Rząd Tuska zwiększa deficyt zaplanowany przez PiS. Wystarczy na obietnice?

Na swoim pierwszym posiedzeniu rząd Koalicji 15 Października przyjął projekt budżetu państwa na 2024 r., wraz z towarzyszącą mu m.in. strategią zarządzania długiem. Nowy plan finansowy państwa ma przede wszystkim zapewnić realizację nowych działań zapowiedzianych przez premiera Donalda Tuska podczas jego exposé w Sejmie.

rp.pl

Flagowe obietnice

W porównaniu z projektem budżetu pozostawionym przez rząd PiS, gabinet Tuska proponuje zwiększyć przyszłoroczny limit deficytu o ok. 19 mld zł – do 184 mld zł, a wydatki o ok. 17 mld zł – do 866 mld zł. Z kolei dochody budżetowa mają być o niemal 3 mld zł niższe i wynieść 682 mld zł.

Jak wyliczał premier Tusk, w budżecie państwa w nowej odsłonie mają się znaleźć pieniądze na takie flagowe obietnice, jak wzrost średnich wynagrodzeń nauczycieli o 30 proc., a w przypadku nauczycieli początkujących – o 33 proc. (tak, by minimalna podwyżka wynosiła 1500 zł). Te podwyżki dotyczą również nauczycieli w przedszkolach, na co samorządy mają dostać dodatkowe 2,3 mld zł.

Wynagrodzenie pozostałych pracowników sfery budżetowej, w tym żołnierzy i funkcjonariuszy, urzędników, pracowników ZUS i KRUS mają zaś wzrosnąć o 20 proc. Zapewnione mają być też pieniądze na uruchomienie programu „Aktywny rodzic”, czyli finansowego wsparcia kobiet, które wracają na rynek pracy po urodzeniu dziecka, choć nie podano tu kwot.

Czytaj więcej

Budżet i podatki

Finanse publiczne w kryzysie. Przedstawiono program ich naprawy

Wszystkie wydatki publiczne realizowane dotąd przez fundusze Banku Gospodarstwa Krajowego powinny być włączone do budżetu państwa. Należy tez powołać Fundusz Restrukturyzacji Zadłużenia BGK i PFR, który będzie obsługiwał ten dług aż do zapadalności. To dwie z 25 rekomendacji naprawy finansów publicznych, które znalazły się z opracowaniu (policy paper) „Stabilny i przejrzysty budżet pod kontrolą obywateli. Plan naprawy finansów publicznych” Sławomira Dudka i Ludwika Koteckiego.

800+ zostaje

Premier Tusk zaznaczył, że nie będzie żadnych pieniędzy na media publiczne, za to znalazło się 0,5 mld zł na finansowanie procedury in vitro z budżetu państwa (i inne mniejsze projekty nowego rządu). Podtrzymano też deklarację kontynuacji takich działań poprzedników, jak: program 800+, podwójna waloryzacja rent i emerytur (gdy inflacja przekroczy 5 proc.) czy wypłata tzw. 13. i 14. emerytury w 2024 r. Rząd potwierdził również utrzymanie do 31 marca 2024 r. obniżonych do zera stawek VAT na żywność oraz określone produkty lecznicze.

Nowy minister finansów Andrzej Domański poinformował, że deficyt sektora finansów publicznych w 2024 r. ma wynieść w przyszłym roku 5,1 proc. PKB (wobec 4,5 proc. zaplanowanych przez rząd PiS), potrzeby pożyczkowe zaś budżetu netto wyniosą 250 mld zł (wobec 225 mld zł według rządu PiS). Główne założenia makroekonomiczne nie zmieniły się – prognozowany wzrost PKB to 3 proc., a średnioroczna inflacja – 6,6 proc.

Deficyt będzie większy?

– Przygotowany w ekspresowym tempie przez nowy rząd projekt budżetu uwzględnia główne nowe wydatki zapowiedziane w czasie kampanii wyborczej – komentuje Adam Antoniak, ekonomista ING Banku Śląskiego. – Ale w naszej ocenie, przyjęty projekt nie daje jeszcze kompleksowego obrazu stanu finansów publicznych, a na przestrzeni 2024 r. czeka nas najprawdopodobniej co najmniej jedna nowelizacja ustawy budżetowej. Wskazuje na to m.in. zapowiedź ministra Domańskiego, że pod koniec I kwartału 2024 r. rząd przeprowadzi analizy i opracuje strategię w zakresie ewentualnych interwencji na rynku energii w drugiej połowie roku. Podtrzymujemy nasz szacunek deficytu 2024 r. na poziomie 6 proc. PKB – podkreśla Antoniak.

– Uważamy, że proponowany deficyt jest mniejszy, niż wynikałoby to z realizacji zapowiedzianych w exposé Donalda Tuska programów fiskalnych, a które szacowaliśmy na ok. 38 mld zł, czyli 1 proc. PKB, co oznacza, że MF ograniczyło wydatki w pozostałych kategoriach budżetowych, choć na razie nie wiemy w jakich – zauważa z kolei Kamil Pastor, ekonomista PKO BP. – Podtrzymujemy jednak prognozę deficytu sektora w 2024 na poziomie 5,6 proc. PKB.