Mongolia nie będzie ukarana za goszczenie Putina

Prezydent Rosji jest ścigany przez MTK od marca 2023 roku. Sąd w Hadze wydał nakaz aresztowania, który w praktyce oznacza, że każde z państw stron Statutu rzymskiego (dokument założycielski MTK) powinno na swoim terytorium ten nakaz wykonać.

Mongolia dołączyła do MTK w 2003 roku, a od grudnia 2023 roku ma tam nawet swoją sędzinę. Tymczasem na rosyjskiego dyktatora na lotnisku w Ułan Bator nie czekała więźniarka, tylko czerwony dywan, kwiaty i wojskowa kompania reprezentacyjna.

Mongolia nawet nie ukrywa, że relacje gospodarcze z potężnym sąsiadem są dla niej ważniejsze niż prawo międzynarodowe. Z Rosji importuje 90 proc. produktów naftowych i 20 proc. energii elektrycznej. Ponadto jest w znacznym stopniu handlowo uzależniona od Rosji. Większość towarów eksportowych Mongolii (szczególnie węgla i miedzi) jest transportowana przez Rosję lub Chiny. Sieć kolejowa Mongolii jest również częściowo zależna od rosyjskiego systemu kolejowego, co daje Rosji dodatkowy wpływ na międzynarodowy handel kraju.

Czytaj więcej

Polityka

Władimir Putin nie został zatrzymany w Mongolii. Rząd tłumaczy dlaczego

Władze Mongolii twierdzą, że mają związane ręce w kwestii wykonania międzynarodowego nakazu aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina, który przybył do kraju z oficjalną wizytą.

Putin jak Al-Bashir

Wizyta Putina w Ułan Bator nie jest pierwszym przypadkiem, gdy ścigany przez MTK zbrodniarz podejmowany jest z honorami w państwie będącym stroną Statutu rzymskiego. W przeszłości cztery takie państwa (Jordania, Malawi, Czad i RPA) nie współpracowały z Trybunałem w podobnych okolicznościach, nie aresztując ówczesnego przywódcy Sudanu Omara Al-Bashira. Oskarżono go o zbrodnie ludobójstwa podczas toczącego się na południu kraju konfliktu zbrojnego i inspirowanie masakr w zachodniosudańskiej prowincji Darfur.

 – Mongolia w oczywisty sposób złamała prawo. Nie tylko Statut rzymski, którego jest stroną, ale też prawo krajowe. Bo ono wymaga respektowania tych zobowiązań międzynarodowych – mówi „Rzeczpospolitej” Siergiej Wasiliew, profesor prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Otwartym w holenderskim Heerlen.

Co jej za to grozi? To samo co państwom, które złamały Statut rzymski, nie aresztując Omara Al-Bashira. A więc postępowanie w MTK, którego finałem może być oficjalna deklaracja o nieposzanowaniu zobowiązań prawnych przez Mongolię.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Czy Władimir Putin zostanie aresztowany w Mongolii. Jest komentarz Kremla

Władimir Putin 3 września odwiedzi Mongolię, kraj, który uznaje jurysdykcję Międzynarodowego Trybunału Karnego. Rzecznika Kremla, Dmitrija Pieskowa spytano czy rosyjski prezydent nie boi się, że zostanie aresztowany.

Tylko tyle i aż tyle. Tylko, bo nie skutkuje to żadnymi konkretnymi sankcjami poza publicznym napiętnowaniem. Aż tyle, bo jednak nawet takie symboliczne gesty mają wagę polityczną i szkodzą wizerunkowi kraju. – RPA po takim postępowaniu piętnującym (po przyjęciu sudańskiego przywódcy) zdecydowała się jednak nie wydać gwarancji nietykalności Putinowi, gdy ten w sierpniu 2023 roku chciał przyjechać na szczyt BRICS. Musiał pojechać Ławrow – zauważa Wasiliew. Według niego Mongolię mogą też, i powinny, spotkać konsekwencje polityczne, które powinny ją zniechęcić do takiego zachowania w przyszłości.

Kontrowersje wokół wyroku MTK

Jednak sprawa nie jest taka jednoznaczna. Jak zauważa William Schabas, profesor prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Middlesex, kwestię traktowania Omara Al-Bashira rozstrzygnęła Izba Apelacyjna MTK w 2018 roku, która stwierdziła , że państwa strony są zobowiązane na mocy statutu do egzekwowania takich nakazów aresztowania wobec urzędującej głowy państwa lub rządu, biorąc pod uwagę, że nie ma immunitetu przed Trybunałem.

– Ale Mongolia może argumentować, że nie zgadza się z Izbą Apelacyjną i że Putin korzysta z immunitetu. Może twierdzić, że jako członek Trybunału jest zobowiązana do przestrzegania Statutu rzymskiego, ale nie zgadza się z Izbą Apelacyjną. Być może Mongolia będzie argumentować, że kwestia ta powinna zostać rozstrzygnięta przez Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, gdzie, jak sądzę, wynik jest daleki od pewności. Być może Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości orzeknie, że Putin korzysta z immunitetu, ponieważ jego kraj nie ratyfikował Statutu rzymskiego – tłumaczy nam profesor Schabas.