Białoruski dyktator ogłosił amnestię. Której nie ma

- Znamy nazwiska 16 więźniów politycznych, którzy są już na wolności. Są wśród nich trzy kobiety – poinformowało białoruskie Centrum Obrony Praw Człowieka „Wiasna”.

Wśród uwolnionych jest 67-letni przywódca Białoruskiego Frontu Narodowego Ryhor Kastusiou – skazany w 2022 roku na 10 lat więzienia.

- Ze względu na bezpieczeństwo więźniów zachowujemy ciszę informacyjną, dlatego nie publikujemy jeszcze nazwisk pozostałych zwolnionych osób – dodała „Wiasna” sugerując, że są jednak jeszcze inni, którzy wyszli z łukaszenkowskich łagrów.

Białoruski dyktator twierdzi, że chce „działać po ludzku”

2 lipca Łukaszenko zapowiedział, że wypuści część więźniów. – Powinniśmy działać po ludzku – wyjaśnił. Według niego zwolnieni zostaną ciężko chorzy, „głównie z chorobami nowotworowymi”. Dekret jaki podpisał przewiduje m.in. zwolnienie chorych oraz osób mających powyżej 60 lat. Co prawda dwa punkty dokumentu zakazują wprost oswobodzania więźniów politycznych, ale właśnie oni teraz wychodzą - choć pojedynczo.

Zwolnienia zaczęły się 3 lipca, w 80. rocznicę wyzwolenia Mińska przez armię sowiecką. Jednak pierwszą więźniarkę wypuszczono jeszcze 29 czerwca – nie wiadomo jednak dlaczego i czy w ramach obecnej  amnestii.

Nie wiadomo również, kto może być obecnie zwolniony i kiedy.

Propagandowe kłamstwa na temat amnestii

- Trzecia część więźniów politycznych, o których zwolnieniu już wiadomo, wyszłaby i tak na wolność w ciągu miesięcy. (…) Absolutna większość zwolnionych to nie są osoby starsze czy cierpiące na poważnie choroby. Informacje, że wypuszczani są starsi i najbardziej chorzy są nieprawdziwe i stanowią element państwowej propagandy – podsumował współzałożyciel Białoruskiej Fundacji Solidarności (BYSOL) Andriej Striżak.

„Wiasna” ocenia, że w łukaszenkowskich więzieniach siedzi 1409 więźniów politycznych, a co najmniej 90 z nich jest chorych (wg innych źródeł – 254).

Wśród tych więźniów jest również Andrzej Poczobutt. Nic nie wiadomo o jego losie, żona ostatni raz widziała go w marcu.

Jednocześnie okazało się, że tylko część „politycznych” wyszła na wolność w ramach łukaszenkowskiej amnestii, inni otrzymali od niego ułaskawienia. Na razie trudno się zorientować dlaczego tak się stało i czym – z punktu widzenia Łukaszenki — jedni więźniowie różnili się od drugich.

Unia Europejska perswaduje Łukaszence

Podjęcie decyzji o zwolnieniu „politycznych” znacznie ułatwiła białoruskiemu dyktatorowi Unia Europejska od 29 czerwca zaostrzając sankcje przeciw niemu. Białoruś objęto częścią antyrosyjskich sankcji zakazujących wwozu towarów podwójnego przeznaczenia. Na polsko-białoruskiej granicy spanikowani Białorusini wracający do kraju informowali siebie nawzajem, że nowe zakazy są spisane „na ponad 200 kartkach papieru”.

W piątek rano nie było kolejek samochodów osobowych na wyjazd z Białorusi do Polski, kierowców odstręczyły nowe zakazy. Ostatni raz tak swobodnie przekroczyć granicę można było dwa miesiące temu, w czasie majowych świąt. Na co dzień stała tam kolejka od 95 do 500 samochodów.

Natomiast czas oczekiwania na wyjazd wydłuża się z powodu stosowania nowych przepisów UE.

„Z ulgą przyjęliśmy wiadomość, że w końcu połączą się ze swoimi rodzinami i bliskimi” – służba prasowa europejskiej dyplomacji napisała o zwalnianiu więźniów. Podobnie zareagowała dyplomacja amerykańska, ale ona z kolei przypomniała, że „1400 więźniów politycznych cały czas niesprawiedliwie znajduje się za kratami. Wzywamy do ich natychmiastowego uwolnienia”.

Amnestia miała uświetnić uroczystość przyjęcia Białorusi do Szanghajskiej Organizacji Współpracy

W czasie, gdy jego funkcjonariusze wypuszczali na wolność poszczególnych więźniów sam Łukaszenko przebywał w kazachskiej stolicy Astanie, gdzie Białoruś była formalnie przyjmowana do Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Część białoruskich niezależnych dziennikarzy spodziewała się, że tam spotka go co najmniej niechęć ze stron najważniejszego państwa organizacji – Chin. Groźba zamknięcia przez Polskę granicy z Białorusią odbiłaby się bowiem na chińskim eksporcie do UE.

Sam Łukaszenka przed wyjazdem do Astany publicznie, na uroczystościach 3 lipca skarżył się, że prezydent Andrzej Duda prosił chińskiego przywódcę Xi Jinpinga o wywarcie presji na Białoruś. Polski przywódca był w Pekinie pod koniec czerwca.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Andrzej Duda rozmawiał w cztery oczy z Xi Jinpingiem. Istotna decyzja ws. wiz

Spotkanie w cztery oczy z prezydentem Chin trwało prawie godzinę - mówił po spotkaniu w Chinach z Xi Jinpingiem prezydent Polski, Andrzej Duda.