Sondaż: Zwolennicy PiS nie widzą odpowiedzialności rządu za drożyznę

W najnowszym sondażu IBRiS, przeprowadzonym na zlecenie „Rzeczpospolitej”, zapytaliśmy respondentów o ich ocenę podwyżek cen energii, paliw i innych podstawowych artykułów. Badani wskazują na różne przyczyny cenowego skoku, a ich opinie zależą w dużym stopniu od poglądów politycznych.

W pytaniu „kto odpowiada za wzrost cen energii i gazu?” badani wskazują trzy czynniki: Rosję (56 proc.), politykę klimatyczną Unii Europejskiej (50,6 proc.) oraz rząd (48,1 proc.). Najmniej wskazań, jako podmiotu odpowiedzialnego za podwyżki, pada na opozycję (9,4 proc.). Kolejna kwestia to wzrost cen podstawowych produktów, np. chleba, cukru, mąki. Największa grupa badanych uważa, że odpowiedzialny za to jest rząd (63,5 proc.), światowe problemy gospodarcze związane z pandemią (59,8 proc.) oraz Narodowy Bank Polski (32,3 proc.). Najmniej winy ponosi opozycja (8,5 proc.). W obu pytaniach można było wybrać więcej niż jedną odpowiedź.

Rzeczpospolita

– Przy cenach energii i paliw rzeczywiście można wskazać trzy główne czynniki, którymi są: Rosja, koszty polityki klimatycznej i działania rządu – analizuje wyniki sondażu prof. Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PWC w Polsce. – I to w zasadzie jest słuszne, bo to są realnie najważniejsze czynniki wzrostu cen.

Co wybrać z menu

Zdaniem ekonomisty należy jednak przyjrzeć się rozkładowi opinii w sprawie drożyzny, z uwzględnieniem sympatii politycznych respondentów. – W zależności od tego, kto odpowiada na pytania, widać wyraźne różnice. Wśród zwolenników rządu nikt nie dostrzega jego odpowiedzialności. A wśród osób popierających opozycję 76 proc. obarcza władze odpowiedzialnością za wzrost cen energii i paliw i aż 94 proc. za drożyznę podstawowych artykułów. Wygląda na to, że w zależności od poglądów politycznych badani wybierają sobie z przedstawionego menu przyczyny zgodne z tymi poglądami – dodaje profesor Orłowski.

Jednak jego zdaniem analiza innych czynników niż sympatie polityczne wskazuje, że rząd nie powinien czuć się uspokojony poparciem swojego elektoratu. – To przekonanie, że rząd oraz NBP w znacznej mierze odpowiadają za złą sytuację, jest duże nawet wśród emerytów, którzy częściej niż inne grupy popierają rząd. Zdecydowanie na winę rządu wskazują też rolnicy, którzy są przecież społecznym zapleczem PiS – zauważa ekspert.

Rząd robi za mało

Kolejne pytanie sondażu dotyczyło ratunkowych działań gabinetu Mateusza Morawieckiego. „Czy rząd podejmuje odpowiednie działania, by chronić gospodarstwa domowe przed skutkami wzrostu cen?” – zapytał IBRiS.

Prawie 60 proc. respondentów uważa, że nie (zdecydowanie nie – 35,8 proc., raczej nie – 23,7 proc.). Pozytywnie działania rządu ocenia nieco ponad 37 proc. respondentów (zdecydowanie tak – 5,7 proc., raczej tak – 31,7 proc.).

– W tej sprawie też wśród zwolenników rządu przeważają opinie życzliwe – zauważa prof. Orłowski. – A to oznacza, że w dużej mierze widzimy ekonomię przez polityczne okulary. Ale istnieje także dość spora grupa, która nie jest zainteresowana podawanymi przez różne media informacjami. Wyobrażenie o przyczynach zjawisk ekonomicznych kształtuje raczej na podstawie tego, czy wierzy, że będzie beneficjentem wprowadzanych przez rząd zmian. I dlatego to zwolennicy rządu bardziej skłonni są przymykać oczy na fakty – dodaje.

Ekonomista przyznaje jednak, że coraz więcej osób wydaje się być zdezorientowanych w trudnej sytuacji gospodarczej. Wskazuje na to choćby wysoki odsetek osób, które uważają, że rząd „raczej” nie chroni gospodarstw domowych przed drożyzną, wśród osób, które nie opowiadają się ani za opozycją, ani za władzą – 55 proc.