Nowe standardy dla funduszy inwestycyjnych

Poprzednie pakiety zmian regulacyjnych nie do końca zrealizowały zakładane cele, ale skomplikowały działalność TFI i relacje z klientami. Tymczasem szlifowany jest kolejny pakiet, któremu krajowa branża funduszy inwestycyjnych się sprzeciwia.

Publikacja: 18.06.2024 04:30

Nowe standardy dla funduszy inwestycyjnych

Nowe standardy dla funduszy inwestycyjnych

Foto: Shutterstock

Kolejny pakiet unijnych przepisów dotyczących funkcjonowania i oferowania produktów inwestycyjnych może oznaczać m.in. jeszcze silniejszą koncentrację rynku TFI wokół grup bankowych. Część kapitału z TFI może też powędrować do zagranicznych ETF-ów.

W maju 2023 r. Komisja Europejska zaproponowała zaktualizowany pakiet Retail Investment Strategy, który zmienia istniejące przepisy i dyrektywy, w tym MiFID II, UCITS, IDD i PRIIP1. Proponowane przepisy mają objąć większość produktów inwestycyjnych, zaś poprawki są obecnie dyskutowane przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej. Dokładny kształt regulacji jest jeszcze w fazie dyskusji, ale już wiadomo, że mogą mocno wpłynąć na krajowy rynek funduszy, zarówno jeśli chodzi o twórców, jak i dystrybutorów produktów inwestycyjnych. Przepisy mają obejmować przede wszystkim częściowy zakaz zachęt, czyli świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych wypłacanych dystrybutorom przez TFI, zarządzanie i dystrybucję produktów finansowych zgodnie z zasadą dobrego stosunku jakości do ceny czy podniesienie jakości informacji przekazywanych inwestorom i zwiększenie ich zdolności do podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych – tłumaczą autorzy raportu opracowanego przez McKinsey & Company.

Czytaj więcej

Fundusz wesprze ekspansję za granicą

Polski rynek nie jest przygotowany na przepisy UE

Eksperci zwracają jednocześnie uwagę na ogromne różnice w rozwoju rynku polskiego i zachodnich – krajowy rynek jest sporo mniejszy, a do tego popularność funduszy inwestycyjnych znacznie niższa niż średnio w Unii Europejskiej. Co więcej, wprowadzenie powyższych zmian może oznaczać dalszą koncentrację rynku wokół towarzystw należących do bankowych grup kapitałowych.

Polskie społeczeństwo jest mniej aktywne na rynkach kapitałowych w porównaniu z resztą Europy oraz Stanami Zjednoczonymi – oceniają autorzy raportu. Komisja Europejska w uzasadnieniu propozycji nowelizacji regulacji podkreśliła znacząco niższą wartość aktywów finansowych gospodarstw domowych w Unii Europejskiej względem Stanów Zjednoczonych. Wartość aktywów finansowych per capita w Polsce jest trzykrotnie niższa niż średnia w UE. Wśród polskich gospodarstw domowych zdecydowanie dominują defensywne aktywa finansowe, takie jak depozyty, które stanowią około 50 proc. portfeli, tymczasem w Europie to około 30 proc.

Do tego fundusze emerytalne oraz ubezpieczenia na życie mają w Polsce ponadtrzykrotnie niższy udział w strukturze aktywów finansowych, a fundusze inwestycyjne stanowią zaledwie 4 proc. względem 10 proc. w Unii Europejskiej.

Czytaj więcej

Tomasz Bursa, wiceprezes OPTI TFI: Lepsza szybka korekta

Jak przypominają eksperci McKinsey & Company, w bardziej restrykcyjnej formie od pakietu proponowanego przez Komisję Europejską zostały wprowadzone przepisy skłaniające do ograniczenia zachęt w Wielkiej Brytanii (2013 r.) i Holandii (2014 r.), natomiast ani wielkość, ani udział funduszy inwestycyjnych w całkowitych aktywach finansowych gospodarstw domowych nie uległy znaczącej zmianie. Istotnie wzrósł za to udział instrumentów pasywnych (w tym ETF) w portfelach (w Wielkiej Brytanii z 10 proc. do 28 proc., a w Holandii z 9 proc. do 13 proc.).

