Rząd przedstawia plan redukcji deficytu. Będą cięcia w wydatkach?

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął „średniookresowy plan budżetowo-strukturalny na lata 2025–2028”. To nowa forma programu dla finansów publicznych, przygotowana zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, by zapewnić większą stabilność finansową w krajach członkowskich w średnim okresie.

Takie programy muszą przygotować wszystkie państwa UE, ale m.in. w Polsce ma on szczególny charakter. Musimy bowiem pokazać ścieżkę redukcji deficytu oraz długu państwa, a w efekcie – jak chcemy wyjść z procedury nadmiernego deficytu nałożonej na nas przez Brukselę w tym roku.

Kiedy spadnie deficyt i dług?

– Skorzystaliśmy z możliwości nierównomiernego rozłożenia redukcji deficytu – podkreślał Andrzej Domański, minister finansów, na spotkaniu z dziennikarzami. – Oznacza to, że w przyszłym roku przewiduje się ograniczenie pierwotnego deficytu strukturalnego o 0,25 proc. PKB, a w następnych latach wysiłek dostosowań będzie musiał być odpowiednio większy – wyjaśniał.

Tak więc w 2024 r. deficyt sektora finansów publicznych ma wynieść 5,7 proc. PKB, w 2025 r. – 5,5 proc. PKB (zgodnie z projektem ustawy budżetowej na przyszły rok, nad którą pracuje już Sejm). W 2026 r. ma już spaść do 4,5 proc. PKB, w 2027 r. – do 3,7 proc. PKB, a w 2028 r. – do 2,9 proc. PKB.

Jednocześnie dług państwa (liczony według definicji UE) ma spaść poniżej 60 proc. PKB w 2030 r. W scenariuszu bazowym do 2038 r. zadłużenie ma obniżać się dalej do ok. 53 proc. PKB, a w najgorszym scenariuszu (np. znaczącego spowolnienia wzrostu gospodarczego) – do ok. 57–58 proc.

Czy będą cięcia wydatków i podwyżki podatków?

Wychodzenie z procedury nadmiernego deficytu i jego ograniczanie wiążą się zwykle z ostrym zaciskaniem pasa. Przykładowo redukcja dziury w kasie państwa o 1 pkt proc. PKB w ciągu roku wymagałaby znalezienia dodatkowych 35–40 mld zł w postaci wyższych podatków czy mniejszych wydatków. Stąd w mediach pojawiły się alarmistyczne doniesienia o potencjalnym obcięciu programu 800+ czy podniesieniu wieku emerytalnego.

– Nic z tych rzeczy – zdaje się jednak mówić minister finansów. – Naszym celem jest uniknięcie zbyt bolesnych dla wzrostu konsolidacji, nie zakładamy jakichkolwiek ograniczeń w wypłacanych świadczeniach – podkreślał minister Domański.

Dodał, że rząd nie zamierza zmieniać wieku emerytalnego, ograniczać wysokich wydatków na obronność oraz zdrowie ani rezygnować z zaplanowanych dużych inwestycji rozwojowych, takich jak CPK czy energetyka jądrowa.

Czytaj więcej

Budżet i podatki

Dług publiczny niebezpiecznie wzrośnie. I to nie przez powódź

Już w 2026 r. zadłużenie państwa ma przekroczyć granicę 60 proc. PKB – wynika z przyjętej w sobotę przez rząd strategii zarządzania długiem. Główna przyczyna? Rząd nic nie oszczędza.

Jak rząd chce ograniczyć deficyt?

Średniookresowy plan budżetowo-strukturalny na lata 2025–2028 przedstawiać ma ścieżkę wydatków publicznych dla co najmniej czterech kolejnych ustaw budżetowych. Ta ścieżka na najbliższe lata zakładać ma ich nominalny wzrost (z wyłączeniem niektórych wydatków, np. na obsługę długu) o 6,3 proc. w 2025 r., a w kolejnych latach odpowiednio o: 4,4 proc., 4 proc. oraz 3,5 proc. w 2028 r.

Jeśli nie będzie ostrego zaciskania pasa, jak zatem rząd zamierza obniżyć deficyt? Minister Domański liczy przede wszystkim na tzw. efekt wyrastania, czyli zmniejszanie się deficytu i długu w relacji do PKB dzięki szybkiemu wzrostowi samego PKB.