Firmy szukają sposobu na niedobór talentów

Finanse i nieruchomości, sektor FMCG (dóbr i usług konsumenckich) oraz energetyka i usługi komunalne – w tych branżach pracodawcy najczęściej mówią o problemach ze znalezieniem kandydatów z niezbędnymi umiejętnościami.

Takie trudności odczuwa tam ponad siedem na dziesięć firm – wynika z przygotowanej przez agencję zatrudnienia ManpowerGroup tegorocznej edycji raportu „Niedobór talentów”, który „Rzeczpospolita” opisuje jako pierwsza. Raport jest podsumowaniem badania, które w październiku ub. roku objęło ponad 40 tys. pracodawców z 41 krajów, w tym z Polski, i pokazało, że deficyt potrzebnych pracowników jest teraz nieco mniejszym problemem niż przed rokiem, zarówno nad Wisłą, jak i na świecie.

Postawić na reskilling

Spowolnienie gospodarcze sprawiło, że na świecie odsetek pracodawców wskazujących problemy z pozyskaniem odpowiednich pracowników spadł do 75 proc., czyli o 2 pkt proc. w ujęciu rocznym, wracając do poziomu z 2022 r. (globalną średnią podwyższają Japonia, Niemcy, Izrael i Grecja, gdzie ponad osiem na dziesięć firm boryka się z niedoborem talentów). Z kolei w Polsce ten problem zgłasza obecnie 66 proc. firm, czyli o 6 pkt proc. mniej niż przed rokiem i najmniej od 2019 r.

Zdaniem Tomasza Walenczaka, dyrektora generalnego ManpowerGroup w Polsce, ten spadek wskazuje na to, że z punktu widzenia pracodawców sytuacja na polskim rynku zaczyna się nieco poprawiać. Nie bez znaczenia jest też rekordowa aktywność zawodowa Polaków (pod koniec III kw. ub.r. pracowało 16,9 mln osób w wieku 15–89 lat) w połączeniu z widocznym w 2023 r. spadkiem rekrutacji.

Katarzyna Pączkowska, dyrektor ds. rekrutacji stałej w Manpower, zwraca też uwagę, że wyzwania z pozyskaniem pracowników o potrzebnych kompetencjach zgłaszane przez firmy przez ostatnie pięć lat skłoniły wiele z nich do podjęcia działań, aby zmniejszyć skalę problemu. Pracodawcy częściej inwestują w rozwój kadry – w upskilling i reskilling pracowników, w tym w szkolenia związane z obsługą nowych systemów czy maszyn, kursy podnoszące kwalifikacje techniczne. Widać to zwłaszcza w dużych firmach, powyżej 1000 pracowników, które rzadziej narzekają na niedobór talentów.

O tym trendzie mówi też Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich. Według niego utrzymująca się już od dłuższego czasu silna bariera podaży pracy i braku potrzebnych pracowników sprawia, że w firmach rośnie świadomość tego, że same muszą inwestować w przekwalifikowanie i podwyższanie kwalifikacji załogi. I coraz częściej to robią, co pomaga też zmniejszyć problem niedoborów kadr.

W cenie wiedza IT

Pomimo ogólnego spadku niedoboru talentów we wszystkich regionach w większości są firmy narzekające na ten problem. Najczęściej dotyka on firm we wschodniej Polsce (76 proc.) i większych pracodawców (250–1000 pracowników). Wiele jednak zależy od branży. Podczas gdy najrzadziej na niedobór talentów narzekają firmy z branży komunikacji, w tym mediów (54 proc.) i spółki technologiczne, to w finansach i nieruchomościach ten problem wskazuje 74 proc. badanych.

Nie zmieniła się natomiast pierwsza trójka najbardziej deficytowych umiejętności. Podobnie jak przed rokiem (i tak jak na świecie) pracodawcy w Polsce najczęściej mają problemy z pozyskaniem kandydatów z kompetencjami w obszarze IT & analizy danych (23 proc.). Wraz z rozwojem cyfryzacji i robotyzacji nasilił się też problem niedoboru umiejętności technicznych, które w tym roku awansowały na drugie miejsce (22 proc. firm), wyprzedzając kompetencje z obszaru sprzedaży i marketingu. Na ich deficyt narzeka co piąta firma, a taki sam odsetek pracodawców wskazuje też niedobór kandydatów znających się na logistyce i operacjach.

Zestaw deficytowych kompetencji pokazuje też globalne badanie. – Rynek pracy przechodzi technologiczną transformację, dążąc ku wykorzystaniu sztucznej inteligencji, digitalizacji i automatyzacji wielu procesów, więc umiejętności pracowników z zakresu IT & analizy danych są tymi najbardziej poszukiwanymi – zaznacza Tomasz Walenczak.