Przedsiębiorcy w nowej rzeczywistości

Przedsiębiorcy od ponad trzech lat borykają się z dodatkowymi wyzwaniami, takimi jak pandemia, wybuch wojny na Wschodzie i zawirowania makroekonomiczne. Jednocześnie biznes coraz mocniej skręca w stronę ESG i chyba nikt nie ma już wątpliwości co do tego, że zielona transformacja to długofalowy trend, a nie chwilowa moda.

Wyzwań nie brakuje

Przedsiębiorcy nie czekają biernie na rozwój wydarzeń. Z badania KPMG wynika, że firmy już dostosowały (36 proc. z Polski i 64 proc. na świecie) albo planują dostosować w ciągu najbliższych trzech lat swoją strategię do niepewnego otoczenia. Są jednak świadome, że przed nimi jeszcze daleka droga. Trzy czwarte dyrektorów generalnych z 11 kluczowych gospodarek na świecie przyznało, że ich obecne postępy w zakresie ESG nie są wystarczające. Wymogi dotyczące zrównoważonego rozwoju, wynikające m.in. z unijnych przepisów, są ambitne. Aż 44 proc. polskich menedżerów nie zgadza się z tezą, że możliwe jest jednoczesne zajęcie się wszystkimi priorytetami ESG.

– 76 proc. respondentów z Polski oraz 69 proc. globalnie podaje, że w pełni wdrożyło praktyki społeczne, środowiskowe i ładu korporacyjnego w swej działalności, koncentrując się na tworzeniu wartości. Większość z nich uważa jednak, że na zwrot z inwestycji muszą poczekać jeszcze kilka lat – tak wyniki badania komentowała Iwona Galbierz-Sztrauch, partner w KPMG w Polsce.

Niemal siedmiu na dziesięciu prezesów zarówno z Polski, jak i w ujęciu globalnym deklaruje, że pomimo trwającej niepewności gospodarczej głównym priorytetem inwestycyjnym w ich firmie jest sztuczna inteligencja. Co ciekawe, jednocześnie postrzegają ją jako jedno z największych wyzwań dla ich organizacji. Nie zmienia to jednak faktu, że od nowych technologii nie ma ucieczki.

AI wsparciem dla ESG

Według analizy firmy McKinsey skala wdrożeń opartych na sztucznej inteligencji w ciągu ostatnich pięciu lat wzrosła dwukrotnie. Rok 2023 był dla tej technologii przełomowy, co miało związek z rosnącą popularnością ChatGPT.

W ponad połowie firm sztuczna inteligencja jest już wykorzystywana do obsługi przynajmniej jednego zadania. Większość respondentów zauważyła pozytywny wpływ AI na ich organizację. Wskazują na poprawę efektywności biznesowej oraz na redukcję kosztów. Ponad dwie trzecie badanych spodziewa się, że ich wydatki na narzędzia oparte na sztucznej inteligencji będą rosły.

– Dzięki wykorzystaniu AI i innych technologii firmy mogą stawać się bardziej innowacyjne, efektywne i przechodzić na bardziej zrównoważone praktyki – podkreśla Wioletta Marciniak-Mierzwa, menedżerka z EY People Consulting. Dodaje, że AI może również optymalizować zużycie zasobów w licznych procesach. Może na przykład pomóc w optymalizacji tras logistycznych, co pozwala na redukcję zużycia paliwa i emisji. Dzięki minimalizacji generowania odpadów i obniżeniu zużycia energii w procesach produkcyjnych zmniejsza się negatywny wpływ na środowisko.

Wsparciem dla zrównoważonego biznesu jest technologia big data. Dzięki niej firmy są w stanie zbierać i analizować gigantyczne ilości danych. Z kolei AI jest potężnym narzędziem umożliwiającym przetwarzanie tych danych.

– Na przykład systemy mogą śledzić zużycie energii firmy, procesy produkcji czy zużycie wody. Mogą też monitorować poziom emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Na podstawie tych danych firma może podejmować świadome decyzje i wprowadzać zmiany zmierzające do bardziej zrównoważonego rozwoju – wymienia przedstawicielka EY.

Zaawansowane technologie w połączeniu z AI umożliwiają transformację całych gałęzi przemysłu w stronę bardziej efektywnych i ekologicznych rozwiązań. Przykładem może być sektor energetyczny. Inteligentne systemy zarządzania energią, oparte na AI, mogą dynamicznie regulować zużycie energii, a tym samym doprowadzić do jej znaczących oszczędności.

Nowe technologie mogą być wsparciem praktycznie w każdym sektorze. I tak na przykład w branży żywności AI przyczynia się do zmniejszenia marnotrawstwa. Zaawansowane systemy algorytmów mogą bowiem przewidywać popyt na określone produkty, co pozwala producentom lepiej planować i uniknąć nadmiaru, który często kończy jako odpad. Również sektor finansowy może wykorzystywać sztuczną inteligencję do implementacji zrównoważonych praktyk. Dobrym przykładem jest wykorzystanie AI do analizy ryzyka kredytowego w kontekście standardów zrównoważonego rozwoju.

Wykorzystanie sztucznej inteligencji rośnie również w obszarze raportowania ESG. Wymaga ono analizy ogromnej ilości danych pochodzących z różnych źródeł, w tym zewnętrznych. AI może przyspieszyć ten proces, analizując dane, identyfikując istotne trendy, a nawet w przyszłości automatyzując proces tworzenia samych raportów.

– Sztuczna inteligencja może również pomóc w tworzeniu bardziej szczegółowych i precyzyjnych prognoz w zakresie ESG, co pozwala firmom lepiej zrozumieć i komunikować potencjalne skutki ich działań – podsumowuje Marciniak-Mierzwa.

Oszczędność energii

Rozwój i rosnące wykorzystanie nowych technologii ma długofalowy, pozytywny wpływ na zrównoważony biznes, ale z drugiej strony nie pozostaje bez wpływu na korzystanie z energii i generowanie śladu węglowego. To właśnie tego obszaru dotyczy dyrektywa dotycząca efektywności energetycznej (Energy Efficiency Directive) przyjęta już przez Parlament Europejski. Państwa członkowskie do października 2025 r. będą musiały dostosować swoje prawo do zapisanych tam wytycznych.

Celem jest zmniejszenie zużycia energii na szczeblu Unii Europejskiej o co najmniej 11,7 proc. w porównaniu z prognozami zużycia energii na 2030 r. sporządzonymi w 2020 r. Oznacza to, że obowiązywać będzie pułap zużycia energii końcowej (czyli zużytej przez użytkowników końcowych) wynoszący 763 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej, a w przypadku zużycia pierwotnego (obejmuje również to, co jest wykorzystywane do produkcji i dostaw energii) – 993 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej. Nowe przepisy nakładają specjalne zobowiązanie na sektor publiczny. Ma on osiągnąć roczne ograniczenie zużycia energii wynoszące 1,9 proc.

Zmiany dotkną wiele branż, w tym sektor przetwarzania danych. Dyrektywa EED zawiera szereg zaleceń dla rynku teleinformatycznego, który odpowiada za 5–9 proc. globalnego zużycia energii i ponad 2 proc. emisji gazów cieplarnianych. Według danych Międzynarodowej Agencji Energetycznej aktualnie sektor data center zużywa 1–1,5 proc. globalnej energii elektrycznej. Prognoza do 2030 r. zakłada wzrost do 8 proc.