Bezrobotny nie musi usprawiedliwiać się zaświadczeniem ze szpitala

Mężczyzna zarejestrował się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, z prawem do zasiłku. Podpisał równocześnie oświadczenie, że został pouczony o obowiązku potwierdzania gotowości do podjęcia pracy, w wyznaczonych terminach oraz o konsekwencjach nieprzestrzegania przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Urząd pracy wezwał bezrobotnego do osobistego stawiennictwa, w celu potwierdzenia gotowości do pracy. Mężczyzna przyjął to do wiadomości, potwierdzając ten fakt podpisem. W wyznaczonym terminie jednak się nie stawił. W UP pojawił się dopiero kilka dni później. Wówczas złożył podanie o usprawiedliwienie nieobecności, wskazując, że z powodu nagłej hospitalizacji matki w szpitalu musiał wyjechać do rodzinnego miasta. Dodał również, że jest w stanie to udokumentować wypisem ze szpitala, który może przedłożyć do wglądu na niezwłoczne wezwanie urzędu.

Tak też się stało. UP zażądał dokumentu, jednak mężczyzna wniósł o umorzenie postępowania, z uwagi na podjęcie pracy. Prezydent miasta jednak nie poszedł na rękę i orzekł o utracie przez mężczyznę statusu bezrobotnego z konkretnym dniem.

Były bezrobotny musiał przedstawić swoje racje przed wojewodą. Wyjaśnił, że nie ma podstaw prawnych żądania zaświadczenia lekarskiego na okoliczność choroby bezrobotnego, a tym samym członka jego rodziny. Taka osoba nie tylko nie jest stroną postępowania, ale może wręcz nie życzyć sobie, aby jej wypis ze szpitala oglądały osoby postronne. W dokumencie tym znajdują się szczególnie wrażliwe informacje dotyczące pacjenta i jego stanu zdrowia.

Wojewoda również zażądał zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, w jakim okresie jego mama przebywała w szpitalu. Poinformował również stronę, przed wydaniem decyzji ma możliwość zapoznania się z aktami i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów.

W odpowiedzi mężczyzna złożył oświadczenie opisujące przebieg wydarzeń, mających związek z jego niestawiennictwem.

Wojewoda uznał nieobecność za nieuzasadnioną. Wskazał, że zgodnie z przepisami o promocji zatrudnienia, niestawiennictwo w urzędzie pracy może zostać usprawiedliwione, jeżeli zostaną spełnione dwie przesłanki łącznie, tzn. wystąpi uzasadniona przyczyna niestawiennictwa oraz urząd pracy zostanie powiadomiony. Dodał, że to na bezrobotnym ciąży obowiązek udokumentowania faktu niemożności stawienia się w organie zatrudnienia, natomiast organ jedynie w oparciu o przedłożone przez stronę wyjaśnienia i dokumenty uznaje, bądź nie przedłożone wyjaśnienia za wystarczające. Ewentualnemu oświadczeniu bezrobotnego muszą zatem towarzyszyć dodatkowe dowody, które uwiarygodnią jego twierdzenia.

Wojewoda zauważył również, że mężczyzna najpierw zobowiązał się do przedstawienia karty informacyjnej leczenia szpitalnego, a później stwierdził, że zawarte w niej informacje są wrażliwe dla pacjenta i nie powinny być przedkładane osobom postronnym. Ze złożonego oświadczenia wynika jedynie, że matka została przyjęta do szpitala ale nie sprecyzowano w nim, kiedy mężczyzna wyjechał i czy zaistniała konieczności sprawowania osobistej opieki.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. WSA 2 lipca 2015 roku uchylił obie decyzje administracji.

Sąd orzekł, iż terminy wizyt w powiatowym urzędzie pracy wyznaczane są przez organ zatrudnienia, zaś bezrobotny potwierdza fakt powiadomienia go o wizycie własnym podpisem. Dalej wyjaśniał, że przepisy wprawdzie dopuszczają możliwość niestawiennictwa w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie, jednakże to na bezrobotnym spoczywa obowiązek usprawiedliwienia, poprzez wskazanie uzasadnionej przyczyny, czyli takiej, na którą bezrobotny nie miał wpływu. Można tu mówić, na przykład o nagłej chorobie, braku możliwości dojazdu z powodu przerw w komunikacji lub innym nagłym zdarzeniu typu pożar czy powódź.

WSA na koniec wyjaśnił, iż jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne do rozstrzygnięcia sprawy, organ administracji publicznej dla ich wyjaśnienia może przesłuchać stronę. Należy przy tym zauważyć, iż strona ma jedynie powiadomić o uzasadnionej przyczynie niestawiennictwa. W tej sytuacji żądanie zaświadczenia w postaci karty informacyjnej ze szpitala, do tego dotyczącej innej osoby, nie znajduje uzasadnienia w przepisach ustawy o promocji zatrudnienia (sygn. II SA/Sz 1179/14).