– Wyniki tej konferencji łącznie są bez precedensu. WTO nie uzyskała od dawna tak dużej liczby wyników wielostronnych. Dowodzą one, że WTO jest w stanie reagować na pilne potrzeby naszej epoki — oświadczyła na zakończenie obrad dyrektor generalna Ngozi Okonjo-Iweala.
Genewska organizacja chcąc uniknąć światowego kryzysu żywnościowego przyjęła tekst, który podkreśla znaczenie nie wprowadzania zakazów czy ograniczeń w eksporcie, sprzecznych z jej regułami. Kraje członkowskie będą ułatwiać handel żywnością i płodami rolnymi, nawozami sztucznymi i innymi towarami związanymi z rolnictwem. WTO domaga się w tym tekście, by wszelkie doraźne działania podejmowane dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, np. wstrzymywanie eksportu, były krótkotrwałe, precyzyjnie nakierowane i przejrzyste. Kraje podejmujące je będą mieć obowiązek powiadamiania o tym centralę w Genewie. Jest to wprawdzie jedynie deklaracja ministrów, ale bardzo oczekiwano tego na świecie. W drugim przyjętym dokumencie przewidziano ochronę zakupów żywności Światowego Programu Żywnościowego (WFP/PAM) przed możliwoymi ograniczeniami przez różne kraje.
Innym istotnym tematem związanym z żywnością były połowy (zwłaszcza nadmierne) ryb i owoców morza oraz dopłaty w krajach rozwijających się. Do ostatniej chwili ważyły się losy porozumienia, zwłaszcza z powodu stanowiska Indii, które broniły utrzymania dopłat, przyczyny nadmiernych połowów. Negocjacje tej sprawy były tak zażarte, że konferencja trwała o 36 godzin dłużej niż przewidywano. Tekst porozumienia o zmniejszeniu dopłat zatwierdzono w piątek o godz. 5.00 rano. Do nonsensu przyczynił się najbardziej Hindus Piyush Goyal, który zrezygnował z początkowego oporu — pisze AFP. Kraje WTO nie będą dotować statków i operatorom działających nielegalnie, kraje rozwijające się będą mieć 2 lata na dostosowanie się. Rozmowy o tym trwały od 20 lat, to druga wielostronna umowa WTO w ciągu 27 lat jej istnienia — podkreślił Reuter.
Przedstawiciele 164 krajów WTO uzgodnili ponadto ułatwienia w handlu artykułami medycznymi niezbędnymi w walce z pandemiami, aby nie dochodziło do blokad i wąskich gardeł wtedy, kiedy są najbardziej potrzebne. Sukcesem konferencji jest także porozumienie o tymczasowym zawieszeniu patentów na szczepionki przeciwko koronawirusowi, przeznaczone dla uboższych krajów. Tu trwała batalia o interesy firm farmaceutycznych z władzami krajów rozwijających się i licznymi organizacjami pozarządowymi. Porozumienie pozwala krajom rozwijającym się produkować i dostarczać na rynek wewnętrzny bez zgody właściciela patentu szczepionki przez 5 lat, z możliwością przedłużenia tego okresu. Za 6 miesięcy WTO rozważy takie zwolnienie dla leków i dla sprzętu diagnostycznego.
Ministrowie przedłużyli też do następnej konferencji pod koniec 2023 r. moratorium wprowadzone w 1998 r. na pobieranie cła od transakcji elektronicznych, mimo początkowych oporów Indii i RPA, które liczyły na nowe pieniądze z deklaracji celnych. Tak czy inaczej moratorium wygaśnie 31 marca 2024 r.
