Niektóre uczelnie informują studentów o uzależnieniu możliwości odbywania praktyk i zajęć klinicznych od zaszczepienia się przeciw COVID-19. Wśród przykładów RPO wskazuje na Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wrocławski Uniwersytet Medyczny, czy Uniwersytet Rzeszowski.
Przyczyną tych decyzji jest troska o życie i zdrowie społeczności akademickiej i chęć zapewnienia bezpiecznych warunków studiowania i zakwaterowania w domach studenckich w czasie pandemii. Jak jednak zauważa RPO, przyjęte i planowane rozwiązania mogą bezpodstawnie ograniczać konstytucyjnie chronione prawa. Chodzi o prawo do nauki - w zakresie, w jakim dochodzi do uzależnienia kontynuowania studiowania od poddania się szczepieniu przeciw COVID-19, a także prawo do ochrony prywatności - gdy uczelnie przetwarzają dane studentów dotyczące zdrowia.
W ocenie Rzecznika przyjęte ograniczenie nie powinno różnicować sytuacji w dostępie do szkolnictwa wyższego osób zaszczepionych, osób, które nie mogą poddać się szczepieniu z uwagi na trwałe bądź czasowe przeciwwskazania zdrowotne, osób posiadających przeciwciała, a także tych, którzy mają aktualny negatywny wynik testu.
RPO wystąpił do Ministerstwa Edukacji i Nauki o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, aby zapewnić uczelniom podstawy prawne dla działań prewencyjnych w czasie pandemii. Jednocześnie zwrócił się do Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich o wypracowanie, w ramach obecnych przepisów, wspólnych zasad prowadzenia zajęć oraz zakwaterowania w akademikach.