2021 w polskiej gospodarce. Rok niespodzianek i dużych rozczarowań

– W 2021 r. nie brakowało zaskoczeń zarówno tych pozytywnych, jak i tych niestety negatywnych – komentuje Monika Kurtek, główna ekonomista Banku Pocztowego. – Największym plusem jest to, że gospodarka odbiła i nad wyraz szybko wróciła do stanu sprzed pandemii – podkreśla.

O punkt szybciej

Obecnie ekonomiści szacują, że w 2021 r. PKB wzrósł realnie o 5,4 proc., czyli o prawie 1 pkt proc. więcej, niż wynikałoby z prognoz przygotowanych na początku tego roku. – To efekt m.in. szybszej adaptacji firm do nowych warunków, które pozwoliły wykorzystać falę popytu powstałą po zniesieniu obostrzeń pandemicznych – zaznacza Grzegorz Maliszewski, główny ekonomista Millennium Bank.

Czytaj więcej

Gospodarka

Sam wzrost wydatków nie polepszy życia Polaków. Jak budować dobrobyt

Sam wzrost wydatków publicznych nie polepszy jakości życia Polaków. Trzeba jeszcze zwiększyć ich efektywność – inwestując w poprawę usług publicznych.

To wcale nie było takie proste, wymagało zastosowania nowych modeli biznesowych, w tym takich, które umożliwiły radzenie sobie z ograniczeniami podażowymi. Przerwy i opóźnienia w dostawach komponentów, braki w dostępie do niektórych półproduktów czy wzrost cen surowców były codziennością przedsiębiorstw w 2021 r. Mimo wszystko na większość branż nie wpłynęło to negatywnie na poziom produkcji i sprzedaży, w tym tej eksportowej – z wyjątkiem sektora motoryzacyjnego.

Rekordowe podwyżki

Im lepiej radzą sobie przedsiębiorstwa, tym lepsza jest też sytuacja na rynkach pracy.

– To, jak szybko rynek pracy powrócił do trendów sprzed pandemii, było jedną z największych pozytywnych niespodzianek – zauważa Marta Petka-Zagajewska, ekonomistka PKO Banku Polskiego. Na początku roku można było obawiać się, że wygaszanie tarcz pomocowych, wcześniej wspomagających m.in. zatrudnienie, spowoduje falę wzrostu bezrobocia i restrukturyzacji zatrudnienia. – Ale popyt na pracę okazał się na tyle silny, że w ogóle nic takiego się nie wydarzyło – zaznacza ekonomistka.

Nawet jeśli ktoś stracił pracę, to mógł stosunkowo szybko znaleźć nową, choć być może w innej branży. W efekcie stopa bezrobocia na koniec 2021 r. może spaść do 5,5 proc. z 6,2 proc. rok wcześniej. – Ze względu na braki w podaży pracy pozycja pracowników jest tak silna jak w najlepszym dla rynku pracy 2018 r. – mówi Monika Fedorczuk, ekspertka Konfederacji Lewiatan. – W efekcie w 2021 r. mamy też rekordowy wzrost wynagrodzeń, który może wyraźnie przekroczyć 8 proc. średnio w roku. Choć nie jest do końca pewne, że to jednoznacznie pozytywne zjawisko – dodaje Fedorczuk.

Wysokie podwyżki (średnie wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w listopadzie wzrosło o 9,8 proc. rok do roku) mogą być bowiem sygnałem rozpędzającej się spirali płacowo-cenowej, co z kolei bardzo utrudniłoby zduszenie inflacji, która w Polsce w 2021 r. uderzyła nadspodziewanie mocno.

Inflacyjne uderzenie

– Skala natężenia procesów inflacyjnych w drugiej połowie roku,w Polsce i na świecie była z kolei największym negatywnym zaskoczeniem w 2021 r. – zaznacza Petka-Zagajewska. Warto zauważyć, że na koniec 2021 r. ceny towarów i usług konsumpcyjnych mogą być średnio o 8 proc. wyższe niż rok wcześniej, a w całym 2021 r. o 5 proc. wyższe niż w całym 2020 r. Dwanaście miesięcy temu ekonomiści spodziewali się zaś średniorocznej inflacji na poziomie zaledwie... 2 proc.

– Tak wysoka inflacja wynika ze splotu różnych czynników – ocenia Monika Kurtek. To zarówno procesy na rynkach globalnych, rosnące ceny surowców i niemożliwy do przewidzenie kryzys cen gazu, wynikający z rozgrywek geopolitycznych. Ale przecież do tego dołożyły się i czynniki wewnętrzne. – Złą wiadomością jest to, że to jeszcze nie koniec. Wydaje się, że walka z inflacją będzie priorytetem banków centralnych w 2022 r., także naszego NBP. A to oznacza m.in. trudniejsze czasy dla tych kredytobiorców, którzy zaciągali kredyty przy rekordowo niskich stopach procentowych – podkreśla ekonomistka.