Abp Gądecki: Ludobójstwo Polaków na Wołyniu trzeba nazwać po imieniu

W piątek 7 lipca w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie rozpoczęły się kościelne obchody upamiętnienia 80. rocznicy rzezi wołyńskiej. Sprawowano liturgię słowa "Ojcze Nasz", w której uczestniczyli przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego abp Światosław Szewczuk i przewodniczący Konferencji Biskupów Rzymskokatolickich Ukrainy bp Witalij Skomarowski.

Orędzie w 80. rocznicę rzezi wołyńskiej

W czasie nabożeństwa ogłoszono i podpisane wspólne orędzie abp. Gądeckiego i Szewczuka. W tekście tym napisano, że "historia relacji między narodem polskim i ukraińskim jest pełna pięknych, dobrych i heroicznych czynów, ale, niestety, także trudnych i dramatycznych wydarzeń".

Czytaj więcej

Polityka

Łukasz Warzecha: Rocznica rzezi wołyńskiej. Został tylko tydzień

Pamięć o ofiarach zbrodni wołyńskiej to obowiązek państwa.

"Rosyjska agresja przeciwko Ukrainie rozpoczęta w 2014 r., która przybrała obecnie formę pełnoskalowej wojny, uświadamia nam na nowo, że pojednanie między naszymi narodami i współpraca wolnej Polski z wolną Ukrainą stanowią niezbędne warunki pokoju w naszej części Europy" - czytamy.

W orędziu biskupi podkreślili, że pojednanie nie jest łatwym procesem. "Wymaga wzniesienia się ponad zwykłą miarę sprawiedliwości, zwłaszcza ze strony tego, który w większym stopniu – często w sposób uzasadniony – czuje się ofiarą" - dodali.

Ponowny apel o godne upamiętnienie ofiar

Sygnatariusze zaznaczyli, że w pojednaniu "konieczne jest zaangażowanie wszystkich stron uwikłanych w konflikt" i że "pojednanie może być budowane tylko na prawdzie i sprawiedliwości". Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski i Zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego przypomnieli też deklarację Kościołów rzymsko- i greckokatolickiego w Polsce i na Ukrainie o pojednaniu z 28 czerwca 2013 r., w której apelowano do polskich i ukraińskich naukowców o dalsze badania oparte na źródłach i o "współdziałanie w wyjaśnianiu okoliczności tych przerażających zbrodni, jak również sporządzenie listy imion wszystkich, którzy ucierpieli". Dziesięć lat temu wskazywano na potrzebę "godnego upamiętnienia ofiar w miejscach ich śmierci i największego cierpienia".

Czytaj więcej

felietony

Jan Maciejewski: Gorsza śmierć

Widać nową jakość w polityce historycznej względem Wołynia.

Abp Gądecki: Nazwać ludobójstwo na Wołyniu bez eufemizmów

Podczas nabożeństwa liturgii Słowa przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki powiedział: - Przychodzimy z trudnym tematem przebaczenia za zbrodnie popełnione przed 80 laty na Wołyniu oraz z wielkim pragnieniem pojednania naszych narodów.

Dodał, że tylko prowadzeni przez Boga mogą dojść do prawdziwej jedności. - Tego jednak nie da się dokonać bez odniesienia do prawdy i bez nazwania zgodnie z życzeniem rodzin kresowych ludobójstwa polskiej ludności na Wołyniu po imieniu, bez uciekania się do półprawd i eufemizmów, typu "tragedia wołyńska", "zbrodnia wołyńska", "czystki etniczne" czy "akcja antypolska" - podkreślił abp Gądecki.

Czytaj więcej

Polityka

Mateusz Morawiecki o rzezi wołyńskiej: Mamy obowiązek znaleźć wszystkie ofiary

Nie spocznę dopóki ostatnia ofiara zbrodni wołyńskiej nie zostanie odszukana. To nasze obowiązki, nasza spuścizna, jesteśmy to winni wszystkim, którzy wtedy żyli i przeżyli, lub nie przeżyli tej hekatomby - mówił przebywający na Ukrainie, na terenach, na których dochodziło do rzezi wołyńskiej, premier Mateusz Morawiecki. Premier poinformował też, że w rejonie buczackim od kilku tygodni trwają poszukiwania ofiar rzezi wołyńskiej.

Przewodniczący KEP mówił, że prawda domaga się również pamięci o osobach innych narodowości będących ofiarami, "gdyż z rąk członków OUN i UPA oraz ukraińskiej policji pomocniczej i ukraińskich pułków policyjnych SS ginęli nie tylko Polacy, ale także Żydzi, Czesi, Ormianie, Romowie i sprawiedliwi Ukraińcy, którzy ratowali Polaków". - Poza tym, ludobójstwo miało miejsce nie tylko na Wołyniu, ale też na Polesiu, Lubelszczyźnie oraz w Małopolsce Wschodniej, czyli w dawnych województwach: lwowskim, stanisławowskim i tarnopolskim. Z kolei czas jego trwania nie przypada tylko na rok 1943, ale na lata 1939-1947 - zaznaczył duchowny.

- Dla skutecznego i trwałego procesu pojednania prawda o tym ludobójstwie powinna znaleźć miejsce w programach edukacyjnych Polski i Ukrainy - powiedział abp Gądecki.

Rzeź wołyńska. Apel ws. ekshumacji i pochówków ofiar

- Zwracamy się ze stanowczym apelem przede wszystkim do prezydentów i premierów oraz władz parlamentarnych Ukrainy i Polski w sprawie godnych pochówków wszystkich ofiar ludobójstwa, poprzedzonych ekshumacjami ciał zamordowanych. Pochówki te powinny mieć charakter religijny, zgodny z wyznaniem i obrządkiem ofiar - oświadczył.

- Wyrażamy sprzeciw wobec gloryfikacji ukraińskich nacjonalistów członków OUN i UPA - dodał przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.

Rzeź wołyńska i brak ekshumacji

11 lipca obchodzona będzie 80. rocznica tzw. krwawej niedzieli, czyli kulminacji rzezi wołyńskiej, masowego ludobójstwa dokonanego na Polakach przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów Stepana Bandery (OUN-B), Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) oraz ukraińską ludność cywilną.

W wyniku zbrodniczych działań ukraińskich nacjonalistów na Wołyniu i w Galicji Wschodniej zginęło ok. 100 tys. Polaków. Działacze polskich organizacji kresowych w większości przypadków bez powodzenia starali się o ekshumacje ofiar rzezi. Niedawno strona ukraińska wydała zgodę na podjęcie przez polską fundację prac poszukiwawczych w jednym miejscu - w miejscowości Puźniki na Podolu, w dawnym województwie tarnopolskim.