Darowizna na szczytny cel a ulga podatkowa

Jeśli w zeszłym roku przekazałeś darowiznę organizacji prowadzącej działalność pożytku publicznego, możesz skorzystać z podatkowej ulgi. Wykazujesz ją w zeznaniu, odpisując wydatki od dochodu. Nie wolno jednak odliczać kwot, które są zapłatą za jakąś usługę.

O ulgę zapytał jeden z naszych czytelników. Jego syn trenuje piłkę nożną w klubie działającym w formie stowarzyszenia. Czytelnik płaci co miesiąc prawie 200 zł. Trener powiedział mu, że jeśli na przelewie napisze „darowizna”, to będzie mógł odliczyć wpłaty w zeznaniu PIT. I dodał, że „wszyscy tak robią”. Czy faktycznie mogę skorzystać z ulgi? – pyta czytelnik.

Czytaj więcej:

Podatki

Ulga podatkowa tylko na własną darowiznę

Pro

Zacznijmy od przypomnienia, że ulga przysługuje tym, którzy wspierają organizacje prowadzące działalność pożytku publicznego. Przykładowo: fundacje, stowarzyszenia, hospicja, kluby, związki, bractwa. Obdarowany podmiot nie musi mieć statusu organizacji pożytku publicznego. Ale powinien realizować cele określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Są to m.in. działania charytatywne, podtrzymywanie tradycji narodowej, pomoc społeczna, ochrona i promocja zdrowia, a także wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej.

Bez ekwiwalentu

Klub, w którym trenuje syn czytelnika, najprawdopodobniej realizuje ostatni z wymienionych celów. Nie można jednak uznać, że zapłata za treningi jest darowizną. Wystarczy spojrzeć na jej definicję w kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 888 darowizna to bezpłatne świadczenie na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Bezpłatne, czyli nieekwiwalentne i bezinteresowne. Nie jest więc darowizną wpłata, za którą oczekujemy czegoś w zamian.

– Istotą darowizny jest bezinteresowność. Rodzic nie odliczy więc kwot, które są zapłatą za uczestnictwo jego dzieci w zajęciach. Za swoje świadczenie dostaje bowiem inne. Nie ma mowy o bezinteresowności – tłumaczy Monika Brzostowska, doradca podatkowy w kancelarii KiB.

Reasumując, czytelnik nie powinien odliczać wpłat na rzecz klubu. W razie dokładnej weryfikacji zeznania każdy urzędnik je zakwestionuje. Opisy na przelewach nic nie pomogą. O istocie czynności prawnej nie decyduje bowiem nazwa, tylko jej treść. Zapłata za usługi nie jest więc darowizną, mimo że ją tak nazwiemy.

Skarbówki nie przekona też argument, że „wszyscy tak robią”. Może ją za to zachęcić do przyjrzenia się rozliczeniom klubu i jego klientów.

Warunki ulgi

Oczywiście z ulgi można skorzystać, gdy wsparcie jest bezinteresowne. I są spełnione warunki formalne – darowizna jest dla organizacji prowadzącej działalność pożytku publicznego i mamy dowód wpłaty na jej konto.

Z ulgi skorzystają także honorowi dawcy krwi. A także ci, którzy dają darowizny na cele kultu religijnego. Chodzi m.in. o wsparcie przekazywane kościołom, związkom religijnym i kościelnym osobom prawnym (parafie, zakony) na budowę, remont czy wyposażenie.

Od dochodu można też odliczyć darowizny na odbudowę Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie.

Kolejny odpis przysługuje przedsiębiorcom: na darowizny dla szkół zawodowych. Odliczyć można np. meble lub komputery (niemające więcej niż 12 lat).

– Osoby fizyczne odliczają darowizny do 6 proc. dochodu – przypomina Monika Brzostowska.

Ulgę trzeba wykazać samodzielnie. Nie znajdziemy jej w wypełnionym przez skarbówkę zeznaniu w usłudze Twój e-PIT. Darowiznę najpierw wpisujemy w załączniku PIT/O, potem odliczamy od dochodu we właściwej deklaracji.

Dla szpitala bądź kościoła

W zeznaniu za 2022 r. można jeszcze odliczyć darowizny na przeciwdziałanie epidemii koronawirusa, np. dla szpitali, stacji pogotowia ratunkowego czy domów pomocy społecznej. Nie ma limitu, odpisujemy 100 proc. Ministerstwo Finansów w poradniku na swoich stronach internetowych przypomina jednak, że odliczymy jedynie darowizny przekazane do 31 maja 2022 r. Preferencja obowiązywała bowiem tylko do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii (a to nastąpiło 16 maja 2022 r.).

Bez limitu odliczamy też darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła. Trzeba je ofiarować kościelnej osobie prawnej, np. parafii albo Caritas diecezji. Z ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej wynika, że takie darowizny można odliczać bez ograniczeń. Potrzebne jest do tego sprawozdanie od obdarowanego, z którego wynika, że wsparcie zostało wykorzystane właśnie na działalność charytatywno-opiekuńczą. Należy je sporządzić w ciągu dwóch lat od darowizny.