Kreml przygotował plan przejęcia Białorusi do 2030 roku

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 363

24 lutego 2022 roku rozpoczęła się pełnowymiarowa inwazja Rosji na Ukrainę.

Grupa europejskich i amerykańskich mediów uzyskała 17-stronicowy dokument, w którym rzekomo wyszczególniono plany Rosji dotyczące podporządkowania sobie Białorusi i likwidacji jej niezależności.

Dokument szczegółowo opisuje przyszłe kroki Rosji w celu przejęcia pełnej kontroli nad białoruskimi sferami politycznymi, gospodarczymi i wojskowymi do końca dekady.

Według dokumentu, do 2030 roku Białoruś powinna mieć wspólną z Rosją walutę i system podatkowy, a jej przestrzeń medialna musi być pod rosyjską kontrolą. Białoruska armia musi dostosować się do rosyjskich przepisów. Cała kluczowa produkcja wojskowa musi zostać przeniesiona z Białorusi do Rosji. 

Według przedstawicieli jednego z zachodnich wywiadów dwuczęściowy dokument jest wspólnym wysiłkiem kilku rosyjskich agencji.  Jeden z zachodnich oficerów wywiadu, który ma bezpośrednią wiedzę o pochodzeniu dokumentu, powiedział, że nad projektem strategii przedstawionym w wyciekłych plikach pracowały rosyjskie służby wywiadu wewnętrznego, zagranicznego i wojskowego. Źródło twierdzi, że dokument został stworzony w 2021 roku przez kremlowską dyrekcję ds. współpracy transgranicznej.

Czytaj więcej

Polityka

Białoruś utworzy ochotnicze siły zbrojne. Nowa jednostka ma liczyć ponad 100 tys. osób

Aleksander Łukaszenko zapowiedział utworzenie nowej ochotniczej obrony terytorialnej, aby wszyscy wiedzieli, jak "obchodzić się z bronią" i byli gotowi odpowiedzieć na akt agresji oraz utrzymać porządek publiczny w czasie pokoju.

Urzędnik wywiadu jednego z państw członkowskich NATO powiedział, że dokument wygląda na "wiarygodny i autentyczny".

Z dokumentu wynika, że celem ostatecznym Rosji jest sfinalizowanie połączenia Rosji i Białorusi w zarządzane przez Moskwę Państwo Związkowe do 2030 roku.

Państwo Związkowe, czyli ponadnarodowy związek Białorusi i Rosji, został utworzony w 1999 roku i miał na celu ostateczne zjednoczenie obu państw w jedno. 

Pierwsza część dokumentu określa cele Kremla w fazach: krótkoterminowej (2022), średnioterminowej (2025) i długoterminowej (2030). W drugiej części określono zagrożenia związane z planem.

Czytaj więcej

Polityka

Andrzej Duda: Jeśli Łukaszenko wyśle armię na Ukrainę, naród wystąpi przeciwko niemu

Prezydent Andrzej Duda przyznał, że gdy dzień przed rosyjską inwazją spotkał się w Kijowie z Wołodymyrem Zełenskim, to brał pod uwagę, że to może być ich ostatnie spotkanie. - Pewnie stąd takie nasze później serdeczne przywitanie, bardzo wzruszające dla mnie, kiedy zobaczyliśmy się znowu w kwietniu - wspomina prezydent.

Cele Rosji to m.in. ujednolicenie ustawodawstwa, dostosowanie polityki zagranicznej i obronnej obu państw oraz zapewnienie rosyjskiej kontroli nad sferą polityczną, gospodarczą, kulturalną i medialną Białorusi.

- Treść dokumentu jest w dużej mierze zgodna z tym, co wiemy o politycznych celach Rosji wobec Białorusi od lat 90-tych - powiedział Martin Kragh, zastępca dyrektora Sztokholmskiego Centrum Studiów Wschodnioeuropejskich. - Nigdy nie było potrzeby, aby Rosja przejęła Białoruś siłą - dodał.

Głównym celem rzekomego planu jest to, aby Moskwa miała ostateczną kontrolę nad polityką, gospodarką i wojskiem Mińska.

Z dokumentu wynika, że utrata państwowości przez Białoruś musi być stopniowo realizowana poprzez Państwo Związkowe.

W 2018 roku Rosja podjęła pierwsze próby ożywienia projektu Państwa Związkowego, proponując tzw. programy integracyjne, mające na celu dostosowanie białoruskiego ustawodawstwa do rosyjskiego. Programy te sięgały od stworzenia wspólnego rynku energetycznego po unifikację polityki monetarnej.

Czytaj więcej

Polityka

Integracja Białorusi i Rosji. Łukaszenko mówi o postępach

Programy integracji Białorusi i Rosji zostały zrealizowane w 80 proc. - powiedział Aleksander Łukaszenko, który spotkał się z Władimirem Putinem. Oświadczył, że niedawne uzgodnienia między Mińskiem a Moskwą w kwestiach obronności i bezpieczeństwa strona białoruska wypełniła w stu procentach. - Zrobiliśmy nawet więcej - zadeklarował.

