Polki rzadko zostają szefami. Bruksela może zamieszać w państwowych firmach

– Sytuacja kobiet na rynku pracy w Polsce w ciągu ostatnich kilkunastu lat znacząco się poprawiła – podkreśla dr Katarzyna Dębkowska, kierowniczka Zespołu Foresightu Gospodarczego w Polskim Instytucie Ekonomicznym. Nie tylko ona zwraca uwagę na istotny element tej poprawy – wyraźny wzrost aktywności zawodowej Polek, szczególnie tych w wieku produkcyjnym. Obecnie pracuje ponad dwie trzecie z nich, podczas gdy 15 lat wcześniej ten odsetek wynosił ledwie 51 proc.

Poprawa tego wskaźnika wpłynęła również na awans Polski w udostępnionym „Rzeczpospolitej” globalnym rankingu firmy PwC „Women in Work Index 2024”, który ocenia sytuację w 33 państwach OECD pod kątem warunków pracy dla kobiet, a także ich aktywności zawodowej – bierze pod uwagę lukę płacową, czyli różnicę w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn, wskaźnik zatrudnienia i stopę bezrobocia w obu grupach i liczbę osób pracujących w pełnym wymiarze godzin i na część etatu.

Foto: rp.pl

Najlepsi w regionie

W tegorocznym Women in Work Index Polska awansowała z ósmego na szóste miejsce, zwiększając swoją łączną punktację do 75,8 pkt (o 1,6 pkt więcej niż rok wcześniej i najlepiej w historii rankingu). Obok niskiego bezrobocia pomógł w tym wzrost wskaźnika zatrudnienia kobiet (do 67,4 proc. w 2022 r.), choć nadal jest to o prawie pięć punktów procentowych poniżej średniej dla krajów OECD.

Czytaj więcej

Biznes i prawo

Polki z roku na rok pracują coraz więcej, a zarabiają mniej. Wyniki nowych badań

Z najnowszego raportu fundacji Sukces pisany szminką wynika, że zarobki Polek pogorszyły się. Wiele respondentek badania przyznało też, że spędziły w pracy więcej czasu niż w ubiegłym roku.

Naszym wyróżnikiem w rankingu PwC jest jeden z najlepszych wyników w badaniu luki płacowej ze względu na płeć. Co prawda jej wielkość w tegorocznym rankingu lekko wzrosła (z 4,5 do 4,9 proc.), ale podobny wzrost widać także w średniej 13,5-proc. luce płacowej w krajach OCED, która jest niemal trzykrotnie większa niż w Polsce. Jak podkreślają eksperci PwC Polska, nasz kraj plasuje się w rankingu Women in Work Index zdecydowanie wyżej niż niemal wszystkie kraje regionu, które znalazły się tam w drugiej dziesiątce. Wyjątkiem jest Słowenia, która po raz kolejny utrzymała miejsce w pierwszej trójce państw z największą równością na rynku pracy. Liderem pozostał Luksemburg ze wskaźnikiem 81,2 pkt i z ujemną luką płacową (przeciętne wynagrodzenie kobiet jest tam wyższe niż mężczyzn), a drugie miejsce zajęła Islandia.

Kobiecy biznes

Jak zaznacza Katarzyna Komorowska, partnerka PwC Polska i liderka zespołu People & Organisation, kluczem do sukcesu na drodze do równości płci na rynku pracy jest kompleksowe działanie, które obejmuje zarówno zmniejszanie różnicy w wynagrodzeniach między kobietami a mężczyznami, jak również promowanie zrównoważonej reprezentacji płci w procesach decyzyjnych na wszystkich poziomach organizacji.

Z tym ostatnim nie jest w Polsce najlepiej, jak dowodzą udostępnione „Rzeczpospolitej” analizy wywiadowni gospodarczej Dun & Bradstreet. Według nich na początku 2024 r. kobiety stanowiły 27,6 proc. członków zarządów firm w Polsce. To wprawdzie o 1,6 proc. więcej niż rok wcześniej, ale nadal sporo poniżej rekordowego poziomu z 2020 r. (31,7 proc.). Jak przypomina Katarzyna Dębkowska, średni udział kobiet w zarządach firm w krajach Unii jest znacząco wyższy (34 proc.).

Podobny trend widać też na stanowiskach prezesów firm, gdzie udział kobiet zwiększył się w tym roku do 21,7 proc., lecz nie dorównał jeszcze poziomowi z 2021 r. (23,4 proc.). Tomasz Starzyk, rzecznik Dun & Bradstreet, zwraca uwagę, że w danych dotyczących udziału kobiet we władzach firm widać skutki pandemii Covid-19, która mocno ograniczyła aktywność branż usługowych. Tymczasem to te branże wyróżniają się dużym udziałem kobiet – menedżerek (usługi fryzjerskie, kosmetyczne, gastronomiczne, doradcze), a także dużym udziałem małych i średnich firm, gdzie wśród szefów i właścicieli jest więcej kobiet niż w dużych przedsiębiorstwach.

O ile panie są właścicielkami ponad 27 proc. mikro- i 23 proc. małych firm, o tyle wśród dużych przedsiębiorstw (powyżej 250 pracowników) ten udział wynosi tylko 13,4 proc.