Alitalia musi zwrócić pomoc publiczną. Ale tej linii już nie ma

Komisja Europejska stwierdziła, że pożyczka państwowa w wysokości 400 mln EUR udzielona przez Włochy w 2019 r. spółce Alitalia Società Aerea Italiana S.p.A. i jej spółce zależnej Alitalia CityLiner S.p.A. ( czyli razem Alitalia) jest nielegalna w świetle unijnych przepisów dotyczących pomocy państwa. W tej sytuacji rząd włoski musi odzyskać nielegalną pomoc państwa wraz z odsetkami od Alitalii.

Tyle, że nie wiadomo od kogo. Komisja Europejska stwierdziła już we wrześniu 2021 r., że ITA Airways, które nabyło część aktywów Alitalii w 2021 r., nie jest następcą gospodarczym Alitalii i w związku z tym nie jest zobowiązane do zwrotu niezgodnej z prawem pomocy państwa otrzymanej przez Alitalię.

Nieobjęta klauzulą poufności wersja decyzji zostanie udostępniona pod numerem SA.55678 w rejestrze pomocy państwa na stronie internetowej KE dotyczącej konkurencji po rozwiązaniu wszelkich kwestii związanych z poufnością. I tam trzeba szukać odpowiedzi. Na razie jej nie ma.

Czytaj więcej

Transport

Alitalia zbankrutowała. Ale i tak poleci

Po wielu latach powtarzającej się pomocy publicznej, kolejnych restrukturyzacjach i przerwach w działalności oraz ostatecznym bankructwie, były włoski przewoźnik narodowy Alitalia w marcu znów pojawi się na rynku z ofertą.

W maju 2017 r. włoskie linie lotnicze Alitalia zostały objęte specjalnym postępowaniem zgodnym z włoskim prawem upadłościowym, w tym czasie przewoźnik nie zawiesił swojej działalności. Aby jednak Alitalia mogła nadal funkcjonować, w 2017 ( dwukrotnie) i raz w 2019 roku rząd udzielił spółce pożyczek na kwoty odpowiednio 900 mln euro i 400 mln euro. Pożyczki te nigdy nie zostały spłacone.

W związku z tym KE wszczęła formalne postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia, czy obie pożyczki udzielone w 2017 r. były zgodne z unijnymi zasadami pomocy państwa. W lutym 2020 r. Komisja wszczęła formalne postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia, czy kolejna, już trzecia, pożyczka państwowa w wysokości 400 mln EUR udzielona przez Włochy 26 października 2019 r. była zgodna z unijnymi zasadami pomocy państwa. We wrześniu 2021 r. Komisja stwierdziła, że pożyczki państwowe dla Alitalii w wysokości 900 mln euro były nielegalne w świetle unijnych przepisów dotyczących pomocy państwa.

Z kolei 27 marca 2023 r. Komisja stwierdziła, że przyznając w 2019 r. pożyczkę w ramach pomocy państwa w wysokości 400 mln EUR, Włochy nie postąpiły tak, jak zrobiłby podmiot prywatny, ponieważ nie oceniły z góry prawdopodobieństwa spłaty pożyczek, wraz z odsetkami. Zastrzyk finansowy miał jedynie zapewnić nieprzerwaną obsługę lotów. A to z kolei dało przewoźnikowi nieuczciwą przewagę gospodarczą w stosunku do konkurentów na trasach krajowych, europejskich i światowych.

Ponadto KE stwierdziła, że pomoc nie mogła zostać zatwierdzona jako ratunek zgodnie z wytycznymi w sprawie wsparcia dla podtrzymania działalności i restrukturyzacji. Tym bardziej, że Alitalia skorzystała już z wcześniejszej pomocy czyli z dwóch pożyczek udzielonych w 2017 r. Nowa pożyczka była zatem sprzeczna z wymogiem dotyczącym jednorazowej pomocy określonym w wytycznych dotyczących ratowania i restrukturyzacji.

Na tej podstawie KE stwierdziła, że żaden prywatny inwestor nie udzieliłby pożyczki spółce w tamtym czasie oraz ,że pożyczka dała

Tymczasem spadkobierca Alitalii, ITA Airways, ogłosił stratę netto w wysokości 598 mln USD w 2022 r., pomimo przychodów w wysokości 1,9 mld USD. To zadziwiająco zły wynik w sytuacji, kiedy w 2-22 roku linie lotnicze w Europie korzystały z boomu na rynku przewozów pasażerskich. Pozytywne wyniki finansowe pozwalają kolejnym liniom na zwrócenie pomoy publicznej. O gotowości do spłaty części pandemicznego długu informowała m.in. p.o prezesa LOT.

Skąd wzięły się złe wyniki ITA? Według informacji przewoźnika, w ciągu roku wykonała on około 97 000 regularnych lotów i przewiózł około 10,1 miliona pasażerów, w porównaniu z 1,3 miliona w 2021 roku. Przychody były w pierwszych miesiącach ograniczone z powodu pandemii, a na wyniki „istotny wpływ” miał późniejszy wzrost kosztów paliwa po wybuchu konfliktu rosyjsko-ukraińskiego.