„Janusz Waluś nie dokonał aktu politycznego terroryzmu. Była to polityczna święta egzekucja” – perorowała w 2021 roku pod ambasadą RPA w Warszawie działaczka Narodowego Odrodzenia Polski Marzena D. Swoje przemówienie zakończyła słowami: „żądamy wolności dla bohatera!”. I zdaniem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia nie popełniła przestępstwa. Jak ustaliliśmy, pod koniec września umorzył on sprawę publicznego pochwalania przez nią czynu najbardziej znanego polskiego zamachowca politycznego.
Waluś zamordował przywódcę komunistów RPA, chcąc zatrzymać demontaż apartheidu
Janusz Waluś jest polskim emigrantem zarobkowym, który w 1981 roku wyjechał do RPA. W 1993 roku zastrzelił tam czarnoskórego komunistę Chrisa Haniego, jedną z ikon ówczesnej opozycji. Liczył, że jego czyn wywoła rozruchy i zatrzyma demontaż apartheidu, jednak do tego nie doszło. W zamian, wraz ze zleceniodawcą mordu białym politykiem Clivem Derby-Lewisem, został skazany na karę śmierci, którą zmieniono na dożywocie.
Czytaj więcej
Napięta sytuacja polityczna prowadzi do tragedii. Przekonaliśmy się o tym za sprawą mordów na Gabrielu Narutowiczu, Pawle Adamowiczu i Marku Rosiaku. Czy tragedię wykorzysta Rosja, która zapowiedziała destabilizację UE? Łatwo o lokalny konflikt.
Derby-Lewis wyszedł z więzienia w 2015 roku i wkrótce zmarł. Również Polak przez długie lata zabiegał o zwolnienie warunkowe. Prawniczy ping-pong w tej sprawie zakończył się 21 listopada 2022 roku, gdy Trybunał Konstytucyjny RPA zadecydował o warunkowym zwolnieniu Walusia. Podczas okresu próby, wynoszącego dwa lata, nie może on opuszczać terytorium RPA. Do Polski będzie mógł wrócić za raptem kilka tygodni.
I, zdaniem dr Anny Tatar ze stowarzyszenia Nigdy Więcej, jego powrót jest wyczekiwany przez niektóre środowiska. – Od paru lat przyglądamy się kultowi Walusia w Polsce, bo użycie tego słowa nie jest przesadą. Odnotowaliśmy dziesiątki transparentów z wyrazami poparcia, wywieszanych na meczach, w czym przodowali kibice Lechii Gdańsk, Legii Warszawa i Rakowa Częstochowa, a także na manifestacjach ulicznych organizowanych przez skrajną prawicę – wylicza.