GUS podał dane o inflacji w marcu. Niższa niż się spodziewano

Jak oszacował wstępnie GUS, wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI), główna miara inflacji w Polsce, wzrósł w marcu o 1,9 proc. rok do roku po zwyżce o 2,8 proc. w lutym i 3,7 proc. w styczniu. Ankietowani przez „Rzeczpospolitą” ekonomiści przeciętnie spodziewali się wyniku na poziomie 2,1 proc.

Inflacja w marcu poniżej celu NBP

Narodowy Bank Polski ma za zadanie utrzymywać inflację na poziomie 2,5 proc. rocznie, tolerując przejściowe odchylenia o 1 pkt proc. w każdą stronę. W marcu po raz pierwszy od lutego 2021 r. inflacja znalazła się poniżej tego celu. Poniżej 2 proc. była poprzednio dokładnie pięć lat temu, w marcu 2019 r.

Do ostrego spadku inflacji w ostatnich miesiącach w największym stopniu przyczynia się normalizacja cen żywności. W marcu żywność i napoje bezalkoholowe podrożały jedynie o 0,2 proc. rok do roku, najmniej od stycznia 2016 r., po 2,7 proc. w lutym. Wyhamowanie wzrostu cen żywności w ujęciu rok do roku to w pewnej mierze skutek wysokiej bazy odniesienia sprzed roku. Na to jednak nakładają się bieżące tendencje związane z sytuacją na globalnym rynku surowców rolnych oraz konkurencją sieci handlowych w Polsce. Konsekwencją tych zjawisk jest to, że w marcu ceny żywności były o 0,2 proc. niższe niż w lutym, gdy z kolei były o 0,4 proc. niższe niż w styczniu. Takiej przeceny żywności w tym okresie roku nie było w Polsce co najmniej od 2010 r.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Ludwik Kotecki z RPP: Inflacja może wzrosnąć już w kwietniu-czerwcu

Choć inflacja konsumencka jest niska w lutym-marcu, może wzrosnąć do 7-8 proc. rok do roku lub nawet nieco wyżej w kwietniu-czerwcu – ostrzega członek Rady Polityki Pieniężnej (RPP) Ludwik Kotecki.

Ceny nośników energii zmalały w marcu o 2,6 proc. rok do roku po zniżce o 3 proc. w lutym. Paliwa do prywatnych środków transportu potaniały o 4,5 proc. rok do roku po 6,4 proc. w lutym. Jak zauważyli na X. (dawniej Twitter) ekonomiści z ING Banku Śląskiego, do spadku inflacji o 14 pkt proc. od marca 2023 r. w największym stopniu przyczyniły się właśnie tendencje w zakresie cen nośników energii, paliw i żywności.

Na podstawie tych danych ekonomiści szacują (oficjalne dane opublikuje w połowie kwietnia NBP), że tzw. inflacja bazowa, nie obejmująca cen nośników energii, paliw i żywności, wyniosła w marcu około 4,6-4,7 proc. rok do roku po 5,4 proc. w lutym. To oznacza, ze ta część inflacji, na którą największy wpływ ma krajowa polityka pieniężna, pozostaje wciąż wyraźnie powyżej celu NBP. I to, jak wskazuje większość prognoz, jeszcze długo się nie zmieni. Inflację bazową napędza bowiem obecnie przede wszystkim wzrost cen usług najbardziej wrażliwych na koszty pracy.

Inflacja w Polsce pójdzie w górę?

W kolejnych miesiącach inflacja CPI prawdopodobnie pójdzie w górę, ale nie tak mocno, jak jeszcze niedawno oczekiwali ekonomiści. Z początkiem kwietnia z zera do 5 proc. wraca stawka VAT na podstawowe artykuły żywnościowe. Gdyby sklepy w całości przełożyły ten wzrost podatku na ceny, inflacja tylko z tego tytułu byłaby o około 1 pkt proc. wyższa niż w marcu. Ale „wojna cenowa” dyskontów czyni taki scenariusz mało prawdopodobnym. Największe sieci handlowe już poinformowały, że w ogóle cen nie zmienią. - Zwyżki CPI powinny się utrzymać w granicach celu do lipca. Po wzroście stawki VAT na żywność kolejne wyniki będą zbliżone do ok. 3 proc. – uważa Jakub Rybacki, ekonomista z Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Nie brakuje jednak niższych prognoz.

W lipcu do wzrostu inflacji przyczyni się prawdopodobne odmrożenie cen nośników energii. Ale o ile jeszcze niedawno ekonomiści przypuszczali, że mogłoby to podbić zwyżki CPI do nawet 8 proc. rok do roku, w obecnym otoczeniu sądzą raczej, że na koniec roku inflacja będzie w okolicy 5 proc. lub nawet niżej. Przykładowo, ekonomiści z PKO BP w zaktualizowanym niedawno scenariusz makroekonomicznym dla polskiej gospodarki oceniają, że w całym IV kwartale inflacja będzie wynosiła średnio 4,2 proc.