Jak wskazują eksperci Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) w 2023 roku Polska była drugim, zaraz po Chinach, partnerem handlowym Ukrainy. Jednocześnie skomplikowała się sytuacja polskich eksporterów obecnych na ukraińskim rynku. Pojawiły się nowe ryzyka, a jednym z najważniejszych jest obawa polskich przedsiębiorców o wypłacalność ukraińskich kontrahentów. Odpowiedzią na ten problem są gwarancje i akredytywy bankowe oferowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) przy wykorzystaniu rządowego programu Finansowe Wsparcie Eksportu.
Czytaj więcej
Obowiązuje już znowelizowana ustawa o ubezpieczeniach gwarantowanych przez Skarb Państwa, która umożliwia KUKE ponownie obejmowanie ochroną inwestycji polskich firm na Ukrainie, pomimo że trwa tam wojna.
Jak podkreślają specjaliści polskiego banku rozwoju wojna wywołana przez rosyjską agresję zmieniła kierunki ukraińskiego importu. Doprowadziło to do skokowego wzrostu znaczenia unijnych partnerów handlowych Ukrainy. W 2023 r. wartość unijnego eksportu na Ukrainę wzrosła do 39 mld euro i była większa o 29,8 proc. w porównaniu do 2022 r. Według Eurostatu na wzroście eksportu do Ukrainy najbardziej skorzystała polska gospodarka, która ze sprzedażą na poziomie 11,4 mld euro stała się dla gospodarki znad Dniepru największym partnerem handlowym. Z drugiej strony na Ukrainę trafia 3,2 proc. wartości polskiego eksportu. Ukraina jest więc liczącym się, ale nie strategicznym kierunkiem ekspansji polskich firm. Jednak jak zauważają eksperci BGK bezpośrednie sąsiedztwo, solidna marka polskich produktów, czy potrzeby Ukrainy związane z odbudową wskazują na potencjał do dalszych wzrostów wartości polskiego eksportu w tym kierunku.
Ryzyka w handlu z Ukrainą
Oczywistą barierą w zwiększaniu ekspansji jest wojna. Jednak na Ukrainie obecne są ryzyka, które w krajach rozwiniętych występują w znacznie mniejszym stopniu. Dużym wyzwaniem jest poziom korupcji. Ukraina w rankingu Corruption Perceptions Indeks zajmuje dopiero 104 miejsce. Z kolei w Indeksie Wolności Gospodarczej nisko oceniono skuteczność ukraińskich sądów. Poważnym ryzykiem z punktu widzenia polskich eksporterów jest też dotrzymanie terminów płatności czy wręcz niewypłacalność ukraińskich kontrahentów związana z intensyfikacją działań wojennych. Według klasyfikacji ryzyka według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), Ukraina posiada najwyższy, siódmy poziom w skali ryzyka.
Czytaj więcej
Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych i Oszczadbank będą wspólnie wspierać inwestycje polskich firm na Ukrainie i ich udział w odbudowie kraju naszych wschodnich sąsiadów.
Pytanie, czy i jak przedsiębiorcy mogą zabezpieczyć płatności za dostarczone towary? Jedną z możliwości są uruchomione przez rząd instrumenty gwarancyjne w programie Finansowe Wsparcie Eksportu. Korzystając z programu Bank Gospodarstwa Krajowego udziela akredytyw eksportowych ubezpieczonych przez KUKE (Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych). Od początku wojny BGK zabezpieczył w sumie 26 projektów eksportowych na Ukrainę na łączną kwotę pond 23,7 mln zł. Z gwarancji BGK korzystają najczęściej firmy specjalizujące się w wysyłce na Ukrainę m.in. paliw samochodowych, tworzyw sztucznych i chemii gospodarczej.
Nowa odsłona gwarancji eksportowych
Ukraiński rynek wymaga zatem elastycznego podejścia. Aby podnieść atrakacyjność oferty instrumentów wsparcia eksportu, do gamy produktów BGK włączono gwarancję zapłaty pod regwarancję banków ukraińskich. - Uzupełnienie Rządowego Programu Finansowe Wspieranie Eksportu o gwarancje płatności wystawiane w ryzyko banków importerów jest korzystne dla polskich firm działających na rynku ukraińskim, ale też w Gruzji, Kazachstanie czy Uzbekistanie. Na tych rynkach dominują rozliczenia eksportu oparte o gwarancje bankowe, a tamtejszych importerów trudno jest przekonać do popularnych na zachodzie akredytyw. Dlatego włączenie gwarancji do oferty BGK zwiększy konkurencyjność polskich przedsiębiorców na tych rynkach. Jest to szczególnie ważne dla firm skoncentrowanych dotychczas na Rosji i Białorusi, które szukają teraz nowych kierunków ekspansji - wyjaśnia Karol Jakubaszek, menadżer Biura Relacji Finansowania Handlu w BGK.
Bank udzielił już pierwszej gwarancji po zmianie. Otrzymała ją firma Vaco Retail sprzedająca na Ukrainę preparaty biobójcze i repelenty do użytku domowego. Wartość gwarancji przekroczyła 2 mln zł. Vaco Retail korzysta też z ubezpieczenia KUKE dla transakcji eksportowych.
