Coraz lepsze nastroje w polskich domach. GUS: To już siódma zwyżka z rzędu

W maju już siódmy miesiąc z rzędu poprawiły się nastroje w gospodarstwach domowych. Strach przed bezrobociem jest w zaniku, a konsumenci odzyskują skłonność do dużych wydatków.

Publikacja: 24.05.2023 12:24

Coraz lepsze nastroje w polskich domach. GUS: To już siódma zwyżka z rzędu

Foto: Adobe Stock

Jak podał w środę GUS, tzw. bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej (BWUK), który odzwierciedla oceny i oczekiwania gospodarstw domowych dotyczące ich sytuacji finansowej oraz stanu gospodarki, a także ich skłonność do dokonywania ważnych zakupów, wzrósł w maju do -29,9 pkt z -32,2 pkt w kwietniu. To już jego siódma zwyżka z rzędu.

Nastroje konsumentów są wciąż gorsze niż w lutym 2022 r. - ostatnim miesiącu, zanim atak Rosji na Ukrainę uruchomił falę pesymizmu w gospodarstwach domowych. Różnica jest już jednak niewielka. A jeszcze w październiku ub.r. BWUK wynosił -45,5 pkt, najmniej w ponad 22-letniej historii badań nastrojów konsumentów.

Patrząc w szerszej perspektywie, nastroje konsumentów są wciąż dość słabe. W kilku latach poprzedzających pandemię BWUK był powyżej zera, co oznacza, że więcej gospodarstw domowych raportowało pozytywne zmiany swojej sytuacji finansowej niż zmiany negatywne. Covid-19 mocno nastroje popsuł, a od jesieni 2021 r. negatywnie zaczęła na nie wpływać przyspieszająca inflacja. Z drugiej strony, konsumenci wyjątkowo szybko odzyskują zaufanie do gospodarki. W ciągu siedmiu miesięcy BWUK wzrósł o ponad 15 pkt, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej w tak krótkim czasie.

Czytaj więcej

Gospodarka pozostaje nadal w dołku. Najnowsze dane rozczarowały

W majowych wynikach badań nastrojów konsumentów uwagę zwraca wyraźna poprawa ich ocen dotyczących zmian sytuacji w gospodarce, zarówno przeszłej, jak i oczekiwanej. Gospodarstwa domowe w lepszych barwach widzą też zmiany swojej sytuacji finansowej oraz jej perspektywy. To zaś przełożyło się na drugi z rzędu wzrost ich skłonności do dokonywania ważnych zakupów (auto, urządzenia RTV i AGD). W poprzednich miesiącach ta składowa BWUK wahała się to w górę, to w dół, choć cały wskaźnik nastrojów konsekwentnie rósł. Towarzyszył temu spadek popytu konsumpcyjnego w gospodarce, w tym załamanie sprzedaży detalicznej towarów, szczególnie zaś dóbr trwałego użytku. W maju apetyt gospodarstw domowych znalazł się na poziomie najwyższym od roku.

Jeszcze bardziej niż BWUK wzrósł w maju wyprzedzający wskaźnik ufności konsumenckiej (WWUK), który mierzy oczekiwania gospodarstw domowych dotyczące stanu ich finansów, gospodarki ogółem oraz koniunktury na rynku pracy w perspektywie 12 miesięcy. Znalazł się w tym miesiącu na najwyższym od października 2021 r. poziomie -15,3 pkt, po -19,7 pkt w kwietniu. W przeszłości to bieżący wskaźnik był zwykle wyżej niż wskaźnik wyprzedzający. To, że od mniej więcej dwóch lat jest inaczej, a różnica się jeszcze pogłębia, tłumaczyć można m.in. dobrą koniunkturą na rynku pracy. Dzięki niej gospodarstwa domowe uważają bieżące trudności finansowe, spowodowane inflacją, za przejściowe.

