Podwyżka stóp przez RPP jest pewna, ale jej skala już nie. Złoty za słaby

Rada Polityki Pieniężnej podniesie główną stopę procentową NBP o 0,75 pkt proc., do 6,75 proc., przybliżając się do końca cyklu podwyżek – takie są przeciętnie oczekiwania ekonomistów przed czwartkowym posiedzeniem RPP. Do jednomyślności w tej sprawie jest jednak daleko. Część analityków spodziewa się podwyżki o 0,50 pkt proc., inni zaś o 1 pkt proc. Co więcej, te prognozy zbieraliśmy pod koniec czerwca. Od tego czasu okoliczności, w jakich przyszło Radzie obradować, jeszcze się skomplikowały.

Na początku lipca PMI – ankietowy wskaźnik koniunktury w polskim przemyśle – pokazało, że w tym sektorze rozpoczęła się recesja. To zwiastun hamowania całej gospodarki. Jednocześnie jednak GUS podał wstępnie, że w czerwcu ponownie mocno przyspieszyła inflacja, sięgając 15,6 proc. rok do roku. Kolejne dni przyniosły dodatkowo wyraźne osłabienie złotego. W środę za euro było trzeba chwilowo zapłacić ponad 4,80 zł, najwięcej od marca, gdy polska waluta słabła po ataku Rosji na Ukrainę. Dolar kosztował nawet ponad 4,71 zł, najwięcej od 22 lat. Deprecjacja złotego oznacza, że nie działa jeden z kluczowych kanałów oddziaływania polityki pieniężnej na gospodarkę.

Ucieczka od euro

Osłabienie złotego część analityków wiązała początkowo właśnie z danymi z polskiej gospodarki. Ich konsekwencją była bowiem lekka korekta rynkowych oczekiwań co do dalszej ścieżki stóp procentowych. Wydawało się, że RPP zacznie w większym stopniu koncentrować się na kondycji gospodarki niż na walce z inflacją.

Czytaj więcej

Finanse

Złoty najsłabszy od 22 lat. Analityk: Może być jeszcze gorzej

Złoty wyraźnie słabnie i wobec dolara jest już najsłabszy od 22 lat. Zdaniem Piotra Matysa z In Touch Capital Markets wyprzedaż krajowej waluty może się jeszcze pogłębić.

We wtorek i w środę złoty tracił jednak na wartości przede wszystkim pod wpływem czynników globalnych. Obawy, że strefie euro i USA grozi recesja, spowodowana m.in. spadkiem podaży surowców energetycznych, spowodowały wzrost awersji do ryzyka, który osłabił większość walut państw zaliczanych do koszyka rynków wschodzących. Dodatkowo, jak zauważyli w środowym komentarzu analitycy z PKO BP, „rosnące obawy przed przymusowym racjonowaniem surowców energetycznych w UE, co w konsekwencji prowadziłoby do recesji, zmniejszają szanse na duże podwyżki stóp procentowych w strefie euro”. W ich ocenie Europejski Bank Centralny może mieć trudności z podniesieniem do końca roku swojej głównej stopy procentowej nawet o 1 pkt proc. Uczestnicy rynku finansowego oczekują obecnie jej wzrostu w takim horyzoncie o 1,4 pkt proc., zamiast o 1,8 pkt proc., jak zaledwie dwa tygodnie temu. To potęguje wynikające z awersji do ryzyka osłabienie euro wobec dolara, które z kolei tradycyjnie pociąga za sobą osłabienie złotego wobec euro.

RPP bez wakacji?

Czy taka zmiana okoliczności wpływa na oczekiwania pod adresem RPP? W ocenie Piotra Bujaka, głównego ekonomisty PKO BP, podwyżka stóp w czwartek o więcej niż o,5 pkt proc. byłaby ryzykowna (taką prognozę analitycy z tej instytucji mieli też pod koniec czerwca). – Światowe rynki mówią wyraźnie: grozi nam globalna recesja. W takich warunkach umiarkowane osłabienie złotego nie jest powodem do agresywnego podwyższania stóp NBP – zauważył na Twitterze. Tym bardziej że recesja powinna też tłumić inflację. Już teraz gwałtownie tanieje ropa naftowa (w środę baryłka tego surowca po raz pierwszy od kwietnia kosztowała mniej niż 100 dol.) oraz pszenica, dwa spośród wielu surowców, których ceny podbijały inflację na całym świecie.

Marcin Mazurek, główny ekonomista mBanku, podtrzymuje jednak swoją prognozę, wedle której RPP podwyższy w czwartek stopy o 1 pkt proc. Mniejsza zmiana mogłaby spotęgować przecenę złotego, komplikując Radzie walkę z inflacją. Z kolei podwyżka o 1 pkt proc., która byłaby dopiero drugą tak dużą w trwającym od października ub.r. cyklu, stworzyłaby warunki do aprecjacji złotego, gdy opadnie fala awersji do ryzyka na światowych rynkach finansowych.

– To jeszcze nie jest moment na gołębią postawę RPP. On się pojawi, ale nie teraz – tłumaczy „Rzeczpospolitej” Mazurek. I dodaje, że rozczarowująca decyzja Rady może zmusić ją do podwyższenia stóp także w sierpniu, gdy planowanego posiedzenia nie ma.

Kwestia wiarygodności

– Nie widzę uzasadnienia dla braku sierpniowego posiedzenia w obecnych okolicznościach – ocenia z kolei Jakub Borowski, główny ekonomista Credit Agricole Bank Polska. Według niego podwyżka mniejsza niż o 0,75 pkt proc. skutkowałaby jeszcze większą presją na osłabienie złotego, ale z kolei większa nie jest potrzebna ze względu na niepewność. – To jest czas na stopniowe zacieśnianie polityki pieniężnej, co brak sierpniowego posiedzenia utrudnia – dodaje.