Wirusowa abolicja dla cudzoziemców

Niepracujące urzędy, które odpowiadały za legalizację pobytu, i obawa przed totalnym exodusem napływowej siły roboczej są powodem wprowadzenia w czasach pandemii precedensowych rozwiązań dla cudzoziemców w Polsce. Parlament właśnie uchwalił nowe przepisy, które przedłużają do 30 dni możliwość legalnego pozostania w kraju, do czasu, aż rząd odwoła stan epidemii – nowe przepisy wydłużają automatycznie także ważność wiz, pozwoleń na pracę i terminów składania wniosków. Wstrzymane zostały również decyzje dotyczące opuszczenia przez cudzoziemców terytorium Polski i tzw. dobrowolnego powrotu.

Jak wyjaśnia Jakub Dudziak, rzecznik Urzędu do spraw Cudzoziemców, przedłużenie legalnego pobytu cudzoziemca przebywającego w Polsce na podstawie wizy krajowej i zezwolenia na pobyt czasowy będzie dotyczyło tych osób, którym skończyły się terminy od 14 marca 2020 r., kiedy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego.

– Wówczas okres legalnego pobytu w Polsce będzie ulegał przedłużeniu z mocy prawa, do upływu 30. dnia następującego po dniu jego odwołania – tłumaczy Dudziak. Ilu osób to może dotyczyć?

Jak wskazuje rzecznik urzędu, jeśli stan epidemii lub zagrożenia epidemicznego będzie obowiązywał np. do 15 kwietnia, ważność zezwoleń na pobyt czasowy utraci 7,2 tys. cudzoziemców. Jeżeli do 1 maja – ważność zezwoleń na pobyt czasowy utraci 11 tys. cudzoziemców, a jeśli do 1 czerwca – aż 18,7 tys.

Co istotne, cudzoziemiec nie będzie mógł na podstawie tak przedłużonego pobytu podróżować po terytorium innych państw strefy Schengen. – Będzie miał jednak możliwość realizowania dotychczasowego celu pobytu w Polsce np. wykonywania pracy – dodaje rzecznik. – Przedłużone zostaną bowiem zezwolenia na pracę i na pracę sezonową, oraz dozwolony okres pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu jej wykonywania cudzoziemcowi. Będzie mógł również opuścić Polskę bez ryzyka wejścia w nielegalny pobyt.

Z poślizgiem, również w ciągu 30 dni od odwołania stanu epidemii, będzie można składać w urzędach wojewódzkich wnioski o udzielenie zezwoleń pobytowych, przedłużenie wiz oraz pobytu w ramach ruchu bezwizowego – zostanie to uznane, za legalny pobyt w Polsce.

– To bardzo dobre rozwiązanie i mam nadzieję, że uspokoi sytuację. Osoby, którym kończą się dokumenty pobytowe, a chciałyby zostać w Polsce, martwiły się, co z nimi dalej będzie – komentuje Mirosława Keryk, prezes Fundacji „Nasz Wybór". – Myślę, że rząd usłyszał nasz głos, bo pisaliśmy do Ministerstwa Rozwoju i do posłów o tym, że kończą się zgody na legalny pobyt, a urzędy się zamykają, i nie wiemy, co robić – zaznacza Keryk.

W ostatnich dniach z Polski wyjechało co najmniej 100 tys. Ukraińców – jedni dlatego, że stracili zatrudnienie, inni wystraszyli się tego, że władze Ukrainy zamkną swoje granice, co już ogłoszono, a do czego ostatecznie nie doszło.

Pod koniec ubiegłego roku – jak wynika z danych ZUS – liczba obcokrajowców odprowadzających składki sięgnęła 651 tys. (w tym 479 tys. Ukraińców). – Jednak większość pozostała. Około 200 tysięcy Ukraińców posiada karty pobytu, oni są w stabilnej sytuacji i raczej starali się zostać w Polsce – uważa szefowa stowarzyszenia.

Jak mówi, Polskę opuścili głównie ci, którzy pracowali w najbardziej poszkodowanych branżach, jak usługi czy gastronomia. – Jednak np. budownictwo i część produkcji dalej działa, więc w tych branżach nadal pracują. Zostali też tacy, którzy mają w Polsce rodziny – zauważa Keryk.