że według najnowszego badania Centrum Analitycznego Gremi Personal aż 85 proc. firm automotive zatrudnia obcokrajowców. Z kolei 39 proc. wszystkich badanych przedsiębiorstw z tej branży planuje zatrudnić w ciągu najbliższych trzech miesięcy nowych pracowników, co oznacza to większe zapotrzebowanie na cudzoziemców w motoryzacji.

Z kolei teraz, po sezonie wakacyjnym, mniej pracowników z zagranicy potrzebuje branża HoReCa, ale przybywa sezonowych wakatów w pracach przedświątecznych. Szukają ich m.in. Ukraińcy. – Podobnie jak przed rokiem wiele osób przyjeżdża z Ukrainy w październiku i listopadzie, żeby zarobić na zimę i wrócić na święta do domu – dodaje dyrektorka w Gremi Personal.

Czytaj więcej

Rynek pracy

Azjata zastąpił Ukraińca. Polski rynek pracy zmienia się gwałtownie

W fabrykach, w hotelach i na budowach, gdzie do niedawna obok Polaków najczęściej pracowali obywatele Ukrainy, z miesiąca na miesiąc przybywa imigrantów także z bardzo odległych państw.

Strukturalne tsunami

Jak zwraca uwagę Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego, rosnącemu zapotrzebowaniu na pracowników z zagranicy, w tym z bardziej odległych rynków, sprzyjają nie tylko procesy demograficzne, ale też związane z nimi zmiany strukturalne na rynku pracy. Efektem procesów demograficznych jest malejąca liczba osób w wieku produkcyjnym, gdyż na emeryturę przechodzą kolejne roczniki powojennego wyżu, których nie są w stanie zastąpić mniej liczne młode generacje.

W dodatku młodzi ludzie, którzy mają inne wykształcenie, inne kompetencje, a także aspiracje niż starsze pokolenia, nie wypełnią wakatów po emerytowanych robotnikach przemysłowych, budowlańcach czy szewcach, co prowadzi do zmian strukturalnych na polskim rynku pracy.

Czytaj więcej

Rynek pracy

Pracodawcy obawiają się utrudnień wobec pracowników z zagranicy

Nie tylko wiele firm, ale także uczelnie niepokoją się, że afera wizowa w MSZ wpłynie negatywnie na ich działalność.

– Demograficzne tsunami wymiata prace ręczne i techniczne, więc deficyt blue collars będzie się pogłębiał – przewiduje Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP. Do niedawna odchodzących na emerytury polskich fachowców zastępowali Ukraińcy (głównie mężczyźni), ale – jak przypomina Andrzej Kubisiak – ten mechanizm przestał działać po wybuchu wojny w Ukrainie. Rosyjska agresja na Ukrainę, gdzie obowiązuje zakaz wyjazdu mężczyzn w wieku poborowym, wywołała nie tylko zmianę struktury ukraińskich pracowników w Polsce (obecnie prawie połowę z nich stanowią kobiety), ale też wpłynęła na wzrost popytu na imigrantów zarobkowych z innych państw.