Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Wkrótce standardy prewencji suicydalnej

Skuteczna ochrona zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży wymaga lepszej współpracy między różnymi instytucjami i zniesienia barier prawnych. Istotnym punkcie na mapie wsparcie dla najmłodszych jest szkoła.

Publikacja: 05.11.2024 12:42

Debata „Kondycja psychiczna dzieci i młodzieży w aspekcie zdrowotnym i edukacyjnym”

Debata „Kondycja psychiczna dzieci i młodzieży w aspekcie zdrowotnym i edukacyjnym”

Foto: Instytut Studiów Wschodnich

- Będziemy wprowadzać standardy prewencji suicydalnej dla nauczycieli i nauczycieli specjalistów – zapowiedziała Paulina Piechna-Więckiewicz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Jak poinformowała, w przygotowaniu są również wytyczne dotyczące zawodu psychologa szkolnego, które mają doprecyzować kwestie tego, kim jest psycholog szkolny i w jakich warunkach powinien pracować. Na razie to „miękkie” wskazówki, które mają pomóc szkołom, zanim treść wytycznych zostanie przekuta w przepisy ustawy.

Zarówno wytyczne jak i standardy prewencji suicydalnej mają pojawić się jeszcze w listopadzie.

Szersza pomoc psychologiczna w szkołach

Podczas debaty „Kondycja psychiczna dzieci i młodzieży w aspekcie zdrowotnym i edukacyjnym” zorganizowanej przez Instytut Studiów Wschodnich wiceminister edukacji mówiła też o dotychczasowych rezultatach reformy związanej z pomocą psychologiczną w szkołach.

- Mamy 2 tys. etatów więcej. Nie jest to jeszcze stan idealny, ale (…) specjalistów jest więcej – powiedziała Piechna-Więckiewicz.

- Cała ta reforma i drugi etap standaryzacji obecności specjalistów w szkołach jest dla nas ważny nie tylko ze względu na psychologów. Budujemy też programy, szkolimy nauczycieli specjalistów – dodała.

Na kwestie systemowe w kontekście zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży zwróciła uwagę dr Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży. - Cały czas brakuje nam współpracy międzyresortowej i ułożenia ścieżki opieki nad dzieckiem i nastolatkiem. Musimy mieć na uwadze, że inne zakresy odpowiedzialności i zadań są po stronie ochrony zdrowia, inne po stronie edukacji, inne po stronie resortu pracy, rodziny i polityki społecznej, a inne po stronie resortu sprawiedliwości – wskazała.

Jak podkreśliła, potrzebna jest współpraca międzyresortowa i zmiany na poziomie ustawowym, żeby nie dublować działań i zapewnić lepszy przepływ informacji na temat stanu zdrowia młodego pacjenta między różnymi podmiotami.  

Czytaj więcej

Nowy pomysł posłów KO: psycholog dla nastolatka nawet bez zgody rodziców

Sukces ośrodków środowiskowych

Przeprowadzone dotychczas zmiany systemowe związane z utworzeniem ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży oceniła prof. Małgorzata Janas-Kozik, kierownik Katedry Psychiatrii i Psychoterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Jak podkreśliła, dokonana reforma to olbrzymi sukces.

Na pierwszym z trzech poziomów referencyjnych, które składają się na model systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, a który stanowią ośrodki środowiskowe, nie potrzeba lekarza psychiatry – wskazała profesor. Dzięki takiemu rozwiązaniu – tłumaczyła – rodzice zgłaszają się po pomoc dla dziecka bez poczucia stygmatyzacji związanego z tym, że kierują się do psychiatry. W poradni środowiskowej czeka zaś na nich psycholog, psychoterapeuta i terapeuta środowiskowy dzieci i młodzieży. Wsparcie, którego kiedyś poszukiwali w szpitalu - na izbie przyjęć, teraz może być udzielone na I poziomie referencyjnym.

- Odkąd mamy I poziom referencyjny, zmniejszyła się liczba rehospitalizacji, ale wcale nie zmniejszyła się liczba dzieci na oddziałach całodobowych. Ten I poziom jest sitem, gdzie specjaliści wyłapują dzieci, które mogą mieć opiekę ambulatoryjną i te, które muszą trafić do opieki całodobowej – wyjaśniła prof. Janas-Kozik.

Prof. Janusz Heitzman z Instytutu Psychatrii i Neurologii zwrócił uwagę, że równie istotna, co pomoc w przypadku zaburzeń psychicznych, jest kwestia wychowania. – To, co w ostatnich latach zaczęliśmy obserwować, to niewydolności wychowawcza i zanik misji wychowawczej rodziny i szkoły – powiedział.

- Musimy odczarować problem zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży od nadmiernej medykalizacji – podkreślił. Jak zauważył, dzieci rozwijają się w poczuciu braku kompetencji, słabości i niemożności rozwiązywania swoich problemów. Dlatego jednym z zadań – m.in. w kontekście polskiej prezydencji w Radzie UE – jest profilaktyka. Chodzi o budowanie systemu, który będzie próbował dawać rozwiązania tak, aby nie dochodziło do ucieczki najmłodszych w uzależnienia i zamknięty świat Internetu, gdzie często spotykają się z hejtem i przemocą – tłumaczył prof. Heitzman.

- Będziemy wprowadzać standardy prewencji suicydalnej dla nauczycieli i nauczycieli specjalistów – zapowiedziała Paulina Piechna-Więckiewicz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Jak poinformowała, w przygotowaniu są również wytyczne dotyczące zawodu psychologa szkolnego, które mają doprecyzować kwestie tego, kim jest psycholog szkolny i w jakich warunkach powinien pracować. Na razie to „miękkie” wskazówki, które mają pomóc szkołom, zanim treść wytycznych zostanie przekuta w przepisy ustawy.

Pozostało 89% artykułu
Zdrowie
Nowy pomysł posłów KO: psycholog dla nastolatka nawet bez zgody rodziców
Zdrowie
Reforma szpitali na politycznym zakręcie
Zdrowie
Reforma szpitali. Projekt trafi do ponownych konsultacji
Zdrowie
Dziecko też może mieć kryzys psychiczny
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Zdrowie
Zespół Trójstronny pochyli się nad płacami lekarzy