Barcelona nie chce referendum niepodległościowego

Sondaż opublikowany w weekend przez „El Pais" okazał się zimnym prysznicem dla przewodniczącego katalońskich władz autonomicznych Carlesa Puigdemonta. Wynika z niego, że dla 56 proc. Katalończyków planowane głosowanie o niepodległości prowincji „nie może być ani wiążące, ani legalne".

Tylko 38 proc. jest przeciwnego zdania. Co gorsza, plany katalońskich nacjonalistów odrzuca 2/3 mieszkańców prowincji mających poniżej 34 lat.

To reakcja na przyjęcie przez partie niepodległościowe w parlamencie regionalnym w nocy z czwartku na piątek ustawy o referendum z pominięciem normalnych procedur legislacyjnych. Dzień później Trybunał Konstytucyjny w Madrycie uznał ponadto plebiscyt za sprzeczny z ustawą zasadniczą królestwa, a więc nielegalny.

650 z 948

Puigdemont dał mimo to 948 gminom Katalonii 48 godzin na określenie, czy 1 października udostępnią lokale wyborcze. Co prawda 650 odpowiedziało pozytywnie, ale nie ma wśród nich największych miast jak Lleida czy Tarragona. A przede wszystkim najważniejszego – Barcelony.

Wywodząca się z populistycznego, lewicowego ugrupowania Podemos burmistrz metropolii Ada Colau zapowiedziała, że „zamraża" przygotowania do referendum dopóki władze Katalonii „nie dadzą gwarancji, że udział w głosowaniu nie zaszkodzi kierowanej przez nią instytucji i jej pracownikom". To zaś jest wykluczone, bo musiałoby oznaczać zmianę stanowiska Madrytu.

– Nie ulegajcie naciskom. Siła hiszpańskiego państwa jest z wami – apelował w sobotę w Zaragozie do burmistrzów miast przeciwnych referendum premier Mariano Rajoy.

„To nie jest już zwykły konflikt"

Na razie sześć tysięcy urn wyborczych jest przetrzymywanych przez secesjonistów w nieznanym miejscu w obawie, że przed dniem głosowania zostaną skonfiskowane przez władze centralne. To tym bardziej prawdopodobne, że sekretarz generalny katalońskiej policji Toni Castejon zapowiedział, że jego formacja nie może zabezpieczać głosowania, które byłoby nielegalne.

Na tym rozgrywka jednak się nie kończy. W poniedziałek, w dniu święta narodowego Katalonii na ulice Barcelony i innych miast prowincji niemal na pewno wyjdą setki tysięcy manifestantów. To ma być pokaz siły nacjonalistów i jeśli się powiedzie, może nadać nową dynamikę procesowi niepodległościowemu.

Barceloński dziennik „La Vanguardia" podał, że do władz regionalnych zgłosiła się grupa sześciu „obserwatorów międzynarodowych", którzy mieliby nadzorować przebieg głosowania. Jest wśród nich Polak, a także Amerykanin, Brytyjczyk, Francuz i Holender. W samej Polsce, gdzie mieszka około 250 Katalończyków, głosowanie miałoby się odbyć korespondencyjnie. Jednak Puigdemont nie zdołał uzyskać poparcia władz jakiegokolwiek kraju dla swojej inicjatywy, choć być może najbliższa takiego kroku jest Estonia.

Rajoy zachował zimną krew, nie sięgnął po radykalne metody powstrzymania ruchu niepodległościowego, jak przejęcie bezpośrednich rządów przez Madryt czy tym bardziej wyprowadzenie wojska na ulice Barcelony. Poprzestał na wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o uznanie referendum za nielegalne. – W zestawieniu z działaniami Puigdemonta taka strategia może być uznana za umiarkowaną. W każdym razie póki co okazała się skuteczna – mówi „Rz" Oriol Bartomeu, politolog z Uniwersytetu w Barcelonie.

Były sekretarz generalny NATO, a wcześniej szef hiszpańskiej dyplomacji Javier Solana ostrzega jednak: „Sytuacja wymyka się spod kontroli. To nie jest już normalny konflikt, w którym politycy się spierają, ale przynajmniej przestrzegają uznanych przez wszystkich reguł". Zaś cytowany przez „New York Timesa" barceloński prawnik i współtwórca centrowej partii Ciudadanos Francesca de Carreras ostrzega wręcz przed „katalońskim Majdanem.