Co trzeci przedsiębiorca w Polsce jest 50+

Większość z nowych 50-letnich przedsiębiorców zaczęła prowadzić biznes, bo straciła etat lub przeszła na emeryturę.

Publikacja: 09.11.2023 03:00

W Polsce osoby po 50. roku życia są bardziej skłonne do zakładania własnych firm niż ich rówieśnicy

W Polsce osoby po 50. roku życia są bardziej skłonne do zakładania własnych firm niż ich rówieśnicy z krajów UE

Foto: Adobe Stock

W Polsce osoby po 50. roku życia są bardziej skłonne do zakładania własnych firm niż ich rówieśnicy z większości innych krajów Unii Europejskiej (w Polsce przedsiębiorcy stanowią 23 proc. pracujących 50+, w UE jest to średnio 18 proc.).

Polski Instytut Ekonomiczny zaprezentował raport „Przedsiębiorcy 50+”. Pokazuje w nim dane statystyczne i wyniki badania ankietowego. W porównaniu z innymi krajami więcej jest w Polsce samozatrudnionych niż przedsiębiorców zatrudniających pracowników. W Polsce pracowników ma co piąta osoba 50+ prowadząca działalność gospodarczą, w UE – co trzecia. Dzieje się tak, ponieważ dla wielu osób w wieku okołoemerytalnym samozatrudnienie jest jedynym sposobem na zostanie na rynku pracy.

– Rozpoczynanie działalności gospodarczej przez osoby 50+ dość często podyktowane jest koniecznością, a nie potrzebą. Ważny motyw stanowi chęć utrzymania aktywności zawodowej po utracie pracy na etacie. Obserwuje się wypychanie z rynku pracy osób 50+ spowodowane negatywnymi stereotypami dotyczącymi starszych pracowników (tzw. ageizm) oraz wymuszanie przez pracodawców zakładania własnej działalności z uwagi na cięcie kosztów przez przedsiębiorców. Założenie własnej firmy staje się wtedy jedyną opcją, aby móc dalej zarabiać – powiedziała Katarzyna Dębkowska, ekspert w PIE.

W zeszłym roku osoby w takim wieku założyły 35 tys. nowych firm. To 12 proc. wszystkich JDG założonych w 2022 r.

Najczęściej działają w handlu

Pod koniec maja 854 tys. aktywnych płatników ubezpieczenia zdrowotnego (czyli przedsiębiorców) miało skończonych 50 lat. Stanowili oni ok. jednej trzeciej wszystkich płatników składek. Najwięcej prowadziło działalność handlową, działało w opiece zdrowotnej i pomocy społecznej oraz w branży budowlanej.

W zeszłym roku co ósma osoba, która rozpoczęła swoją działalność gospodarczą, miała 50 lub więcej lat. Najczęściej zajmują się handlem lub budownictwem, a prawie co dziesiąta specjalizuje się w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej oraz w przetwórstwie przemysłowym. Wśród osób po pięćdziesiątce zakładających działalność gospodarczą przeważają mężczyźni, ale wśród osób w wieku emerytalnym więcej podmiotów rejestrują kobiety.

Czytaj więcej

Polscy Silversi chętni do pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego

Im starsi są ludzie aktywni zawodowo, tym więcej jest wśród nich przedsiębiorców. Wśród aktywnych zawodowo po 50. roku życia jest to 23 proc., ale wśród osób 75+ aż 44 proc. Większość z prowadzących działalność gospodarczą w wieku emerytalnym ma wyższe lub średnie wykształcenie, rzadko (16 proc.) zdarzają się osoby z zasadniczym lub podstawowym.

Większość założyła biznesy, gdy była młodsza. Największa część ich firm (42 proc.) funkcjonuje na rynku od 10 do 25 lat. Z badania ankietowego PIE wynika, iż firmy prowadzone przez badanych przedsiębiorców 50+, którzy założyli działalność przed 50. rokiem życia, mają średnio 23 lata. Dominującą formą prawną prowadzonej przez respondentów działalności jest jednoosobowa działalność gospodarcza, którą deklaruje 63 proc. badanych firm. Spółki stanowią 33 proc., a działalność w formie franczyzy – 4 proc.

