Firmy, które dają pracę tysiącom osób

Gospodarka wprawdzie hamuje, a w sierpniu PMI dla polskiego przemysłu spadł czwarty miesiąc z rzędu, utrzymując się poniżej poziomu 50 pkt (odczyt poniżej tego progu sygnalizuje, że koniunktura w przemyśle pogorszyła się w porównaniu z poprzednim miesiącem), ale rynek pracy nadal jest rozgrzany. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w lipcu r. wyniosło 6508,3 tys. osób i było wyższe o 0,2 proc. miesiąc do miesiąca i 2,3 proc. rok do roku. Z kolei wynagrodzenia poszły w górę odpowiednio o 3,4 proc. i 15,8 proc. (to m.in. głównie efekt premii w górnictwie) – podaje Główny Urząd Statystyczny. Dynamika była wyższa niż się spodziewano. Aż 92 proc. firm planuje w obecnym półroczu zwiększać zatrudnienie. Najmocniej poszukiwani są specjaliści w dziedzinie IT, sprzedaży oraz produkcji – podaje Hays.

Kapitał ludzki jest fundamentem rozwoju biznesu i wzrostu gospodarczego. Sprawdziliśmy, które firmy działające w Polsce, wiodą prym pod względem zatrudnienia.

Państwowi giganci

Wśród firm państwowych największe zatrudnienie, rzędu kilkudziesięciu tysięcy osób, mają m.in. Grupa PKP, Poczta Polska czy Polska Grupa Górnicza.

Według najnowszych danych Urzędu Transportu Kolejowego kolej zatrudnia łącznie 89 tys. pracowników. Najwięcej przypada na zarządców infrastruktury – niemal 40 tys. Przewoźnicy towarowi zatrudniają ok. 26 tys. osób, a pasażerscy 23,5 tys. Sytuacja w poszczególnych segmentach jest różna: w tym ostatnim w 2021 r. zatrudnienie wzrosło (było najwyższe od dziewięciu lat), natomiast u przewoźników towarowych i zarządców infrastruktury spadło.

Jeśli uwzględnilibyśmy tylko pojedyncze firmy, to prym pod względem zatrudnienia wiedzie Poczta Polska z niemal 80 tys. osób. Jeszcze rok temu głośno było o planowanych zwolnieniach. Teraz jednak przedstawiciele firmy twierdzą, że nie ma takiej potrzeby, wskazując na stosunkowo dobre wyniki za 2021 r. Mowa jest natomiast o dostosowywaniu stanu zatrudnienia do aktualnych potrzeb kadrowych i uwarunkowań ekonomicznych (trudny rynek, duża konkurencja).

Dużych pracodawców w sektorze firm państwowych znajdziemy też w branży surowcowej (wspomniana PGG czy KGHM), energetycznej (PGE, Tauron), finansowej (PZU, PKO BP) czy paliwowej (PGNiG, PKN Orlen). W tej ostatniej trwa konsolidacja, oparta na PKN Orlen, który po przejęciu Energi i Lotosu szykuje się do fuzji z PGNiG. W samym Lotosie liczba pracowników zatrudnionych na koniec 2021 r. na umowy o pracę to 5472. Z kolei w PGNiG na koniec czerwca 2022 r. zatrudnienie wynosiło 24 333 osoby wobec 24 648 rok wcześniej.

Handel rośnie w siłę

W ujęciu branżowym najwięcej dużych pracodawców znajdziemy w handlu detalicznym, usługach finansowych, informatyczno-telekomunikacyjnych oraz transporcie.

W grupie wszystkich firm prywatnych od lat prym pod względem zatrudnienia w Polsce wiedzie Jeronimo Martins, właściciel Biedronki. Dynamicznie rozwija sieć. Na koniec II kwartału 2022 r. liczyła ona 3283 placówki, zlokalizowane w ponad 1100 miejscowościach. Zatrudnienie sięgnęło 80 tys. osób. Przychody sieci wzrosły w I półroczu w krajowej walucie o 21,3 proc. rok do roku, a sprzedaż LFL (porównywalna) o 17,5 proc. Jeronimo Martins zapowiedziało, że nie zwolni tempa. Tegoroczne nakłady inwestycyjne wyniosą 850 mln euro.

W zestawieniu firm handlowych wysoko znajdziemy też Polską Sieć Handlową Lewiatan. Liczy ona ponad 3200 placówek handlowych, prowadzonych przez 2100 niezależnych przedsiębiorców. Jej łączne obroty w 2021 r. przekroczyły 13,4 mld zł.

W imponującym tempie rozwija się sieć handlowa Dino. Ma to odzwierciedlenie nie tylko w jej rosnących przychodach, ale też kosztach świadczeń pracowniczych. Wzrosły one w I półroczu 2022 r. o 267,4 mln zł, czyli o 35,8 proc. rok do roku. Dynamika ta wynikała przede wszystkim ze wzrostu liczby pracowników z 28 236 na 30 czerwca 2021 r. do 34 502 na koniec I półrocza 2022 r.

Z kolei w sektorze hurtowej dystrybucji żywności prym wiedzie Eurocash. Również deklaruje, że nie zwolni tempa. W najbliższych latach zamierza zainwestować w rozwój franczyz i systemów partnerskich kwotę rzędu 500 mln zł.

