Minister spraw zagranicznych Japonii: Stany to nasz wspólny główny sojusznik

"Rzeczpospolita": Jak ważna jest Polska i Grupa Wyszehradzka w polityce zagranicznej Japonii wobec UE?

Toshimitsu Motegi, minister spraw zagranicznych Japonii: Wizytę w Europie rozpocząłem od Słowenii, która w drugiej połowie roku obejmie prezydencję w UE oraz Bośni i Hercegowinie, będącej kluczem do stabilizacji na kontynencie. Następnie wziąłem udział w szczycie ministrów spraw zagranicznych oraz ministrów rozwoju państw grupy G7 w Wielkiej Brytanii. Na zakończenie przyjechałem do Polski, która aktualnie przewodzi Grupie Wyszehradzkiej. To pierwsza wizyta japońskiego ministra spraw zagranicznych w Polsce po trzyletniej przerwie. Polskę, ważny kraj Europy Środkowej, łączą z Japonią historycznie przyjazne relacje. W 2019 r. obchodziliśmy setną rocznicę nawiązania stosunków dyplomatycznych. Nasze kraje rozwijają w ramach partnerstwa strategicznego współpracę w wielu dziedzinach, m.in. polityki, gospodarki czy kultury.

Japonia przykłada także dużą wagę do współpracy z krajami Grupy Wyszehradzkiej i już od 2003 roku angażuje się w działania w ramach formatu „V4 + Japonia”. Zacieśnianie współpracy między Japonią i UE, w tym coraz silniej zaznaczającymi swoją obecność Polską oraz pozostałymi krajami Grupy Wyszehradzkiej, zyskuje na znaczeniu dla utrzymania i umacniania porządku międzynarodowego opartego na zasadach praworządności, charakteryzującego się wolnością i otwartością.

Co jest ważniejsze z perspektywy trzeciej potęgi świata w relacjach z Polską? Gospodarka, czy polityka?

Jedno i drugie. W Polsce działa ponad trzysta firm japońskich, które zatrudniają czterdzieści tysięcy osób. Po wejściu w życie w 2019 r. umowy o partnerstwie gospodarczym między Japonią i UE, wartość japońsko-polskiej wymiany handlowej wzrosła ok. 25% rok do roku, a jej dynamika utrzymała się także w czasie pandemii w 2020 r.

Czy z perspektywy geopolityki Polska i nasz region są dla Japonii ważne ze strategicznego punktu widzenia?

Zarówno Japonia, jak i Polska są także sojusznikami Stanów Zjednoczonych. Japonia i USA promują koncepcję wolnego i otwartego Indo-Pacyfiku, której celem jest budowa porządku międzynarodowego opartego na uniwersalnych wartościach i zasadach. Cieszy nas niedawne zatwierdzenie przez Radę Unii Europejskiej konkluzji w sprawie unijnej strategii współpracy w regionie Indo-Pacyfiku. Oczekujemy, że UE, przy aktywnym wsparciu ze strony Polski i Grupy Wyszehradzkiej, będzie aktywniej angażować się w zagadnienia regionu Indo-Pacyfiku. W tym roku Grupa Wyszehradzka obchodzi trzydziestolecie powstania, a spotkanie ministrów spraw zagranicznych w ramach formuły „V4 + Japonia” organizowane jest już po raz siódmy. Cieszę się na możliwość rozmów o perspektywach pogłębiania współpracy oraz budowy nowego porządku po pandemii koronawirusa.

Jakie są najważniejsze elementy polityki administracji prezydenta Bidena w świetle relacji japońsko-amerykańskich?

Sojusz z USA jest główną osią japońskiej dyplomacji oraz polityki bezpieczeństwa, stanowi też podstawę dla budowania międzynarodowego pokoju i dobrobytu w regonie Indo-Pacyfiku. Słowem kluczowym polityki zagranicznej administracji prezydenta Bidena jest jedność z sojusznikami. Nowe władze USA od samego początku stawiają na ścisłą współpracę ze swoimi sprzymierzeńcami. Jasno wyrażają także swoje stanowisko wobec realizacji koncepcji wolnego i otwartego Indo-Pacyfiku, zaangażowania w problemy globalne jak zmiany klimatu czy pandemia koronawirusa, jak również w kwestii relacji z Chinami, które dokonują prób siłowej zmiany status quo. Japonia współpracuje z administracją Bidena w ramach Japońsko-Amerykańskiej Komisji ds. Konsultacji w Kwestii Bezpieczeństwa z udziałem ministrów spraw zagranicznych oraz obrony obu krajów (tzw. format "2+2"). Rozwijamy także współpracę czterostronną z udziałem USA, Australii i Indii. W ten sposób chcemy budować koncepcję wolnego i otwartego Indo-Pacyfiku we współpracy z partnerami oraz umacniać sojusz z USA.

Co jest nowego w polityce amerykańskiej od początku tej prezydentury?

Administracji prezydenta Bidena zależy także na ponownym ożywieniu sojuszniczych relacji z Europą. Na przykład w marcu po raz pierwszy odbyły się rozmowy ministrów spraw zagranicznych w formacie „V4 + USA”. Natomiast w czerwcu Joe Biden odwiedzi Europę podczas swojej pierwszej podróży zagranicznej. Weźmie udział w szczycie G7 oraz NATO. Zarówno dla Japonii, jak i dla Europy, w tym Polski, ważne są silne relacje z USA, oparte na wzajemnym zaufaniu. Stwarza to możliwość współpracy w wielu dziedzinach i pozwala na aktywne angażowanie się na rzecz utrzymania i umacniania porządku międzynarodowego opartego na zasadach wolności i otwartości.