Kościół i pedofilia. Watykański test przejrzystości w Polsce

Kościół w Polsce stał się dla Watykanu poligonem doświadczalnym. W ojczyźnie Jana Pawła II badane są reakcje wiernych na prawdę o zaniedbaniach biskupów oraz na próby ich ukrycia.

Publikacja: 12.03.2024 03:00

Częstochowa, Jasna Góra, rekolekcje biskupów

Częstochowa, Jasna Góra, rekolekcje biskupów

Foto: PAP, Waldemar Deska

W minioną sobotę rezygnację z zarządzania diecezją łowicką złożył biskup Andrzej Dziuba. Dwa tygodnie wcześniej papież przyjął rezygnację abp. Andrzeja Dzięgi, metropolity szczecińsko-kamieńskiego. Obaj przeszli na emerytury.

Ukrywanie prawdy będzie wyciągane Kościołowi przez lata

Prawdziwe powody rezygnacji usiłowano przed opinią publiczną zataić. W przypadku abp. Dzięgi – w wyniku nacisków zewnętrznych – nuncjatura po dwóch dniach przyznała, że rezygnacja miała związek z zaniedbaniami hierarchy przy wyjaśnianiu spraw wykorzystywania seksualnego małoletnich przez podlegających mu duchownych. W odniesieniu do biskupa Dziuby informację tę podano od razu, ale w Łowiczu znaleźli się tacy, którzy kierowani „troską” o wiernych uznali, że lepiej będzie nie mówić wszystkiego. Do wiadomości podano tylko część informacji, drugą opublikowano, gdy podniosła się medialna wrzawa.

W czasach, gdy informacje obiegają świat w mgnieniu oka – działania nie do końca zrozumiałe. Zwłaszcza że informacje o toczących się w odniesieniu do obu biskupów postępowaniach w Watykanie były powszechnie znane. Ich ukrywanie przyniosło Kościołowi więcej szkody aniżeli pożytku. Niestety, nie da się tych działań wymazać, uznać za niebyłe. Raz po raz będą wracały, będą przywoływane jako przykłady złych praktyk. Będą widziane jako próby zamiecenia pod dywan niewygodnej prawdy.

Ile przypadków zaniedbań polskich biskupów zbadał Watykan?

Faktem jest, że prawda może uwierać i boleć. Od 2019 roku Stolica Apostolska prowadziła w odniesieniu do polskich biskupów co najmniej 18 postępowań wyjaśniających związanych z tematyką wykorzystywania małoletnich. Tylko trzy z nich zakończyły się oddaleniem zarzutów. W pozostałych 15 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości i orzeczono mniej lub bardziej surowe kary. Budzą one pewne kontrowersje. Podnosi się np., że odejście biskupa na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego żadną karą nie jest, nawet jeśli został do tego zmuszony.

Czytaj więcej

Tomasz Krzyżak: Nie oglądać się na Watykan

Można na temat tych kar oczywiście dyskutować, ale trzeba zauważyć – a to nieco w emocjonalnej dyskusji znika z pola widzenia – że jeszcze osiem lat temu kościelne prawo w ogóle nie przewidywało żadnych kar dla biskupów, którzy zaniedbali swoje obowiązki. Tych zaś, którzy „narozrabiali”, upominano i co najwyżej przenoszono na inny urząd. Utrata urzędu – nawet jeśli nazywana emeryturą – jest w praktyce karą.

O karach dla hierarchów w innych krajach Stolica Apostolska milczy

Prawdą jest, że Kościół w Polsce nie potrafi tego w sposób właściwy komunikować. Raz zrobi w tym obszarze spory postęp, innym razem zrobi trzy kroki do tyłu i wraca do punktu wyjścia. Przypadki abp. Dzięgi i bp. Dziuby pokazują to aż nazbyt wyraźnie. To jest ciągły poligon doświadczalny, to ciągłe stąpanie po polu minowym.

Na to, co dzieje się w Kościele nad Wisłą, patrzą biskupi z innych krajów, patrzy Watykan. Obserwują reakcje wiernych na podanie prawdy, na próby jej zatajenia. Wyciąganie konsekwencji wobec hierarchów, którzy dopuścili się zaniedbań, nie dotyczy bowiem jedynie Kościoła w Polsce. Te procesy dzieją się w całym katolickim świecie. Ale informacje o tym, że jakiś biskup został ukarany i stracił urząd, nie są wcale częste. Polski Kościół – nawet jeśli informacje są wymuszone – jest wyjątkiem. I tę – w pewnym sensie negatywną wyjątkowość – powinien pokazać światu. Jak? Nie lękając się nawet najbardziej gorzkiej prawdy.

W minioną sobotę rezygnację z zarządzania diecezją łowicką złożył biskup Andrzej Dziuba. Dwa tygodnie wcześniej papież przyjął rezygnację abp. Andrzeja Dzięgi, metropolity szczecińsko-kamieńskiego. Obaj przeszli na emerytury.

Ukrywanie prawdy będzie wyciągane Kościołowi przez lata

Pozostało 93% artykułu
Kościół
Kapelan Solidarności wyrzucony z kapłaństwa. Był oskarżony o pedofilię
Kościół
Polski biskup rezygnuje z urzędu. Prosi o modlitwę w intencji wyboru następcy
Kościół
Podcast. Grzech w parafii na Podkarpaciu
"Rzecz w tym"
Ofiara, sprawca, hierarchowie. Czy biskupi przemyscy dopuścili się zaniedbań w sprawie pedofilii?
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Kościół
Tomasz Krzyżak: Abp Adrian Galbas do Warszawy to dobry ruch, ale widać przy okazji słabość polskiego Kościoła