Rząd się cofa, tarcza może zostać. 5-proc. VAT na żywność nie wróci

Od 1 stycznia miał wrócić 5-proc. VAT na wiele produktów spożywczych. Okazuje się, że tarcza antyinflacyjna może zostać ponownie przedłużona.

Aktualizacja: 06.09.2023 06:05 Publikacja: 06.09.2023 03:00

5-proc. VAT na żywność nieprędko wróci

5-proc. VAT na żywność nieprędko wróci

Foto: Bloomberg

Rząd obniżył do zera stawkę VAT na większość produktów spożywczych, głównie nieprzetworzonych, z dniem 1 lutego 2022 r. Początkowo na trzy miesiące, później obowiązywanie obniżki przedłużano jeszcze kilkakrotnie, ale miała zostać zakończona z końcem roku.

– Jeśli będzie taka potrzeba i inflacja nie będzie spadała w satysfakcjonującym tempie, jesteśmy gotowi przedłużyć te tarcze. Mamy jednak nadzieję, że inflacja zacznie spadać. Zresztą to już ewidentnie widać. W przyszłym miesiącu liczymy, że będzie to już poniżej 10 proc. – powiedział w poniedziałek rzecznik rządu Piotr Müller.

Czytaj więcej

Inflacja w Polsce: GUS podał najnowsze dane. Wiemy, jak rosły ceny w sierpniu

Antyinflacyjna obniżka z perspektywy konsumenta nie oznacza wielkich zmian cen, które wciąż mocno w ujęciu rocznym rosną. Przy okazji jej wprowadzania sieci handlowe były mocno kontrolowane, czy wywiązują się z obowiązku obniżek. Przy okazji sklepy musiały przy kasach informować, że VAT na żywność został zniesiony decyzją polskiego rządu.

Powrót 5-proc. VAT może podnieść ceny żywności

Teraz handlowcy spekulują, że przyczyną zmiany podejścia może być choćby niedostatecznie szybki spadek inflacji. GUS pokazuje trend spadkowy, ale ceny w sklepach choć wolniej, to nadal mocno rosną w ujęciu rocznym.

Dodatkowo powrót VAT spowodowałby z pewnością wzrost cen o więcej niż 5 proc. Byłaby to bowiem okazja, z której skorzystałoby zarówno wiele sklepów, jak i producentów, którzy miesiącami byli zmuszani do brania części podwyżek cen żywności na siebie. Teraz mieliby okazję zrekompensować sobie choć część poniesionych strat.

Czytaj więcej

Drożyzna w Polsce lekko hamuje. Nie na długo

– Do tej pory ceny żywności rosły znacząco, zdecydowanie powyżej przeciętnego poziomu inflacji, głównie za sprawą dość wysokiego popytu wewnętrznego. Teraz jednak sytuacja jest zupełnie inna – ceny żywności już nie rosną tak szybko ze względu na sezonowo większą podaż owoców i warzyw, a i popyt konsumpcyjny dość gwałtownie wyhamował, co nie pozwala na dalsze podwyższanie cen – mówi dr Anna Czarczyńska, ekonomistka z Akademii Leona Koźmińskiego.

– Przedłużenie działania tego instrumentu ma nie tylko ulżyć konsumentom, ale też podtrzymywać wrażenie intensywnej walki rządu z inflacją w okresie wyborów. Z początkiem 2024 r. tarcza nie będzie już tak istotna, choć nie spodziewałabym się znaczącego spadku dynamiki wzrostu cen żywności – dodaje.

A ceny nadal rosną. Z analizy UCE Research i Uczelni WSB Merito wynika, że w lipcu w sklepach średnio r./r. wzrosły o 15,5 proc. W czerwcu było to 18,1 proc., a w maju – 19,9 proc., a więc znacząco powyżej wskaźnika inflacji.

Rząd obniżył do zera stawkę VAT na większość produktów spożywczych, głównie nieprzetworzonych, z dniem 1 lutego 2022 r. Początkowo na trzy miesiące, później obowiązywanie obniżki przedłużano jeszcze kilkakrotnie, ale miała zostać zakończona z końcem roku.

– Jeśli będzie taka potrzeba i inflacja nie będzie spadała w satysfakcjonującym tempie, jesteśmy gotowi przedłużyć te tarcze. Mamy jednak nadzieję, że inflacja zacznie spadać. Zresztą to już ewidentnie widać. W przyszłym miesiącu liczymy, że będzie to już poniżej 10 proc. – powiedział w poniedziałek rzecznik rządu Piotr Müller.

Pozostało 81% artykułu
Handel
Dyskonty zdobyły rynek, ale klienci mogą mieć mniejszy wybór
Handel
Dyskonty tną ofertę, ale wojna cenowa szybko się nie skończy
Handel
Sieć dyskontów z Malezji otwiera pierwszy polski sklep w Zabrzu
Handel
Polacy mogą zaskoczyć rynek wydatkami w listopadzie
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Handel
Znana sieć sklepów z artykułami wyposażenia wnętrz w tarapatach. Wkroczył sąd