Nawalny znów jest sądzony

Od początku lata setki, jeśli nie tysiące, osób w różny sposób związanych z opozycją zostało osądzonych, zmuszonych do emigracji, odebrano im prawo do startu w najbliższych wyborach parlamentarnych, wyrzucono z pracy czy po prostu pobito je lub zastraszono.

Represje nie ominęły siedzącego już od stycznia w łagrze samego lidera opozycji Aleksieja Nawalnego. Komitet Śledczy – który według rosyjskiego prawa zajmuje się najcięższymi przestępstwami – formalnie oskarżył go w środę o „stworzenie organizacji naruszającej prawa obywateli i ich nietykalność", czyli słynnej Fundacji do Walki z Korupcją. Nawalny, który odsiaduje dwa lata i osiem miesięcy, może zostać teraz skazany na kolejne trzy. Jego brat Oleg już został skazany (choć pod innymi zarzutami) na rok w zawieszeniu.

Kradł, chował, legalizował

Jednocześnie dwaj najbliżsi współpracownicy opozycjonisty Leonid Wołkow i Iwan Żdanow zostali oskarżeni o „okazywanie usług finansowych przeznaczonych dla finansowania organizacji ekstremistycznej". Teraz grozi im do ośmiu lat.

– Prawa wyborcze naruszał, od służby w armii uchylał się, decyzji sądów nie wykonywał, pieniądze chował, pieniądze kradł, pieniądze legalizował i co tam jeszcze – wyliczał Żdanow wszystkie oskarżenia, pozwy i wyroki, jakie na niego spadły. Od razu przyznał, że pogubił się już w tym. Obaj z Wołkowem zdążyli wyjechać za granicę, ale w rosyjskim więzieniu znalazł się ojciec Żdanowa pod dziwacznymi zarzutami.

Chaos próbował uporządkować Wołkow, który podliczył, ile teraz spraw karnych toczy się przeciw niemu, Żdanowowi i Nawalnemu (oskarżani są wspólnie). „Obecnie prowadzone są naraz cztery sprawy karne związane ze zbieraniem pieniędzy (na działalność Fundacji Nawalnego – red.). 150 (!) śledczych do spraw specjalnych na cały etat zajmuje się tylko tym od dwóch lat. W każdej ze spraw napisano setki, jeśli nie tysiące, tomów akt; przeprowadzono setki, jeśli nie tysiące, działań śledczych; przesłuchano setki, jeśli nie tysiące, osób" – podsumował.

Ekipa Nawalnego nie poddaje się. W zeszłym tygodniu ogłosiła, że znów zbiera pieniądze na działalność, czyli śledztwa w sprawach o korupcję kremlowskiej elity. To właśnie spowodowało oskarżenie ich o finansowanie ekstremistycznej działalności oraz kolejne zarzuty wobec opozycjonisty.

Władza mści się też na innych. Z wyjątkową zajadłością atakowana jest szefowa niezależnego Zrzeszenia Lekarzy Anastasia Wasiliewna – nie tyle jednak za to, że leczyła Nawalnego, ile za żądanie wypełniania obietnic hojnie dawanych przez władze lekarzom walczącym z pandemią (np. wypłacania premii).

Klozetowy symbol

Jednocześnie szybko rośnie liczba „ekstremistów i terrorystów" odnotowywanych przez władze. Formalnie zajmuje się tym Rosfinmonitoring (Służba Monitoringu Finansowego), gdyż osoby uznane za takich mają zamrożone konta w bankach i nie mogą otwierać nowych. Obecnie na liście Służby znajduje się ponad 11,5 tys. ludzi, nie wiadomo jednak, jaką część z nich stanowią opozycjoniści, a jaką nacjonaliści i islamscy radykałowie (których w Rosji nie brakuje). Największy wzrost liczby „ekstremistów" nastąpił jednak w ciągu ostatniego półtora roku. A w tym czasie otruto Nawalnego i wybuchły ostatnie w Rosji masowe protesty po jego powrocie do kraju i aresztowaniu.

Rozruchy objęły wtedy prawie 200 miast i trwały w styczniu, lutym i kwietniu obecnego roku. Ale według badań socjologów (opublikowanych na początku sierpnia) jedynie 1/5–1/3 uczestników tych wieców w Moskwie i Petersburgu „ufała Nawalnemu". Również tylko na 1/5 plakatów zrobionych samodzielnie znajdowały się żądania uwolnienia opozycjonisty. Pozostali wyszli na ulicę zaprotestować przeciw korupcji wśród władz, a symbolem ich niezgody stała się powszechnie przynoszona na ulice szczotka do czyszczenia muszli klozetowych. Taką, tylko pozłacaną, znaleźli działacze Fundacji Walki z Korupcją w rezydencji Putina nad Morzem Czarnym.

Dla protestujących najważniejsza okazała się społeczna niesprawiedliwość, uważają socjologowie. Wskazują przy tym na dziesiątki plakatów, na których pisano o małych emeryturach, podwyższeniu wieku emerytalnego i „akwadyskotece" (dość tajemniczym urządzeniu z putinowskiego pałacu pod Gelendżikiem, prawdopodobnie niewielkim basenie połączonym z fontanną i posiadającym sprzęt do odtwarzania muzyki, które stało się symbolem rozrzutności kremlowskiej elity).

Przeciw nierówności społecznej protestowała głównie młodzież, a to znaczy, że niezgoda z Kremlem nigdzie nie zniknie. Tym bardziej że nie zniknie ogromna nierówność.