Giełdowi prymusi obronili pozycje

Spółki notowane na giełdzie to elita gospodarki. Jak co roku sprawdzamy, którzy audytorzy wiodą w tym segmencie prym. W najnowszej edycji rankingu pierwsza trójka jest dokładnie taka jak w 2022 r. Pozycję lidera utrzymało PwC, a tuż za nim są EY i KPMG. Dalej natomiast widać już roszady.

Jak wygląda rynek

Rok temu czwarte miejsce było podwójne: tyle samo punktów miały Deloitte i Grant Thornton. W najnowszej edycji na tym miejscu uplasował się już tylko Grant Thornton, a  Deloitte spadło o trzy pozycje. Przed nim zmieściły się jeszcze UHY ECA i BDO. W pierwszej dziesiątce znalazły się również Mazars, PKF Consult i Grupa KPW.

W głównym rankingu prym wiodą wprawdzie reprezentanci wielkiej czwórki (co do zasady obsługują największe spółki giełdowej), ale zestawienie bazujące na aktywności poszczególnych audytorów wygląda już inaczej. Pierwsza pozycja przypada grupie UHY ECA, druga Grant Thorntonowi, a trzecie jest PwC. Za nim plasują się BDO, EY, KPMG, 4Audyt i Misters Audytor Adviser.

Potencjalnych, giełdowych klientów firmom audytorskim nie brakuje: do obsłużenia jest niemal 420 spółek z rynku głównego i prawie 360 z NewConnect. Ich liczba jest podobna, ale wartość rynkowa mocno się różni. Firmy notowane na rynku głównym są obecnie wyceniane na prawie 1,3 bln zł, z czego niemal połowa przypada na firmy krajowe. Natomiast łączna kapitalizacja spółek z NewConnect to niespełna 14 mld zł. W tym segmencie wyraźnie dominują firmy audytorskie spoza wielkiej czwórki. Pierwsze miejsce w zestawieniu najbardziej aktywnych firm na NewConnect przypada firmie 4Audyt. Na podium są też UHY ECA i PKF Consult. Dobrze wypadły też m.in. KPW, B-think Audit i Nexia Pro Audit.

Jeśli policzylibyśmy udziały, bazując na poszczególnych kategoriach, to pod względem przychodów badanych firm zdecydowanie prym wiedzie Deloitte. Przypada na niego niemal 37 proc. rynku. Kilkunastoprocentowy udział mają PwC (18,3 proc.) i EY (11,8 proc.), a za nimi są Grant Thornton, BDO, UHY ECA i Mazars. Na pozostałe firmy audytorskie przypada zaledwie kilka procent tak rozumianego rynku. Podobnie wygląda sytuacja, jeśli przeanalizowalibyśmy udziały pod względem aktywów badanych spółek. Tu z kolei prymusem jest KPMG z 43 proc., za nim plasuje się PwC z ponad 26 proc., a trzeci jest Deloitte z 15,2 proc. Pozostałe firmy mają po maksymalnie kilka procent. Natomiast zupełnie inaczej prezentują się udziały rynkowe pod względem liczby przebadanych firm. W takim ujęciu rynek jest znacznie bardziej zdywersyfikowany. Największe udziały, przekraczające 13 proc., ma UHY ECA. Wiceliderem jest Grant Thornton z 10,5 proc., a trzecia pozycja przypada PwC (9,1 proc.). Pozostałych reprezentantów wielkiej czwórki wyprzedza BDO z niemal 8-proc. udziałem.

Coraz większa presja

Część firm audytorskich po zaostrzeniu regulacji w tym segmencie zrezygnowała z obsługi JZP (czyli m.in. spółek giełdowych). To niepokojący trend czy zwykłe przetasowania rynkowe?

– Moim zdaniem raczej zwykłe przetasowanie. Ta część rynku będzie w przyszłości jeszcze bardziej skoncentrowana wokół ograniczonej liczby firm. Wymogi techniczne i merytoryczne wymuszą taką koncentrację. Zresztą rynek europejski potwierdza takie tendencje – mówi Jan Letkiewicz, wiceprezes firmy Grant Thornton. Dodaje, że byle nie poszło to za daleko, bo ograniczona liczba podmiotów badających JZP przy drastycznych zapisach ustawy (dotyczących braku możliwości świadczenia usług doradczych dla audytowanych klientów) de facto ogranicza konkurencję. Wtóruje mu Małgorzata Pek-Kocik, partner Mazars w Polsce.

– Z naszych obserwacji praktyki rynkowej w Polsce, jak i innych rynków europejskich wynika, że firmy audytorskie świadomie wycofują się ze składania ofert na badanie JZP. Badania takie są dużo bardziej pracochłonne, obarczone wyższym ryzykiem i skrupulatnie kontrolowane przez nadzór audytowy, co nie jest wystarczająco odzwierciedlone w stawkach wynagrodzenia – mówi Pek-Kocik. Dodaje, że wysoka konkurencja pomiędzy firmami chcącymi wejść na rynek podmiotów badających JZP sprawiła, że marże za ich badanie są po prostu niższe, a przecież z uwagi na ryzyko badania sytuacja powinna być odwrotna.

– Presja wynikająca z zaostrzenia regulacji i malejące zainteresowanie takimi badaniami wymuszą wzrost cen badania sprawozdań podmiotów JZP – podsumowuje.