Emeryci przedsiębiorcy rzadko zatrudniają

41 proc. firm założonych przez osoby przed 50. rokiem życia, charakteryzuje się rocznymi przychodami za 2022 r. poniżej 100 tys. zł, a tylko 5 proc. przedsiębiorstw osiąga przychody powyżej 10 mln zł rocznie.

Z kolei prawie połowa badanych firm (48 proc.), założonych przez osoby po 50. roku życia, miała w zeszłym roku przychody poniżej 100 tys. zł, a tylko 2 proc. przedsiębiorstw osiąga przychody powyżej 10 mln zł rocznie. Ale wśród osób, które rozpoczęły działalność po pięćdziesiątce, prawie 80 proc. to samozatrudnieni.

Ta ostatnia informacja nie zaskakuje Agnieszki Chłoń-Domińczak. Prof. SGH zwraca uwagę na to, że istnienie różnic w obciążeniu podatkami i składkami pomiędzy samozatrudnionymi a pracownikami w wieku emerytalnym w sposób naturalny skłania i dotychczasowych pracodawców, i same zainteresowane osoby do zakładania działalności gospodarczej. – Nierówności obciążeń daninami, niski wiek emerytalny powodują ogromną utratę potencjału osób 50+ – uważa ekonomistka. I dodaje, że właśnie osoby z doświadczeniem zawodowym, kompetencjami (a takie są w wieku okołoemerytalnym) lepiej mogą sobie poradzić na rynku z konkurencją niż młodzi bez doświadczenia.

Czytaj więcej

Polacy 60+ w dobrej kondycji, ale zawodowo mało aktywni

Z ankiety PIE wynika, że 70 proc. badanych jest zadowolonych z założenia własnej firmy. Uważają, że praca na własny rachunek daje większe możliwości rozwoju i większą satysfakcję niż praca na etacie. Jest to dla nich sposób na aktywność zawodową tak długo, jak chcą, bez względu na to, ile mają lat. Z takimi stwierdzeniami nie zgadzała się co piąta osoba, co może oznaczać, iż nie są zadowoleni z prowadzenia biznesu.

PIE zapytał też o najpoważniejsze problemy biznesu. Te nie różnią się od barier wskazywanych przez ogół przedsiębiorców w innych badaniach. Są to bariery finansowe, szczególnie trudności w pozyskaniu kapitału zewnętrznego, oraz brak środków na promocję firmy, a także popytowe, np. trudności w pozyskaniu klientów i silna konkurencja w branży. Dla co trzeciej osoby problemem są zawiłe procedury administracyjne.

W Polsce osoby po 50. roku życia są bardziej skłonne do zakładania własnych firm niż ich rówieśnicy z większości innych krajów Unii Europejskiej (w Polsce przedsiębiorcy stanowią 23 proc. pracujących 50+, w UE jest to średnio 18 proc.).

Polski Instytut Ekonomiczny zaprezentował raport „Przedsiębiorcy 50+”. Pokazuje w nim dane statystyczne i wyniki badania ankietowego. W porównaniu z innymi krajami więcej jest w Polsce samozatrudnionych niż przedsiębiorców zatrudniających pracowników. W Polsce pracowników ma co piąta osoba 50+ prowadząca działalność gospodarczą, w UE – co trzecia. Dzieje się tak, ponieważ dla wielu osób w wieku okołoemerytalnym samozatrudnienie jest jedynym sposobem na zostanie na rynku pracy.

Pozostało 88% artykułu
Rynek pracy
Pomimo szturmu na oferty pracy firmom wciąż trudno o talenty
Rynek pracy
Brakuje pracowników w Królewcu. Rosja sięga po Hindusów
Rynek pracy
Jakich pracowników potrzebują firmy w Polsce
Rynek pracy
Płace rosną, ale kosztem miejsc pracy
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Rynek pracy
Świąteczny sezon w Polsce bez napływu Ukraińców. Kto ich zastąpi?