Wśród największych pracodawców w sektorze handlowym znajdują się nie tylko sprzedawcy żywności. Mocną pozycję ma handlujące odzieżą LPP. Jego zespół liczy łącznie ok. 32 tys. osób, pracujących w biurach oraz strukturach sprzedaży i dystrybucji w Polsce, krajach Europy i Azji. LPP jest przykładem firmy, która mocno odczuła wybuch wojny w Ukrainie. Stosunkowo szybko odcięła się od Rosji, wycofując się z tamtejszego rynku. Mimo to plany sprzedażowe na trwający rok finansowy 2022/2023 (z wyłączeniem rynku Ukrainy i Rosji) wskazują na możliwość solidnego, kilkunastoprocentowego wzrostu sprzedaży.

W sektorze handlu w Polsce pracują ponad 2 mln osób. Firmy zwiększają zatrudnienie i sprzedaż, ale zgodnie sygnalizują, że ich marże w najbliższych kwartałach będą pod presją z powodu wysokiej inflacji i presji kosztowej. Według miesięcznego indeksu koniunktury sytuacja w firmach handlowych pogarsza się od dwóch miesięcy. Spadła od kwietnia (rekordowy poziom 116,1 pkt obserwowany przy ogromnej fali uchodźców z Ukrainy) do sierpnia aż o 18,6 pkt – podaje Polski Instytut Ekonomiczny.

W handlu szczególnie dobrze widać prawdziwość powiedzenia „duży może więcej”. Trudno znaleźć inną branżę, w której tak mocno liczyłaby się siła przetargowa, wynikająca ze skali prowadzonego biznesu. Nic więc dziwnego, że w obliczu trudnej sytuacji makroekonomicznej najbardziej optymistyczne nastawienie mają najwięksi. Ok. 48 proc. średnich i dużych firm handlowych przewiduje zwiększenie zatrudnienia w perspektywie pięcioletniej. To o 38 pkt proc. więcej niż odsetek mikroprzedsiębiorstw. Żadna z największych firm handlowych nie przewiduje zmniejszenia zatrudnienia, podczas gdy na taką odpowiedź wskazało 2 proc. najmniejszych przedsiębiorstw – wynika z raportu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Rzut oka na rynek pracy

Trudno sprowadzać statystyki dotyczące zatrudnienia do jednego mianownika. Niektóre firmy podają tylko informacje o zatrudnionych na etacie. Inne uwzględniają też osoby świadczące usługi m.in. na zasadzie umów B2B (model popularny np. w sektorze IT), umowy zlecenia lub o dzieło. Rząd już od dłuższego czasu zapowiada walkę z tzw. umowami śmieciowymi, ale nadal są one popularną opcją. Zdarzają się również w firmach państwowych.

Pracodawcy, którzy chcą przyciągnąć dobrych pracowników, muszą oferować im nie tylko odpowiednie wynagrodzenie, ale również różnego rodzaju benefity i udogodnienia. Najbardziej pożądane przez pracowników to opieka zdrowotna, ubezpieczenie na życie oraz elastyczny model świadczenia usług.

Wymuszona przez pandemię praca zdalna już na stałe wpisała się w ekosystem polskiego rynku pracy. Wiele wskazuje, że zostanie ona – zwłaszcza w modelu hybrydowym – z nami na zawsze. W niektórych sektorach już stała się dominującą formą. Szacuje się, że w IT ponad 80 proc. aktualnych ofert zatrudnienia dotyczy pracy zdalnej lub hybrydowej.

Według badania Cisco ponad 61 proc. ankietowanych z Polski chce nadal pracy hybrydowej, a 11 proc. pragnie pracować w pełni zdalnie. Tylko co czwarta osoba chce przebywać w biurze w pełnym wymiarze godzin. Dla pracodawców dostosowanie się do zmian zachodzących na rynku pracy jest nie lada wyzwaniem.

Polska i zagranica

Analiza zatrudnienia w poszczególnych przedsiębiorstwach wymaga również uwzględnienia tego, na jakich rynkach działają. Dotyczy to zwłaszcza podmiotów, które prowadzą biznes o charakterze międzynarodowym i podawane przez nie łączne zatrudnienie nie jest tożsame z liczbą pracujących w kraju. Niektóre przedsiębiorstwa szczegółowe dane zachowują dla siebie, ale są i takie, jak Asseco, które podają liczbę zatrudnionych w podziale na poszczególne rynki. Łącznie w rzeszowskiej grupie wynosi ono 30 923 osób, ale większość dotyczy zagranicy. W samym Asseco Poland na koniec czerwca było to 3496 osób, wobec 3388 na koniec 2021 r.

Dużym pracodawcą w kraju są koncerny chemiczne, m.in. Ciech, który ma fabryki również poza Polską. Na koniec zeszłego roku zatrudniał 3322 osoby. 84 proc. pracuje w Polsce, z czego większość to pracownicy produkcyjni. Strategia Ciechu na lata 2022–2024 zakłada dalszy rozwój biznesu o globalnym zasięgu. Władze Ciechu zapowiedziały, że niewykluczone są akwizycje średnich lub dużych firm, w dobrej kondycji finansowej, działających na rynkach rozwiniętych.

Ekspansja zagraniczna wpisuje się w strategie wielu polskich przedsiębiorstw, szczególnie największych, dla których krajowy rynek jest już za mały. Przykłady możemy znaleźć niemal w każdej branży.

W budowlanej jest to np. grupa Budimex, która zatrudnia prawie 8 tys. osób. Już od początku lat 70. działa na rynku niemieckim. Globalną strategię ma też Canpack, produkujący opakowania metalowe i zatrudniający ponad 8 tys. osób. Działa w kilkunastu krajach. Niedawno zapowiedział kolejną inwestycję: wybuduje w Brazylii nowy zakład produkcyjny.