Tanie M od prezydenta

Mieszkaniowy program kandydata Koalicji Obywatelskiej opiera się na dwóch filarach. – Jeżeli zostanę wybrany na prezydenta, złożę projekt ustawy przywracającej sprawdzony, skuteczny program „Mieszkanie dla młodych" – mówi Rafał Trzaskowski. – Młodzi ludzie będą mogli liczyć na pokrycie przez państwo wkładu własnego do kredytu. To powinno znacząco ułatwić kupno pierwszego mieszkania. Wiele rodzin nie chce mieszkań wynajmować, chce być właścicielami.

Grunty i fundusze

Trzaskowski zapowiada też inicjatywę, która przyspieszyłaby budowę czynszówek. W ramach BGK miałby powstać fundusz finansujący większą niż do tej pory część inwestycji komunalnej. – Udział BGK musi być znacząco większy niż 50 proc. To brak pieniędzy jest największą przeszkodą dla samorządów. Mają grunty, ale brakuje im funduszy – mówi.

Jego zdaniem, im więcej mieszkań na wynajem będą budować samorządy, tym większą presję będą mogły wywierać na rynek najmu, zbijając ceny. A podstawowym problemem jest zbyt mała oferta lokali, na które mogą sobie pozwolić młode i przeciętnie zarabiające osoby. – Znam ten problem z Warszawy. Od początku prezydentury staram się przyspieszyć budowę mieszkań należących do samorządu, zwiększam gminny zasób – mówi. Rządowy program „Mieszkanie +" nazywa „niewypałem".

Władysław Kosiniak-Kamysz, kandydat PSL-Kukiz'15, ocenia, że kryzys, jaki nastąpi po epidemii, odciśnie piętno także na rynku nieruchomości. Banki zaostrzą politykę kredytową tak wobec deweloperów, jak i osób fizycznych kupujących mieszkania na kredyt. – Limity wkładu własnego będą podnoszone. Słychać, że niektóre banki oczekują 30 lub nawet 40 proc. – mówi. – A to, w połączeniu z trudnościami wielu osób na rynku pracy może spowodować drastyczny spadek chętnych na nowe mieszkania, a co za tym idzie – ogromne straty budujących je firm i upadek wielu z nich.

Dlatego, jak podkreśla, potrzebna jest pomoc państwa w uzyskaniu kredytu poprzez przynajmniej częściowe pokrycie wkładu własnego. Ludowiec proponuje program „Własny kąt". Ma wspierać młode małżeństwa w zakupie lub budowie domów i mieszkań. – Budżet państwa sfinansuje do 50 tys. zł wkładu do kredytu na pierwsze własnościowe mieszkanie – tłumaczy. To może zachęcić do zakładania rodziny lub do powrotu z emigracji zarobkowej.

Kosiniak-Kamysz mówi też o ochronie miejsc pracy. – Należy jak najszybciej wprowadzić mój program związany z utworzeniem w BGK Funduszu Płynności Przedsiębiorstw, z którego będą wypłacane środki na utrzymanie stabilności i wypłacalności polskich firm – mówi. – Dzięki temu przetrwają najtrudniejszy czas, a pracownicy będą spać spokojnie, bez obaw o miejsce pracy.

Krzysztof Bosak, kandydat Konfederacji, podkreśla, że już na początku kryzysu wyszedł z propozycją ustawowego zawieszenia kredytów hipotecznych na czas stanu epidemii.

– Po wielu tygodniach projekt został przez rząd zrealizowany, choć w sposób niepełny i przede wszystkim bardzo spóźniony – ocenia. – Wiele osób zdążyło już porozumieć się z bankami, ponosząc często duże koszty związane z zawieszeniem spłaty na warunkach komercyjnych. Należałoby wymusić na bankach zwrócenie opłat za zawieszenie i odsetek pobranych bezzasadnie od klientów, którzy nie mogli doczekać się rządowego wsparcia.

Bosak podkreśla, że priorytetem dla rządu i samorządów powinno być zwiększenie dostępności mieszkań. – Liczba nowych mieszkań jest sztucznie ograniczana, a ich ceny zawyżane, ponieważ państwo nakłada na budownictwo mieszkaniowe ogromne bariery biurokratyczne i fiskalne – ocenia. – Trzeba zmniejszyć obciążenia i w szczególności wspierać niewielkie oddolne inicjatywy, m.in. spółdzielcze, walcząc w ten sposób z niemal całkowitym opanowaniem rynku przez wielkich deweloperów. Jako prezydent będę wspierał także inicjatywy zmierzające do uzdrowienia procesu planowania przestrzennego. Będę wetował ustawy pisane pod dyktando deweloperów i biurokratów utrudniające rozwój rynku.

PPP i reprywatyzacja

Kandydat niezależny Szymon Hołownia zauważa, że w ostatnich 15 latach rządy PO i PiS stosowały różne rozwiązania. – PO kładła nacisk na budowę mieszkań na sprzedaż, PiS na budownictwo czynszowe. Działania PO nie rozwiązywały problemu bariery dochodowej, działania PiS były zbyt anemiczne i nieskuteczne – ocenia. Jego zdaniem kluczowe jest zaangażowanie samorządów, najlepiej w formie partnerstwa publiczno-prywatnego, „po stronie popytowej" zaś– indywidualna pomoc, np. w postaci bonów mieszkaniowych na opłacanie czynszu dla osób trwale wykluczonych z rynku pracy, rodzin wielodzietnych i emerytów.

Robert Biedroń, kandydat Lewicy, postuluje uregulowanie rynku poprzez państwowego dewelopera w celu obniżenia cen. To zapewni niższe koszty wynajmu, a spadające ceny mieszkań wpłyną na wysokość rat kredytów. Biedroń sprzeciwia się eksmisjom na bruk. – Państwo powinno dysponować własnym zasobem mieszkaniowym, żeby móc pomagać takim osobom – podkreśla. – W czasie pandemii i nadchodzącego kryzysu szczególnie ważna będzie pomoc dla ludzi, którzy stracą źródła utrzymania. Zasiłki dla osób dotkniętych bezrobociem powinny umożliwiać utrzymanie mieszkania do czasu znalezienia nowej pracy.