Czytaj więcej

Dramatycznie złe dane o sprzedaży detalicznej. Polacy nie mają za co kupować

Tę hipotezę wspiera kolejny wyraźny wzrost składowej WWUK, która wyraża poczucie pewności zatrudnienia. W maju znalazła się ona najwyżej od września 2021 r. i jest zdecydowanie wyżej niż w pandemicznym 2020 r. Obecnie tylko 30,4 proc. gospodarstw domowych spodziewa się w horyzoncie 12 miesięcy wzrostu poziomu bezrobocia. W kwietniu ten odsetek przekraczał 36 proc., a jeszcze pod koniec ub.r. - 50 proc. Nawet w 2019 r., jeszcze przed wybuchem pandemii Covid-19, przewyższał 20 proc.

Jedną z przyczyn tych optymistycznych ocen sytuacji na rynku pracy może być to, że gospodarka – jak oceniają ekonomiści – minęła już dno spowolnienia gospodarczego, a nie poskutkowało to wzrostem stopy bezrobocia. Trudno więc oczekiwać, aby nastąpiło to w warunkach ożywienia. Do poprawy nastrojów konsumentów ogółem przyczynia się też malejąca inflacja.

Szczegółowe wyniki badań GUS (nie wszystkie są bezpośrednio brane pod uwagę w konstrukcji głównych wskaźników nastrojów) sugerują, że oczekiwania inflacyjne gospodarstw domowych w maju ponownie się mocno obniżyły. Nieco ponad 42 proc. konsumentów ocenia obecnie, że w najbliższych 12 miesiącach ceny będą rosły tak samo lub szybciej niż w poprzednich 12 miesiącach. W kwietniu odsetek ten przekraczał 46 proc. Niższy niż w maju był poprzednio w 2017 r. Według wyliczeń ekonomistów z mBanku, oczekiwania konsumentów są spójne z inflacją na poziomie około 10 proc. rocznie.

Majowe wyniki badania konsumentów wpisują się w oczekiwania większości ekonomistów, że w najbliższych miesiącach rozpocznie się odbicie wydatków konsumpcyjnych, które w IV kwartale ub.r. zmalały o 1,1 proc. rok do roku, a w I kwartale br. prawdopodobnie o około 3 proc. rok do roku. W kwietniu wprawdzie sprzedaż detaliczna towarów zmalała w ujęciu realnym (w cenach stałych) o 7,3 proc. rok do roku, tak samo jak w marcu, co sugeruje, że konsumencka recesja nie odpuszcza. Ale te dane, nie obejmujące usług, wyolbrzymiają skalę załamania popytu konsumpcyjnego. Są też pod wpływem wysokiej bazy odniesienia sprzed roku, gdy sprzedaż towarów - zwłaszcza pierwszej potrzeby - wzrosła w związku z napływem uchodźców z Ukrainy.

Jak podał w środę GUS, tzw. bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej (BWUK), który odzwierciedla oceny i oczekiwania gospodarstw domowych dotyczące ich sytuacji finansowej oraz stanu gospodarki, a także ich skłonność do dokonywania ważnych zakupów, wzrósł w maju do -29,9 pkt z -32,2 pkt w kwietniu. To już jego siódma zwyżka z rzędu.

Nastroje konsumentów są wciąż gorsze niż w lutym 2022 r. - ostatnim miesiącu, zanim atak Rosji na Ukrainę uruchomił falę pesymizmu w gospodarstwach domowych. Różnica jest już jednak niewielka. A jeszcze w październiku ub.r. BWUK wynosił -45,5 pkt, najmniej w ponad 22-letniej historii badań nastrojów konsumentów.

Pozostało 88% artykułu
Dane gospodarcze
Nastroje polskich konsumentów znów gorsze. I to mimo najlepszej sytuacji finansowej
Dane gospodarcze
Inflacja w Rosji traci hamulce. Najszybciej drożeje żywność
Dane gospodarcze
Produkcja budowlano-montażowa w Polsce dużo gorzej od prognoz. Są nowe dane GUS
Dane gospodarcze
Członek RPP rewiduje stanowisko ws. obniżki stóp procentowych
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Dane gospodarcze
Trzy kraje w UE z wyższą inflacją niż Polska. Energia drożeje wyjątkowo mocno