Co więcej, przepisy wpłynęły na zmiany w modelu rozliczeń między stronami – wprowadzono szereg nowych opłat dla klientów (m.in. za dostęp do platform, doradztwo i opłaty serwisowe). Mimo to przepisy doprowadziły do obniżenia marży firm inwestycyjnych.

Unijne regulacje maja chronić klientów indywidualnych

Według raportu McKinsey & Company planowane regulacje mają za zadanie chronić klientów indywidualnych, ale też wyznaczą nowe standardy dla TFI i dystrybutorów. Dzięki proponowanym rozwiązaniom konsumenci powinni otrzymywać porady inwestycyjne, lepiej dopasowane nie tylko do ich wiedzy o rynkach finansowych czy preferencji ryzyka, ale także do pozostałych składników ich majątku. Regulacje mogą też ograniczyć sprzedaż produktów wysokokosztowych poprzez wprowadzenie benchmarków stosunku jakości do ceny produktów.

Czytaj więcej

Fundusze mieszane mogą się popisać

Jednocześnie – zauważają autorzy raportu – regulacje mogą wywołać istotne zmiany na rynku zarządzania aktywami. Ograniczenie zachęt i przejście na model wypłaty dywidend mogą potencjalnie spowodować zmniejszenie dostępności usług doradztwa inwestycyjnego dla klientów indywidualnych lub zastąpienie go przez robodoradztwo. Kolejnym efektem może być ograniczenie oferty produktów i jej zmiana w kierunku instrumentów pasywnych (głównie zagranicznych ETF-ów). Nie można wykluczyć także wprowadzenia przez dystrybutorów nowych opłat dla klientów indywidualnych, podobnie jak w Wielkiej Brytanii i Holandii.

Komisja Europejska wymienia kilka głównych przyczyn niewielkiej aktywności inwestorów indywidualnych na rynkach finansowych. Jedną z nich jest niski poziom wiedzy finansowej w Unii. Jedynie 18 proc. mieszkańców UE cechuje się wysokim poziomem wiedzy finansowej. Do tego poziom zaufania do doradztwa inwestycyjnego w Unii jest niski i to pomimo wprowadzenia definicji i standardów doradztwa w ramach MiFID II.

Kolejny pakiet unijnych przepisów dotyczących funkcjonowania i oferowania produktów inwestycyjnych może oznaczać m.in. jeszcze silniejszą koncentrację rynku TFI wokół grup bankowych. Część kapitału z TFI może też powędrować do zagranicznych ETF-ów.

W maju 2023 r. Komisja Europejska zaproponowała zaktualizowany pakiet Retail Investment Strategy, który zmienia istniejące przepisy i dyrektywy, w tym MiFID II, UCITS, IDD i PRIIP1. Proponowane przepisy mają objąć większość produktów inwestycyjnych, zaś poprawki są obecnie dyskutowane przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej. Dokładny kształt regulacji jest jeszcze w fazie dyskusji, ale już wiadomo, że mogą mocno wpłynąć na krajowy rynek funduszy, zarówno jeśli chodzi o twórców, jak i dystrybutorów produktów inwestycyjnych. Przepisy mają obejmować przede wszystkim częściowy zakaz zachęt, czyli świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych wypłacanych dystrybutorom przez TFI, zarządzanie i dystrybucję produktów finansowych zgodnie z zasadą dobrego stosunku jakości do ceny czy podniesienie jakości informacji przekazywanych inwestorom i zwiększenie ich zdolności do podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych – tłumaczą autorzy raportu opracowanego przez McKinsey & Company.

Finanse
Powódź a kredyty i podatki. Czy będzie można je zawiesić?
Finanse
Miliardy Rosji ukryte za granicą. Naprawdę są poza zasięgiem sankcji?
Finanse
Ile kosztowałyby igrzyska olimpijskie w Polsce?
Finanse
Obligacje detaliczne z rekordem sprzedaży
Materiał Promocyjny
Wpływ amerykańskich firm na rozwój polskiej gospodarki
Finanse
TFI przyciągają gotówkę