Nie będzie agencji zabytków, Ministerstwo Kultury łączy instytuty

W poniedziałek formalnie zostaną połączone Narodowy Instytutu Dziedzictwa i Narodowy Instytutu Konserwacji Zabytków.

Publikacja: 08.06.2024 11:00

Lidzbark Warmiński

Lidzbark Warmiński

Foto: Archiwum NID

Jak podaje Ministerstwo Kultury przyczyną połączenia jest „zapewnienie zwiększonej efektywności w zakresie realizacji działań na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego w skali kraju”.

„Zwiększenie jakości w realizacji projektów służących zachowaniu dziedzictwa powinno nastąpić dzięki pełnemu wykorzystaniu połączonego potencjału organizacyjnego oraz doświadczenia obu instytucji, posiadających zbliżony profil działalności, przy jednoczesnej racjonalizacji wydatkowania środków finansowych pochodzących z budżetu państwa” - wyjaśnił resort kultury.

NID w różnych postaciach organizacyjnych istnieje od 1962 roku. Z kolei Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków został powołany przez ministra Piotra Glińskiego (PiS) w kwietniu 2022 r. Na jej czele stanął dr Michał Laszczkowski historyk, prawnik, działaczem społeczny i menedżer kultury, założycielem i wieloletnim prezesem Fundacji Dziedzictwa Kulturowego.

Czytaj więcej

Poznaliśmy laureatów nagród „Rzeczpospolitej”

Czym zajmował się Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków

Założenie było takie, aby skupiała się ona na podnoszenia standardów i jakości prac konserwatorskich przy obiektach zabytkowych i w otoczeniu zabytków. Jednym z założeń było też przygotowanie tej instytucji do budowy Agencji Rewitalizacji Dziedzictwa. Jej utworzenie mogło być przełomowe dla ochrony zabytków. Miała ona wspierać rewitalizację zabytków dużej skali, a więc także zabytkowych miast, takich jak Przemyśl, Łódź, Bytom czy Wałbrzych, które wymagają wsparcia z budżetu centralnego.

– Agencja będzie miała możliwość przejmowania prawa własności zabytków, z którymi właściciele nie są w stanie sobie poradzić. Ma także poszukiwać możliwości finansowania programów rewitalizacyjnych w dużych miastach we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego – opisywał Piotr Gliński.

Czytaj więcej

Fotowoltaika na zabytkach? To wcale nie jest zły pomysł

Projekt Agencji Rewitalizacji Dziedzictwa

Głównym jej zadaniem miało być prowadzenie prac konserwatorskich w niszczejących zabytkach i nadawanie im funkcji użytkowej, renowacją cennych obiektów historycznych. Miała realizować projekty samodzielnie, jak i we współpracy z właścicielami budynków. Jednym z rozwiązań proponowanych w projekcie ustawy miało być stworzenie Państwowego Zasobu Zabytkowego, który miał objąć najcenniejsze obiekty. Te po przejęciu przez agencję i przeprowadzeniu prac konserwatorskich, miały być przekazywane samorządom lub sprzedawane podczas publicznych licytacji.

W poprzedniej kadencji projekt tej ustawy nie trafił do Sejmu, minister Gliński planował podjąć taki krok po wyborach, ale jak wiadomo po 15 października 2023 r. PiS nie było zdolne stworzyć koalicji rządowej i przeszło do opozycji. Obecna władza nie wróciła do tego projektu.   

Czytaj więcej

MonumentApp – nowa aplikacja pokazująca zabytki

Co zrobił Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków

Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków w ciągu dwóch lat działalności zrealizował m.in. wiele badań, organizował konferencje naukowe, promował nowe technologie w obiektach zabytkowych np. fotowoltaikę, przejął portal i magazyn Spotkania z Zabytkami, stworzył aplikacji MonumentApp, którą właśnie nagrodziła „Rzeczpospolita”.

Rozpoczął też prace nad polskim systemem certyfikacji prac przy zabytkach. Wydawał poradniki, uruchomił stronę znany-konserwator.pl platformę umożliwiającą szybkie znalezienie specjalistów zajmujących się pracami przy zabytkach. Zrealizował też badania konserwatorskie pałacu w Iłowej, projekt remontu i rewitalizacji meczetu w Kruszynianach, przeprowadził przygotowanie do konserwacji XVII-wiecznego ikonostasu, zrealizował konserwację maszyny parowej Komnicka w Elblągu, upamiętnili Wojskowy Cmentarza Ukraińskiego w Kaliszu, zajmował się też porządkowaniem i naprawą nagrobków na wielu cmentarzach żydowskich.

Jak podaje Ministerstwo Kultury przyczyną połączenia jest „zapewnienie zwiększonej efektywności w zakresie realizacji działań na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego w skali kraju”.

„Zwiększenie jakości w realizacji projektów służących zachowaniu dziedzictwa powinno nastąpić dzięki pełnemu wykorzystaniu połączonego potencjału organizacyjnego oraz doświadczenia obu instytucji, posiadających zbliżony profil działalności, przy jednoczesnej racjonalizacji wydatkowania środków finansowych pochodzących z budżetu państwa” - wyjaśnił resort kultury.

Pozostało 89% artykułu
Historia Polski
Zabytki w sieci, czyli co warto zobaczyć?
Historia
Wszystkie zabytki w sieci
Prawo dla Ciebie
Stop rozkradaniu Ukrainy - Polska i UNESCO pomogą ukraińskiej kulturze
Kultura
Dzieło włoskiego artysty sprzedane za 6 mln dolarów. To banan i taśma klejąca
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Kultura
Startuje Festiwal Niewinni Czarodzieje: Na karuzeli życia