Festiwal Millennium Docs Against Gravity. Z czułości do świata

Koronawirus spowodował przesunięcie daty 17. edycji festiwalu i wymusił jego hybrydową postać. W tradycyjnym majowym terminie zaprezentowano teraz w sieci 50 dokumentów z poprzednich edycji. Miały 113 tysięcy odtworzeń – to świetny wynik, gdy porównać z liczbą widzów ubiegłorocznej imprezy. Wtedy było ich 94 tysiące.

Teraz między 4 a 18 września festiwal odbędzie się w kinach siedmiu miast – w Warszawie, Wrocławiu, Gdyni, Katowic, Lublinie, Bydgoszczy, a także po raz pierwszy w Poznaniu. Część filmów zobaczyć będzie można także w online’owej odsłonie, od 19 września do 4 października.

– Pandemia nie zmusiła nas do żadnych zmian, byliśmy dobrze przygotowani – twierdzi Artur Liebchart, szef festiwalu. – Już 10 marca zdecydowaliśmy o przeniesieniu go na wrzesień. Niektóre tytuły będą miały u nas swoje premiery. Co prawda, w dzisiejszych czasach nie można być niczego pewnym, ale mam nadzieję, że nie będzie żadnych przykrych covidowych niespodzianek.

Portrety artystów

Tegoroczne hasło festiwalu „Z czułości do świata” zostało zaczerpnięte od Olgi Tokarczuk. A że zrozumienie współczesności staje się coraz trudniejsze, warto zwrócić się ku przeszłości. W niej zawartych jest wiele odpowiedzi na pytanie, dlaczego żyjemy w tak skomplikowanych czasach.

Aż 19 tytułów proponuje sekcja „Muza i wena”. Na widzów czekają filmowe portrety m.in. kanadyjskiej pisarki („Margaret Atwood. Słowo to siła”), brytyjskiego pisarza i podróżnika („Nomada. Na tropie Bruce’a Chatwina”), amerykańskiego pisarza i scenarzysty („Truman Capote. Wysłuchane modlitwy”). Do obejrzenia jest też seria portretów artystów ze świata muzyki sfilmowanych przez Jana Sosińskiego: Agata Zubel, Zygmunt Krauze, Aleksander Nowak, Andrzej Krzanowski.

Bohaterem dokumentu „Margiela o Margieli” jest słynny, a tajemniczy projektant, który nie pokazał nigdy twarzy i od początku sprzeciwiał się zasadom panującym w luksusowych domach mody. Swoją historię przedstawi też 97-letni Pierre Cardin, słynny z uwolnienia kobiet z terroru gorsetu („Dom Pierre’a Cardina”). Zaprezentowane zostaną dokumenty o Douglasie Kirklandzie, słynnym ze zdjęć celebrytów („W obiektywie popkultury”) oraz o mistrzu współczesnej fotografii mody („Helmut Newton. Piękno i bestia”).

Wyjątkowo bogata w biografie jest sekcja „Cinéma, mon amour”. Do obejrzenia będą m.in. dokumenty o twórczości Quentina Tarantino („Tarantino: bękart kina”), Stanleya Kubricka („Kubrick o Kubricku”), Miloša Formana („Forman vs. Forman”), Andrieja Tarkowskiego („Andriej Tarkowski. W świątyni kina”).

Do tego dodać należy dokument „Spróbujmy skoczyć do studni” (reż. Dorota Wardęszkiewicz, Piotr Stasik) przedstawiający Krystiana Lupę w czasie teatralnych prób do „Procesu” wg Kafki w 2018 r. Twórcy filmu zdecydowali się na pokazanie reżysera w momencie, gdy proces tworzenia jest dla postronnych niezrozumiały. Co więcej – obnaża słabości, które niekoniecznie służą rozumieniu sztuki.

Wiele refleksji przynosi „Mój Rembrandt” łączący przeszłość z teraźniejszością. Obrazy XVII-wiecznego holenderskiego malarza są obiektami pożądania kolekcjonerów i muzeów. Dokument opowiada m.in. o sprzedaży za 186 mln dolarów namalowanych na dwóch osobnych płótnach portretów narzeczonych. Ich właściciel Eric de Rotschild sprzedał te obrazy Luwrowi i Rijksmuseum. Postawił jeden warunek – portrety nigdy nie zostaną rozdzielone i będą naprzemiennie wystawiane w obu placówkach.

Z kamerą w Davos

Pojawią się cztery nowe sekcje: „Pieniądze i władza”, „Zrozumieć Chiny”, „Prawa metafizyki” oraz „Z domowych archiwów”. Dwie pierwsze wydają się szczególnie ciekawe, traktują o procesach kształtujących świat. Taka jest m.in. opowieść o kulisach działania Światowego Forum Ekonomicznego w Davos („Davos. Centrum świata”).

Po raz pierwszy odbędzie się konkurs dla najlepszego debiutu oraz konkurs polskich filmów dokumentalnych, w którym rywalizować będzie 11 tytułów. W konkursie głównym o Grand Prix walczyć będzie 13 filmów z całego świata. Polskie propozycje to: „Lekcja miłości” (reż. Małgorzata Goliszewska, Katarzyna Mateja) – historia pani Joli, która po latach uwolniła się z toksycznego związku i chce rozpocząć życie na nowo; „Blizny” (reż. Agnieszka Zwiefka), których bohaterką jest dawna bojowniczka Tamilskich Tygrysów próbująca odnaleźć swoje miejsce po zerwaniu z organizacją terrorystyczną; „Ściana cieni” (reż. Eliza Kubarska) o wyprawie himalaistów na niezdobytą do tej pory ścianę św. góry Szerpów, Kumbhakarny.