Turcja blokuje import do Rosji. Sankcje coraz skuteczniejsze

Według statystyk tureckiej agencji statystycznej TurkStat opublikowanych 31 lipca eksport towarów z Turcji do Rosji w I półroczu 2024 roku spadł o 28,3 proc. w ujęciu rocznym – do 4,16 mld dolarów. Tendencja jest wyraźnie spadkowa. W czerwcu 2024 roku Turcja wysłała do Rosji towary o wartości 670 mln dolarów (miesiąc wcześniej – 784 mln dolarów), czyli o prawie 30 proc. mniej niż w czerwcu ubiegłego roku (956 mln dolarów), pisze gazeta RBK.

Turcja zmniejsza też import z Rosji

Od rosyjskiej agresji na Ukrainę Turcja to trzeci po Chinach i Indiach partner handlowy Rosji, z udziałem w obrotach z zagranicą prawie 8 proc. Większość handlu dwustronnego pochodziła z tureckiego importu z Rosji głównie surowców energetycznych. Jednak i to zaczęło się zmniejszać. W pierwszej połowie 2024 roku rosyjskie dostawy do Turcji wyniosły 22 mld dolarów czyli o 10 proc. mniej w ujęciu rocznym. Ponad 70 proc. kwoty stanowiły dostawy rosyjskich kopalin (ropa, gaz, węgiel).

Czytaj więcej

Gospodarka

Biały Dom bierze się za Turcję. Kto handluje z Rosją, straci dostęp do dolara

Władze USA i Turcji uzgodniły sposób walki z łamaniem antyrosyjskich sankcji. Zarejestrowane w Turcji firmy i banki, które pośredniczą w dostawach do Rosji objętych sankcjami towarów, w tym na potrzeby rosyjskiej wojny, stracą dostęp do amerykańskiego rynku i waluty.

Rosyjscy eksperci podkreślają, że spadająca wymiana z Turcją to efekt rosnącego wpływu sankcji Zachodu.

- W obliczu sankcji USA i UE, Turcja stała się ważnym węzłem dostaw towarów z tzw. nieprzyjaznych krajów do Rosji – wspomina Aleksandr Firanczuk, z firmy analitycznej RANEPA. W 2023 r. turecki eksport do Rosji był w przybliżeniu dwukrotnie większy niż w 2021 r. „Znaczna część tego wzrostu wynikała z dostaw europejskich towarów przez tureckich pośredników, ale nie ma bezpośrednich statystyk na ten temat” – zauważa Firanczuk.

Utajnione statystyki handlu zagranicznego

Od wojny rosyjskie statystyki na temat wymiany z Turcją reżim utajnił, przypomina RBK. Wiadomo jednak, że to nimi rosyjscy handlowcy zapełniają sklepowe półki agd i elektroniki. Także przez Turcję jechał do Rosji sprzęt dla energetyki i przemysłu ciężkiego.

Jak pokazują szczegółowe dane TurkStat za pierwszą połowę roku, turecki eksport sprzętu i urządzeń mechanicznych (m.in. kotły, generatory, turbiny, silniki spalinowe, pompy, mechanizmy podnoszące itp.) do Rosji wyniosła 961 mln dolarów, co oznacza spadek o 27 proc. r/r. Eksport sprzętu elektrycznego zmniejszył się o blisko połowę (48 proc.). Dostawy tworzyw sztucznych i wyrobów z nich wytworzonych były niższe o 28 proc.

Czytaj więcej

Handel

Dwa scenariusze eksportowe dla Rosji: zły i bardzo zły

Rosyjski eksport wiele już stracił (oficjalnie 30 proc.), a w niedalekiej przyszłości może niemal wygasnąć. Bank Rosji nie nazywa tego kosztem wywołanej przez Kreml wojny, ale „transformacją struktury gospodarki”. Eksperci nie widzą z niej korzyści.

„Według naszych szacunków udział reeksportu z UE w dostawach towarów z Turcji do Rosji w pierwszej połowie 2022 roku wyniósł niecałe 4 proc., w pierwszej połowie 2023 roku – około 8 proc., a w pierwszej połowie 2024 r. – tylko nieco ponad 1 proc.” – ocenił Andriej Gnidczenko ekspert moskiewskiego Centrum Analiz Makroekonomicznych i Prognoz Krótkoterminowych

Wprowadzenie sankcji wtórnych i zwiększenie kontroli Unii nad dostawami towarów „prawdopodobnie znacznie ograniczyło podaż europejskich towarów przechodzących przez Turcję” – zgadza się Firanczuk.

Biały Dom zaciska sankcyjną pętlę

W czerwcu 2024 roku Stany Zjednoczone rozszerzyły definicję rosyjskiego „kompleksu wojskowo-przemysłowego” na wszystkie firmy, organizacje i wszystkie osoby fizyczne, które były lub będą objęte sankcjami po kwietniu 2021 roku. Jest to na przykład wiele rosyjskich banków, w tym największe - Sbierbank i VTB.