Kompas Sztuki 2014, ranking polskich artystów współczesnych

Pierwsze miejsce w Kompasie Sztuki 2014, podobnie jak przed rokiem, zajęła Alina Szapocznikow. Zyskuje ona coraz większe uznanie na światowym rynku od czasu wystawy „Sculpture Undone 1955–1972", pokazanej w 2011 r. w Centrum Sztuki Współczesnej WIELS w Brukseli. Potem były jeszcze prezentacje w Los Angeles, Nowym Jorku (MoMA), Paryżu (Centre Pompidou) i Tel Awiwie, a w ubiegłym roku w Galerii Opery Narodowej. Ceny rzeźb Aliny Szapocznikow dochodzą do 600 tys. euro.

Dwóch zupełnie różnych artystów znalazło się ex aequo na pozycji drugiej. Mirosław Bałka w ubiegłym roku prezentował swoje dzieła na dwóch wystawach w Londynie, w White Cube Mason's Yard i Freud Museum. Wziął też udział w sześciu pokazach zbiorowych. Jego prace nieczęsto pojawiają się na rynku. Ich ceny zaczynają się od kilkudziesięciu tysięcy euro.

Andrzej Wróblewski to jeden z najważniejszych polskich twórców XX w. Znakomicie ilustruje to wystawa „Andrzej Wróblewski: Recto/Verso. 1948–1949, 1956–1957" w warszawskim Muzeum Sztuki Nowoczesnej (do obejrzenia do 17 maja).

Podczas ubiegłorocznej aukcji prac na papierze sprzedały się wszystkie dzieła artysty, osiągając bardzo wysokie ceny (np. 80 tys. zł za akwarelę „Głowa dziewczynki"). Najdroższa dotąd praca to „Uwaga, nadchodzi";tw 2004 r. została kupiona za 490 tys. zł. W 2014 r. ukazała się dwujęzyczna monografia artysty, będąca zwieńczeniem trzyletniego projektu zainicjowanego przez Fundację Andrzeja Wróblewskiego i Instytut Adama Mickiewicza, „Unikanie stanów pośrednich. Andrzej Wróblewski (1927–1957)".

Trzecie miejsce przypadło Romanowi Opałce, którego „Obrazy liczone" znajdują się w najbardziej prestiżowych kolekcjach, m.in. w MoMA i Guggenheim Museum w Nowym Jorku oraz Centre Georges'a Pompidou w Paryżu. W grudniu 2014 r. praca „Detal 2890944-2910059" zmieniła właściciela za 2015,5 tys. zł, co stanowi krajowy rekord. Dwa lata temu „1965/1-**Detail 3479347-3496667" osiągnął na aukcji w Christie's cenę 550 tys. dolarów.

Jerzy Nowosielski jest czwarty. Prace tego twórcy szybko znajdują nabywców. W grudniu ubiegłego roku „Abstrakcja" z 1978 r., którą oferowano z ceną wywoławczą 90 tys. zł, została kupiona za 190 tys. zł. W 2013 r. obraz „Dziewczyny na statku" sprzedano za rekordowe 414 tys. zł.

Trzykrotny zwycięzca Kompasu Sztuki, Tadeusz Kantor, tym razem znalazł się na miejscu piątym. W tym roku 6 kwietnia była 100. rocznica jego urodzin. Rok 2015 został ogłoszony przez UNESCO Rokiem Tadeusza Kantora. Zaplanowano wystawy, konferencje naukowe i przedstawienia teatralne na całym świecie, m.in. w Japonii, Wielkiej Brytanii, Chinach, Włoszech. W Stanach Zjednoczonych będą pokazane prace inspirowane jego twórczością.

Rekord aukcyjny dzieła Kantora to prawie 300 tys. zł. Olejna „Abstrakcja" z 1960 r. została sprzedana w maju 2014 r. za 90 tys. zł.

Wzrosły notowania awangardowej rzeźbiarki Katarzyny Kobro. Jej twórczość wciąż inspiruje artystów. W 2014 r. główną nagrodę w konkursie Script Pro zdobył scenariusz Wojciecha Pawlika i Iwony Siekierzyńskiej „Kobro". Łódzki Teatr Nowy przygotował spektakl „Katarzyna Kobro. Polski sen". Organizowane są międzynarodowe sympozja rzeźbiarskie jej imienia.

Na siódmej pozycji jest Wojciech Fangor, artysta, który jako jedyny Polak miał indywidualną wystawę w Muzeum Guggenheima. Jego prace pojawiły się... na stacjach nowo otwartej drugiej linii warszawskiego metra. Pod koniec 2014 r. obraz „M15" sprzedano za 540 tys. zł, a rok wcześniej „M8" z 1969 r. za 506 tys. zł (do 2000 r. był w kolekcji Kennetha Battelle'a, fryzjera gwiazd i celebrytów).

Kolejne miejsca zajęli: wybitna rzeźbiarka Magdalena Abakanowcz (ósme); Stefan Gierowski (dziewiąte), przedstawiciel współczesnej awangardy malarskiej, trzy lata temu jego „Obraz CCVI" z 1967 r. został sprzedany za 210 tys. zł; Władysław Strzemiński, pionier konstruktywistycznej awangardy lat 20. i 30. XX w., twórca teorii unizmu, jego dzieła można oglądać w łódzkim Muzeum Sztuki.