Szef dyplomacji Sudanu: nic nie wiem o umowie z Rosją w sprawie bazy wojskowej

Wizja powstania rosyjskiej bazy wojskowej nad wąskim i zatłoczonym Morzem Czerwonym zdenerwowała też arabskie państwa regionu. W tym najważniejsze, Arabię Saudyjską. Do świętego miasta Mekka jest - w linii prostej - 300 kilometrów od Portu Sudan. W podobnej odległości od Portu Sudan położona jest Dżudda, 3,5-milionowa metropolia będąca centrum handlowym i naukowym Arabii Saudyjskiej oraz jej najważniejszym portem.

Generałowie nie pytają polityków

- Nie mam pojęcia. Nie mam informacji na ten temat. Nie jestem teraz w kraju, lecz na konferencji w Nigerii - mówi rp.pl Omer Ismail, p.o. szef dyplomacji Sudanu, zapytany o los porozumienia z Rosją w sprawie bazy.

Rozmowę telefoniczną odbyliśmy w piątek. Rosjanie o umowie mówią już od trzech tygodni. 33-stronicowy dokument w tej sprawie rząd w Moskwie opublikował z datą 6 listopada. Formalnie jest to rządowa propozycja podpisania przez prezydenta Władimira Putina porozumienia z Sudanem o „utworzeniu punktu zaopatrzenia materiałowo-technicznego” dla floty wojenno-morskiej Federacji Rosyjskiej na terytorium Republiki Sudanu.

Z moich informacji wynika, że w negocjacje z Rosjanami nie został wprowadzony ani tymczasowy rządu Sudanu, ani cywilni przedstawiciele Rady Suwerennej, kolegialnego ciała mającego przeprowadzić kraj od epoki dyktatury do demokracji (do wolnych wyborów parlamentarnych i prezydenckich, które powinny się odbyć do końca 2022 roku). Dyktator Omar Baszir został obalony w zeszłym roku, ale bliscy mu wojskowi wciąż mają najwięcej do powiedzenia. To oni dominują w Radzie Suwerennej, obsadzają też stanowiska ministra obrony i ministra spraw wewnętrznych w rządzie tymczasowym. Dysponują też znaczną częścią sudańskiego budżetu.

I to oni dogadują się z Rosją.

Jak w czasach kolonialnych

Z treści zaprezentowanej przez Moskwę umowy wynika, że „punkt zaopatrzenia” to baza wojskowa, w której, bez konsultacji z nikim, będą się pojawiały rosyjskie okręty z napędem atomowym (maksymalna ilość jednostek pływających to cztery), a także samoloty.

A nawet więcej - rosyjscy żołnierze będą mogli się poruszać z bronią poza jej terenem („tylko podczas wypełniania funkcji ochronnych”). Mówi o tym punkt 4. artykułu 10. umowy, nie wspominając o żadnych odległościach od bazy.

- Skoro nie jest podane, czy to 10 czy 100 kilometrów, to znaczy, że to może być wszędzie, w całym Sudanie. To jest umowa kolonialna. Rosjanie mają za darmo dostać także dostęp do wody, a w tym rejonie nie wystarcza jej dla ludności cywilnej - mówi rp.pl Adil Abdel Aati, lider niewielkiej sudańskiej partii liberalnej.

Zysk Sudanu ma polegać m.in. na dostawach rosyjskiej broni. - Rosjanie dostarczą nam broni po to, byśmy bronili ich bazy, którą dostaną od nas za darmo? Przecież my mamy tyle broni, że starczy nam na pół wieku - komentuje Adil Abdel Aati, który mieszka w Polsce.

Rosja i pokój w regionie

Najbardziej niepokojący jest odległy punkt umowy, o którym nie wspominają kremlowskie media, choć z dumą piszą o „pełnowartościowym powrocie Rosji na światowe oceany”, a ze szczegółów porozumienia -  choćby o okrętach atomowych.

Chodzi o swobodę, z jaką rosyjskie samoloty będą mogły latać nad częścią Afryki i Bliskiego Wschodu. W artykule 22. umowy podkreśla się, że strona sudańska nie sprzeciwia się lotom nad swoim terytorium, które odbywają się nie tylko w „interesie punktu zaopatrzenia materiałowo-technicznego”, ale i w celach podtrzymania „pokoju i stabilności w regionie”.