Polityczny program integracyjny wywołał oburzenie opinii publicznej na Białorusi, co zmusiło rząd do wstrzymania się z podpisaniem całego pakietu. W listopadzie 2021 roku, rok po tym, jak Rosja pomogła białoruskiemu dyktatorowi Aleksandrowi Łukaszence utrzymać władzę po sfałszowanych wyborach prezydenckich, podpisano 28 "programów integracyjnych". Lista nie obejmowała integracji politycznej.

Z dokumentu, do którego dotarły media, wynika, że program integracji politycznej powinien zostać podpisany przed 2025 rokiem.

Tymczasem cele krótkoterminowe zalecały Białorusi dokończenie reformy konstytucyjnej "w oparciu o interesy Rosji". W lutym 2022 roku przyjęto zmiany konstytucyjne. Wśród celów na 2022 rok Rosja rzekomo wymienia również "zwiększenie prorosyjskich nastrojów wśród elit politycznych i wojskowych." Jest to zbieżne z innym rosyjskim celem krótkoterminowym, jakim jest "ograniczenie wpływu nacjonalistycznych i prozachodnich sił na Białorusi", określonym w wyciekłej strategii. W grudniu 2022 roku zamknięto aż 1 189 niezależnych organizacji publicznych. W ich miejsce pojawiły się prorosyjskie organizacje.

Do 2030 roku Rosja chce kontrolować białoruską politykę zagraniczną i obronną, granicę państwową oraz posiadać skuteczne prorosyjskie grupy wpływu. 

Czytaj więcej

Komentarze

Bogusław Chrabota: Zmazać uśmiech z twarzy herszta

Polscy politycy mają gęby pełne frazesów potępiających Łukaszenkę, podczas gdy nasza wymiana handlowa kwitnie w najlepsze.

Jeśli chodzi o strategię wojskową, to Rosja najwyraźniej zrealizowała większość celów z 2022 roku, w których postulowała przede wszystkim zwiększenie rosyjskiej obecności wojskowej na Białorusi. Łukaszenko, choć niechętnie zaangażował siły białoruskie w wojnę Rosji z Ukrainą, udzielił Putinowi znaczącego wsparcia. 24 lutego 2022 roku wojska rosyjskie wkroczyły z terytorium Białorusi na północ Ukrainy. Terytorium białoruskie było od tego czasu wykorzystywane jako platforma startowa do rosyjskiego bombardowania Ukrainy.

W 2022 roku, zgodnie z rosyjskimi celami, Białoruś wyprodukowała części zamienne i usługi dla rosyjskiej armii o wartości 43,5 mln dolarów, aby pokryć spadek importu Rosji z powodu międzynarodowych sankcji. W 2023 roku suma ta ma wzrosnąć do 62-64 mln dolarów.

Rosja z powodzeniem przedłużyła też umowę o bezdzierżawnym korzystaniu z białoruskich baz wojskowych, w tym centrum łączności dalekosiężnej w Wilejce.

W planach Kremla jest przeniesienie do 2030 roku produkcji ważnych towarów wojskowych z Białorusi do Rosji. Częścią długoterminowych zadań określonych w dokumencie jest utworzenie wspólnego dowództwa rosyjskich i białoruskich sił zbrojnych.

- Ta sytuacja gwarantuje Rosji wzrost stabilności bezpieczeństwa, czyli przede wszystkim pewną osłonę ze strony państw NATO przy flankowaniu operacji wojskowej na Ukrainie - oceniła Anna Maria Dyner, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, która uważa, że strategicznym celem Rosji jest utrzymanie stałej rosyjskiej obecności wojskowej na Białorusi.

Celem Rosjan ma być również przejęcie białoruskiej gospodarki. Wśród celów krótkoterminowych wymienionych w dokumencie jest zaprzestanie przez Białoruś transportu towarów przez porty Polski i państw bałtyckich, a zamiast tego wysyłanie ich przez Rosję. Przez lata Białoruś wysyłała przez porty bałtyckie nawozy potasowe do Indii, Chin i Brazylii. 4 lipca 2022 roku ogłoszono pierwszy kontrakt na przeładunek 2 mln ton nawozu przez porty rosyjskie.

Dokument przewiduje również, że do 2030 roku Białoruś musi wprowadzić jednolite systemy celne i podatkowe oraz jednolitą procedurę kontroli eksportu.

 Rosja chce również związać się z białoruską sferą atomową. Rosja chce, aby do 2025 roku białoruska elektrownia atomowa Astrawiec 1 została włączona do systemu energetycznego Państwa Związkowego. 

Zgodnie z postanowieniami Państwa Związkowego reaktor miałby zasilić infrastrukturę energetyczną Rosji, natomiast Białoruś musi spłacić pożyczkę na budowę elektrowni. 

Kolejnym aspektem wchłonięcia Białorusi przez Rosję jest wprowadzenie wspólnej waluty pieniężnej zaplanowane do 2030 roku. Choć dokument nie mówi wprost, że będzie to rosyjski rubel, wydaje się mało prawdopodobne, by w Państwie Związkowym używano własnej waluty lub zupełnie nowej.