Bezrobocie zniknęło, teraz brakuje rąk do pracy

W 2004 r., gdy Polska wchodziła do europejskiej wspólnoty, sytuacja na rynku pracy była zła: bezrobocie szalało, co piąty dorosły Polak bezskutecznie szukał pracy, a liczba osób biernych zawodowo biła rekordy. Dziś bezrobocia praktycznie nie ma, płace podwoiły się, a mało kto ucieka z kraju za chlebem. Odwrotnie – sami przyjmujemy imigrantów zarobkowych. W ciągu niespełna dwóch dekad polski rynek pracy przeszedł ogromną zmianę. Pytanie, czy bylibyśmy w tym samym miejscu, gdyby nie integracja z UE?

Eksportowy boom

Według ekspertów członkostwo w UE przyczyniło się do szybszego tempa rozwoju naszej gospodarki, a tym samym poprawy na rynku pracy. – Dzięki temu, że staliśmy się częścią wspólnego rynku, znacząco zostały ograniczone bariery w handlu międzynarodowym, a nasze firmy mogły rozwinąć skrzydła w eksporcie, i to coraz bardziej przetworzonych produktów – zaznacza Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich.

– Łatwiej im było znaleźć kontrahentów, nowe rynki zbytu, poszerzały się możliwości wdrażania nowoczesnych technologii, z czasem zyskaliśmy na znaczeniu w globalnym łańcuchu dostaw i możliwości uzyskiwania wyższych marż. To przyczyniło się do tworzenia dodatkowego popytu na pracę w Polsce. Firmy potrzebowały pracowników, by realizować zagraniczne zamówienia – wyjaśnia Kozłowski.

Wymierne efekty

Efekt dostępu do jednolitego rynku można policzyć. – Analizy Komisji Europejskiej pokazują, że co siódme miejsce pracy w Polsce jest związane z wymianą handlową UE z innymi krajami. To blisko 2,3 mln miejsc pracy – mówi Andrzej Kubisiak, wiceszef Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Czytaj więcej

Gospodarka

Co Polska ma z Unii? Wbrew sceptykom zyski idą w biliony

„Rzeczpospolita" rozpoczyna cykl „Co Polska ma z Unii", w którym pokażemy, jak dużo w poszczególnych dziedzinach kraj zyskał na Wspólnocie.

– Obliczalny jest też bezpośredni wpływ funduszy unijnych na rynek pracy – dodaje Kubisiak. Z raportu dla Ministerstwa Funduszu i Polityki Regionalnej wynika, że w 2020 r. liczba osób pracujących była o 523 tys. większa niż w hipotetycznym scenariuszu bez napływu środków europejskich. Fundusze przede wszystkim wspomagają inwestycje, co dynamizuje choćby rynek budowlany. Wiele dotacji trafiło też do firm, które spożytkowały je na nowe technologie, badania i rozwój czy podniesienie kwalifikacji załogi.

Produktywność rośnie

Nie bez znaczenia jest napływ inwestycji zagranicznych. Bez integracji z UE niemieckie czy amerykańskie koncerny zapewne by u nas się pojawiały. Przyciąga je m.in. duży rynek zbytu i niskie koszty pracy. Dzięki akcesji i dostosowaniu do wymogów wartości i prawa unijnego zwiększyła się ochrona prawna i gwarancje bezpieczeństwa dla inwestycji zagranicznych, stąd ich liczba może być wyraźnie większa. Obecnie firmy za kapitałem zagranicznym zatrudniają ponad 2 mln osób, a ich wpływ na przepływ know-how i nowych technologii jest znaczny.

Jak członkostwo w UE wpłynęło na wynagrodzenia? Tu sprawa nie jest taka prosta. – Kanał handlu i inwestycji wpływa na wzrost podaży pracy, niewątpliwie tworzy miejsca pracy, a w krajach, które startują z niskiego poziomu kosztów pracy, powoduje konwergencję, dosyć szybkie nadganianie poziomu nominalnych płac – mówi Paweł Wojciechowski, główny ekonomista Pracodawców RP. – Ale najważniejszy jest wzrost produktywności, wydajności pracy. We Włoszech to nie zagrało, ale w Polsce tak – zaznacza.

Czytaj więcej

Gospodarka

Poza Unią bylibyśmy zdecydowanie biedniejsi

Nieskrępowany dostęp do ogromnego europejskiego rynku towarów, usług, kapitału i pracy, wystawienie polskich firm na silniejszą konkurencję oraz napływ inwestycji – to zawdzięczamy UE.

Z badań „Salary Catch-Up Index" prowadzonych przez Grant Thornton wynika, że przepaść wynagrodzeń w Polsce i krajach zachodnich nadal jest potężna, nawet po uwzględnieniu różnic w cenach Polska jest na ósmym miejscu od końca pod względem poziomu płac. Jednocześnie jest lepiej niż przed integracją. Wtedy nominalna pensja w Polsce była równa 20 proc. średniej w UE, obecnie to 33 proc.