Atom: mocarstwa się zbroją. USA i Rosja czują na plecach oddech Chin

– Chociaż ogólna liczba głowic nuklearnych spada w miarę stopniowego demontażu broni z czasów zimnej wojny, niestety w dalszym ciągu obserwujemy z roku na rok wzrost liczby głowic nuklearnych w stanie operacyjnym – powiedział szef SIPRI (Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem) Dan Smith.

Wszystkie państwa atomowe zwiększyły swe arsenały gotowe do użycia. W ciągu ostatniego roku dziewięć krajów posiadających broń nuklearną (pięć oficjalnych – USA, Rosja, Francja, W. Brytania, Chiny oraz cztery „nielegalne” – Indie, Pakistan, Korea Północna, Izrael) skierowały do jednostek wojskowych nowe głowice.

Kilkanaście tysięcy  głowic w rezerwie i gotowości

Atomowa piramida wygląda następująco. Na całym świecie jest ponad 12 tys. głowic jądrowych różnych typów, z tego na początku obecnego roku ponad 9,5 tys. z nich było „w rezerwie”, składowane w odległych magazynach. Ale ponad 3900 mogło być umieszczonych na rakietach i samolotach, mających je dostarczyć do celów. To o 60 głowic więcej niż rok wcześniej. Ponad 2,1 tys. z nich (około 1/6 arsenałów nuklearnych) znajdowało się „w stanie podwyższonej gotowości bojowej”.

Czytaj więcej

Dyplomacja

NATO ma zwiększyć liczbę głowic atomowych w gotowości bojowej. Sygnał dla Rosji i Chin

W NATO trwają rozmowy na temat rozmieszczenia większej liczby pocisków uzbrojonych w głowice atomowe w związku z zagrożeniem płynącym ze strony Rosji i Chin - mówi sekretarz generalny NATO, Jens Stoltenberg, cytowany przez "The Telegraph".

USA i Rosja posiadają 90 proc. zasobów tej broni. Eksperci uważają, że „stan ich sił jest stabilny”, ale Moskwa wprowadziła do użytku 36 nowych głowic – ponad połowę wszystkich nowych ładunków, jakie w ciągu roku doprowadzono do stanu „operacyjnego użycia”.

SIPRI stwierdził natomiast, że „brak jest przekonujących wizualnych dowodów” na przemieszczenie rosyjskiej taktycznej broni jądrowej na Białoruś. W 2023 roku Kreml ogłosił taki manewr.

Dwójce liderów dyszą w plecy Chiny, które nie ukrywają, że modernizują i rozwijają swoje siły jądrowe najszybciej na świecie. Liczbę głowic bojowych zwiększyły z 410 w ubiegłym roku do 500 w obecnym. Nadal nie mogą się równać z USA i Rosją, jeśli chodzi o ilość, ale po raz pierwszy w czasie pokoju umieściły niewielką liczbę ładunków na rakietach, znajdujących się na dyżurach bojowych.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Rosja znów szantażuje NATO bronią atomową. Zwykły blef czy realna groźba?

Rosyjska armia niespodziewanie rozszerzyła swoje ćwiczenia z taktyczną bronią jądrową na rejony graniczące z państwami NATO. Sojusz zastanawia się, co robić.

„W zależności od decyzji o tym, jaką strukturę będą miały chińskie siły jądrowe pod koniec dekady, mogą one mieć tyle samo międzykontynentalnych rakiet balistycznych, ile Rosja i USA. Choć ogólna liczba chińskich głowic będzie znacznie mniejsza niż w tych krajach” – piszą analitycy SIPRI.

Legalnie i potajemnie. Europa i Azja zwiększają arsenały

Swoje arsenały rozwijają też Pakistan i Indie. Pierwsze państwo buduje systemy broni mogące uderzyć w Indie, ale drugie zaczyna inwestować nie tylko w broń odstraszającą muzułmańskiego sąsiada, lecz i w pociski dalekiego zasięgu. Widomy znak tego, że Delhi bardzo uważnie obserwuje rozwój sił jądrowych u swego chińskiego konkurenta.

Również kraje europejskie – Wielka Brytania i Francja – zwiększają arsenały. Dane dotyczące arsenałów Korei Północnej i Izraela są tylko szacunkowe, ze względu na tajemnicę, jaka je otacza. Rozwój izraelskich sił dedukowany jest tylko ze zwiększenia produkcji plutonu w atomowym centrum w Dimonie na pustyni Negew. Izrael jest też w grupie państw, które Międzynarodowa Kampania na rzecz Zniesienia Broni Jądrowej (ICAN) podejrzewa o zwiększenie wydatków na siły jądrowe o 1/3 od 2018 roku (podobnie jak m.in. Indie, Pakistan czy Koreę Północną). Pjongjang podobno ma już 50 głowic i materiał radioaktywny na kolejne 90. Przy tym cały czas objęty jest sankcjami ONZ, które zabraniają mu budowy sił jądrowych i rakietowych.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Rosja ćwiczy wykorzystanie taktycznej broni jądrowej. Rozszerzono zakres manewrów

Rosyjscy żołnierze i marynarze z Leningradzkiego Okręgu Wojskowego graniczącego z członkami NATO - Norwegią, Finlandią, Polską, Estonią, Łotwą i Litwą - wzięli udział w ćwiczeniach z użyciem taktycznej broni jądrowej.

ICAN uważa, że dziewięć państw w ubiegłym roku wydało w sumie 91 mld dol. na swe arsenały jądrowe, z tego ponad połowę USA.

Nowy rodzaj zastraszania

„Rola sił nuklearnych rośnie wraz z pogarszaniem się stosunków geopolitycznych” – podsumowują eksperci SIPRI.

Ale rośnie znaczenie (jako środka odstraszania) szczególnego rodzaju tych sił – taktycznej broni atomowej. Inwestują w nią koreańscy komuniści. Tuż przed najazdem na Ukrainę Rosja przeprowadziła ćwiczenia strategicznych sił atomowych - jako ostrzeżenie pod adresem Zachodu. Ale od jesieni 2022 roku Kreml rozważał użycie taktycznej broni przeciw Ukrainie, lub publicznie tym straszył. – Nie możemy niczego wykluczyć, jeśli Rosja znajdzie się na krawędzi klęski – mówi o tej możliwości szef ukraińskiej Rady Bezpieczeństwa Ołeksandr Łytwynenko.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Szef MSZ Białorusi: Mój kraj potrzebuje broni atomowej, bo Polska się zbroi

Szef MSZ Białorusi, Siarhij Alejnik, w rozmowie z agencją AP mówił m.in. o tym czy jego kraj, który z Rosją łączy strategiczne partnerstwo, mógłby przystąpić do wojny z Ukrainą po stronie Rosji.

W zeszłym roku Moskwa podpisała z Łukaszenką porozumienie o umieszczeniu broni taktycznej na Białorusi, choć SIPRI ma wątpliwości, czy je wykonano. Ale w obecne ćwiczenia z tą bronią wciągnięto dwa rosyjskie okręgi wojskowe (w tym leningradzki, graniczący z państwami NATO) oraz armię białoruską.