Miliony poza kontrolą. Rząd nie wie, komu daje pieniądze z Funduszu Kościelnego

Ministerstwo przyznaje, że „nie ma możliwości ustalenia”, którym konkretnie kościołom finansuje składki. Na liście mogą być wspólnoty o egzotycznych doktrynach, a nawet założone przez gangsterów – dowiedziała się „Rzeczpospolita”.

Publikacja: 22.10.2024 04:49

Fundusz Kościelny

Fundusz Kościelny

Foto: Adobe Stock

Chrześcijański Kościół Głosicieli Dobrej Nowiny to jedna z najbardziej osobliwych wspólnot religijnych w Polsce. Został zarejestrowany w 1995 roku przez Mariusza D. „Przeszczepa” i Andrzeja W. „Baryłę”, którzy ogłosili się biskupami i wykorzystywali przywileje przysługujące wspólnotom religijnym do celów przestępczych. Sprzedawali umowy darowizny na rzecz Kościoła, sprowadzali z zagranicy luksusowe auta, korzystając z ulg, a nawet prowadzili instytut będący przykrywką dla przemytu ludzi.

Mimo rozbicia szajki przez CBŚ w 2004 roku kościół wciąż jest wpisany do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych MSWiA. I nie można wykluczyć, że otrzymuje wsparcie z Funduszu Kościelnego. Z odpowiedzi na interpelację poselską Anity Kucharskiej-Dziedzic z Lewicy, której udzielił wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Sebastian Gajewski, wynika, że państwo nie wie, kogo wspiera z Funduszu Kościelnego.

Czytaj więcej

Rozgrywki wokół Funduszu Kościelnego. Kto zyska, kto straci?

Teoretycznie dostęp do funduszu mają wszystkie kościoły i związki religijne legalnie działające w Polsce

Ten ostatni powstał w czasach stalinowskich jako rekompensata dla Kościoła katolickiego za odebrane mienie. Dziś służy głównie opłacaniu składek emerytalnych około 20 tys. osób duchownych. W 2023 roku poszło na to 213,8 mln zł, a wbrew obiegowej opinii ze wsparcia nie korzysta jedynie Kościół katolicki, ale przysługuje ono teoretycznie wszystkim związkom i kościołom. W sumie jest ich 188, czyli 15 dużych lub starych wyznań, których stosunki z państwem są uregulowane odrębnymi ustawami, oraz 173 wpisane do rejestru MSWiA.

O tym, że polskie państwo prawdopodobnie nie posiada informacji, do jakich konkretnie kościołów i związków trafiają pieniądze z Funduszu Kościelnego, pisaliśmy już przed dwoma laty. Nasze ustalenia właśnie potwierdził wiceminister Gajewski. Posłanka pytała, jakie kościoły uzyskały największe wsparcie w ostatnich latach. Wiceminister przyznał, że zarówno rząd, jak i ZUS nie ma możliwości „ustalenia kwot składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych z Funduszu Kościelnego, opłaconych w poszczególnych okresach za duchownych konkretnych kościołów”. Jak tłumaczy, w dokumencie zgłoszeniowym do ZUS, wypełnianym przez duchownych, nie ma miejsca na wpisanie nazwy kościoła lub związku wyznaniowego.

Czytaj więcej

Za kogo płaci składki na ubezpieczenie Fundusz Kościelny? 214 mln zł na duchownych

Wiele małych kościołów, zwłaszcza zarejestrowanych w latach 90., może budzić kontrowersje

– To absurd. O większości istniejących w Polsce kościołów i związków wyznaniowych nigdy nie słyszeliśmy, co nie przeszkodziło im w stworzeniu sobie filaru emerytalnego na koszt podatnika – komentuje Anita Kucharska-Dziedzic. Jej zdaniem wiele takich rzekomych wspólnot można swobodnie nazwać pseudokościołami.

Przykłady? Chrześcijański Kościół Głosicieli Dobrej Nowiny jest niejedynym o kontrowersyjnej przeszłości, bo w wykazie MSWiA znajduje się też Kościół Remonstrantów Polskich, zamieszany przed laty w aferę samochodową. Są też wspólnoty o egzotycznych doktrynach, jak Zakon Braci Zjednoczenia Energetycznego albo Polski Kościół Dialogu, na czele którego stoi „dialogos”.

W 2022 roku pisaliśmy w „Rzeczpospolitej” o rejestracji Kościoła Naturalnego, którego założyciele twierdzą, że rytuały modlitewno-medytacyjne zostały im przekazane przez „wyższą kosmiczną świadomość”. W ostatnich tygodniach media obiegła informacja, że jeden z członków tego kościoła zarejestrował gospodarstwo rolne jako miejsce kultu, by uniknąć egzekucji komorniczej. Fundusz Kościelny to bowiem tylko jeden z wielu przywilejów przysługujących związkom wyznaniowym.

Rząd chce zlikwidować Fundusz Kościelny. Ministerstwo rodziny proponuje wprowadzenie mechanizmu pozwalającego zidentyfikować jego beneficjentów

– Forma związku wyznaniowego jest najkorzystniejsza dla osoby prawnej ze wszystkich, jakie zna polskie prawo – mówi prof. dr hab. Paweł Borecki z Zakładu Prawa Wyznaniowego UW. Zauważa, że wiele efemerycznych wspólnot zarejestrowało się przed połową 1998 roku, gdy weszły w życie bardziej restrykcyjne przepisy w tym zakresie. – Kiedyś wystarczyło do rejestracji 15 podpisów, dziś potrzeba ich 100, i to potwierdzonych notarialnie. Moim zdaniem powinno się wezwać zarejestrowane wówczas wspólnoty do ponownej rejestracji na nowych zasadach. Mogłoby się okazać, że w wykazie zostanie niewiele ponad połowa z nich – dodaje.

Czytaj więcej

KO zapowiadało likwidację Funduszu Kościelnego, a budżet będzie rekordowy. Donald Tusk reaguje

Czy zdecyduje się na to rząd? Póki co toczą się w nim prace nad likwidacją Funduszu Kościelnego, będącą jedną z obietnic wyborczych KO. Ma być zastąpiony np. odpisem podatkowym, a resort rodziny informuje posłankę, że w toku prac zaproponował wprowadzenie mechanizmu identyfikacji beneficjentów Funduszu Kościelnego i przypisania ich do poszczególnych kościołów i związków wyznaniowych.

Chrześcijański Kościół Głosicieli Dobrej Nowiny to jedna z najbardziej osobliwych wspólnot religijnych w Polsce. Został zarejestrowany w 1995 roku przez Mariusza D. „Przeszczepa” i Andrzeja W. „Baryłę”, którzy ogłosili się biskupami i wykorzystywali przywileje przysługujące wspólnotom religijnym do celów przestępczych. Sprzedawali umowy darowizny na rzecz Kościoła, sprowadzali z zagranicy luksusowe auta, korzystając z ulg, a nawet prowadzili instytut będący przykrywką dla przemytu ludzi.

Pozostało 91% artykułu
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Jak powstają zdjęcia, które przechodzą do historii?
Kraj
Polscy seniorzy: czują się młodziej niż wskazuje metryka, chętnie korzystają z Internetu i boją się biedy, wykluczenia i niedołężności
Kraj
Ruszył nabór wniosków o świadczenia z programu Aktywny rodzic.
Kraj
Kongres miejsc pamięci jenieckiej: dziedzictwo i strategie dla przyszłości
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Kraj
Poznaliśmy laureatów konkursu Dobry Wzór 2024